Doris Miller

Op 7 december 1941 werd Amerika bij de Tweede Wereldoorlog betrokken toen Pearl Harbor werd aangevallen door Japan. Die ochtend waren er als gevolg van de Japanse agressie grote verliezen te betreuren. Helden zouden echter ook opstaan, waaronder Doris Miller, de eerste Afro-Amerikaan die het Navy Cross zou ontvangen.

Gesegregeerde samenleving

Doris Miller, bijgenaamd Dorie, werd geboren in Waco, Texas, op 12 oktober 1919. Destijds was in Amerika de samenleving gesegregeerd. Scholen waren speciaal voor blanke of Afro-Amerikaanse leerlingen; ook bij de strijdkrachten werd dit doorgezet, waar speciale eenheden op basis van huidskleur waren. Niettegenstaande deze situatie, meldde Miller zich op 19 september 1939 vrijwillig voor de marine. Hier waren echter niet alle posities voor hem open, want sinds 1922 konden Afro-Amerikanen enkel als Steward worden aangesteld. Zo ook Miller die uiteindelijk Mess Attendant Third Class werd. Dit hield in dat hij onder andere eten klaarmaakte en serveerde, de was deed en ander eenvoudig werk uitvoerde. Hij was een van de 4.007 Afro-Amerikanen die bij de 139.554 manschappen tellende marine dienden. Gevechtsposities waren voor Afro-Amerikanen niet toegestaan, omdat "mannen van het gekleurde ras" enkel in de keuken toelaten "in het beste belangen van algemene scheepsefficiëntie was."

Pearl Harbor

Op 7 december 1941 werd de wereld geschokt toen Japan de aanval op Amerika opende. Ongezien was de Japanse vloot erin geslaagd om het eiland Hawaii te benaderen en zwermen vliegtuigen op de Amerikaanse basis los te laten. Miller was die ochtend bezig met de was aan boord van de USS West Virginia toen Japanse strijdkrachten de Amerikanen overrompelden. Zodra de aanval begon, ging Miller naar een stuk luchtafweergeschut, maar dat was al vernietigd. Hij ging door naar de centrale ontmoetingsplaats, bekend als ‘Times Square’, waar hij door officier Doir Johnson werd opgedragen om de dodelijk gewonde Captain Mervyn Bennion te verplaatsen naar een veilige locatie met behulp van een geïmproviseerde brancard.

Nadat hij de officier had verplaatst, werd Miller opgedragen om bij een .50 machinegeweer aan boord van het schip te helpen. In plaats van slechts munitie aan te voeren, zag Ensign Victor Delano bij een controle van het luchtafweergeschut, dat Miller terugschoot op de Japanse vliegtuigen. Hoewel hij er niet voor opgeleid was, beschreef Miller zijn handelen zelf als volgt: "It wasn’t hard. I just pulled the trigger and she worked fine. I had watched the others with these guns. I guess I fired her for about fifteen minutes… They were diving pretty close to us." Miller zelf dacht dat hij in ieder geval een vliegtuig geraakt had, maar in de chaos van die dagen schreven sommige getuigen en latere historici hem vier of zelfs zes vliegtuigen toe. Hoewel hij in de keuken werkte, was hij niet bang om zijn leven te riskeren en terug te vechten. Uiteindelijk werd Miller door een brand gedwongen om het schip te verlaten.

In het gevechtsverslag werd een deel van de daden van Miller vermeld, zoals het verslepen van gewonden:

Gedurende de hele actie en al het moeilijke werk dat daarop volgde, was er nooit sprake van ook maar het minste teken van aarzeling of lafheid. De acties van de officieren en de mannen waren allemaal geheel prijzenswaardig; hun stemming was wonderbaarlijk; er was geen paniek, geen afschuiving of terugdeinzen, en woorden schieten te kort in een poging om het werkelijk prachtige vertoon van moed, discipline, en toewijding aan de plichten van alle officieren en mannen te beschrijven. Een paar voorbeelden van buitengewone uitvoering van taken zijn:
[…]
Lieutenant F. G. White, D-V(G), U.S.N.R., geholpen door MILLER, Doris, Mess Attendant Second Class, U.S. Navy, was behulpzaam bij het verslepen van mensen door olie en water naar het achterdek, daardoor ongetwijfeld het leven van een aantal personen reddend die anders verloren zouden zijn gegaan.^[1]

De strijd om erkenning

In tegenstelling tot blanke helden, die vaak op tour gingen om bij het thuisfront de moraal op te vijzelen en geld op te halen voor de oorlog, ging Miller gewoon door met zijn werk. Dit niet langer aan boord van de West Virginia, maar van de USS Indianapolis. Eerst was bij de marineleiding niet eens zijn naam bekend. Slechts vaag werd er door een anonieme officier vermeld: "A negro mess attendant who never before had fired a gun manned a machine gun on the bridge until the ammunition was exhausted." Miller werd daarbij zelfs aan boord van het verkeerde schip gesitueerd, want men dacht dat zijn daden zich aan boord van de USS Arizona afspeelden, het schip dat het meest beschadigd werd tijdens de aanval. Deze verkeerde lezing zou hardnekkig door blijven werken in de geschiedschrijving.

Pas nadat geklaagd was over de oneerlijke behandeling door de Pittsburgh Courier, een krant gericht op Afro-Amerikanen, en de National Association for the Advancement of Colored People (NAACP), werd de naam van Miller bekend gemaakt in de media. Aanvankelijk kreeg hij slechts een eervolle vermelding, maar gestimuleerd door het behaalde succes, zetten de NAACP en de Pittsburgh Courier, hun werk voort om voor Miller eerlijke erkenning te verkrijgen. Eerst werd de vermelding van Miller als gepast beschouwd, maar later ging de marine toch overstag. Hierbij kon meegespeeld hebben dat Miller dan ingezet kon worden om Afro-Amerikanen en andere minderheden over te halen om dienst te nemen in de Amerikaanse strijdkrachten. Dorie Miller werd voor het Navy Cross voorgedragen.

Op 27 mei 1942 kreeg Miller deze onderscheiding uitgereikt. Tezamen met acht andere kreeg hij de onderscheiding uitgereikt van Admiral Chester Nimitz. Door de admiraal, die ook uit Texas kwam, werd toen opgemerkt: "This marks the first time in the present conflict that such high tribute has been made in the Pacific Fleet to a member of his race, and I am sure that the future will see others similarly honored." De citatie luidde als volgt:

Voor onderscheidende toewijding aan plicht, buitengewone moed en zonder oog voor zijn eigen persoonlijke veiligheid tijdens de aanval op de vloot in Pearl Harbor […] door Japanse strijdkrachten op 7 december 1941. Hielp, terwijl hij zich aan de zijde bevond van zijn kapitein op de brug, Miller, ondanks vijandelijke beschietingen en bombardementen en in aanwezigheid van een ernstige brand, met het verplaatsen van zijn kapitein, die dodelijk gewond was geraakt, naar een veiligere plek, en bemande en bediende later een machinegeweer gericht op de vijandelijke Japanse vliegtuigen totdat bevolen werd om de brug te verlaten.^[2]

USS Liscome Bay

In december 1942 en januari 1943 ging Miller op tour door de Verenigde Staten en gaf verschillende speeches ,onder andere in zijn geboortestad Waco. Hij werd zelfs op een rekruteringsposter afgebeeld. Miller werd uiteindelijk in mei 1943 overgeplaatst naar de USS Liscome Bay en bevordering naar kok derde klasse volgde. Dit schip nam deel aan de slag om de Makineilanden in de Stille Oceaan. Op 24 november 1943 werd de Liscome Bay door de Japanse onderzeeër I-175 geraakt met een torpedo, die het bommenruim tot ontploffing bracht. 646 mannen aan boord gingen met het schip ten onder. 272 werden gered. Onder de geredde mannen was niet Doris Miller.

Tegenwoordig wordt Doris "Dorie" Miller door veel Afro-Amerikanen als een rolmodel gezien. Daarnaast zijn er onder andere verschillende scholen naar hem genoemd en werden hoorspelen van zijn daden gemaakt voor de radio. In de Amerikaanse marine was er een fregat dat zijn naam droeg, de USS Miller (FF-1091). Zelfs in films werd hij vertolkt, zoals "Tora! Tora! Tora!" (1970) en "Pearl Harbor" (2001). In 2010 verscheen zijn beeltenis op een postzegel.

Noten

1. USS West Virginia's Action Report, 11 December 1941, Naval History and Heritage Command.
2. Cook Third Class Doris Miller's Navy Cross Citation, Naval History and Heritage Command.