Japanse Vrachtschepen van de Taifuku Maru No.1-klasse (1916)

Eén van de grootste klassen Japanse koopvaardijschepen, waren die van de Taifuku Maru No.1-klasse , of ook wel Daifuku Maru No.1-klasse koopvaardijschepen. Formeel was de naam van deze klasse de Daiichi Daifuku Maru-klasse, waarbij Dai-ichi zoveel betekend als eerste of No. 1. Deze door Kawasaki in Kobe gebouwde klasse bestond uit maar liefst 75 schepen gebouwd in de jaren 1916 tot 1921 en in wereldwijd tussen 1916 en 1954 in gebruik geweest. Van de 75 schepen is bekend dat er 60 tijdens hun loopbaan verloren gingen, waarvan een groot aantal door oorlogshandelingen. De klasse was gebaseerd op een Brits standaard ontwerp voor een vrachtschip tijdens de Eerste Wereldoorlog en zou model staan voor vele door Japan gebouwde schepen.

s.s. Scotland Maru Bron: Public Domain (onbekend)

De Daiichi Daifuku Maru-klasse of Taifuku/Daifuku Maru No. 1-klasse was een reeks vrachtschepen die tussen 1916 en 1921 werden gebouwd aan de scheepswerf van Kawasaki te Kobe. Voor zover bekend werden er 75 schepen van dit type gebouwd. De precieze naamgeving en klasseindeling van deze groep is onduidelijk en wordt in verschillende bronnen anders aangedragen. Ook de aantallen schepen worden in verschillende bronnen anders aangegeven. Een deel van de schepen in deze klasse werd gebouwd volgens een overeenkomst tussen Japan e de Verenigde Staten in relatie tot de Eerste Wereldoorlog aangeduid als het Japan-US Ship Iron Exchange Agreement en werden geleverd aan Amerikaanse rederijen onder toezicht van de United States Shipping Board. de voorganger van de United States Maritime Commission. Tevens werden diverse schepen geleverd aan de Britten onder toezicht van het Ministry of War Transport (MoWT). De meeste schepen werden echter aan de Japanse rederijen Kawasaki Kisen en Kokusai Kisen.

In december 1915 werd aan de scheepswerf van Kawasaki een schip van 1.676 ton afgeleverd, de Daifuku Maru. Dit relatief kleine schip stond model voor een nieuw ontwerp van de Kawasaki werf zelf voor een veel groter vrachtschip, de Daiichi Daifuku Maru. Bij het gereed komen van de Daifuku Maru was namelijk de Eerste Wereldoorlog uitgebroken en ontstond er behoefte aan schepen die grotere ladingen konden vervoeren. Ondertussen was er Japanse rederij die Kawasaki vroeg een groot vrachtschip te leveren voor de prijs van 800.000 yen. Kawasaki stelde dat zij dit niet konden en vroegen een prijs van 1,35 miljoen yen. Kawasaki begon hierna een schip te ontwerpen dat als massaproduct kon worden geproduceerd voor een zo laag mogelijke prijs. Er was daarnaast op de grote Kawasaki werf ook behoefte aan meer werk. Ten tijde van de ontwikkeling van de Daiichi Daifuku Maru-klasse, was de werf slechts bezig met de constructie van het slagschip Ise (1916), de Japanse T-type vrachtschepen Tajima Maru (1916), Tatsuno Maru (1916) en Toba Maru (1916) en het passagiersschip Kohoku Maru (1916). Er was derhalve veel ruimte om de productie uit te breiden. De directeur van de Kawasaki werf, Kojiro Matsukata besloot dan ook op eigen initiatief over te gaan tot de bouw van een vrachtschip type van rond de 9.100 ton, de Daiichi Daifuku Maru-klasse. Hij was op dat moment op reis in het buitenland en had contacten gelegd met Britse en Amerikaanse autoriteiten die interesse hadden in dergelijke schepen.

overzichtstekening Bron: Public Domain (onbekend)

Voor het ontwerp van het nieuwe vrachtschip werd bij Kawasaki uitgegaan van zowel de pas geconstrueerde Daifuku Maru als de geteste en zeer populaire en internationaal erkende T-type vrachtschepen als de Japanse Shiyamu Maru-klasse schepen. De belangrijkste verschillen was de toepassing van een andere rompstructuur waardoor veel minder staal nodig was voor eenzelfde formaat. Desondanks was het rompontwerp zeer robuust. Door de nieuwe constructie kon de bouwtijd erg bekort worden en konden de kosten zeer laag gehouden worden. Het gebruikte staal werd exclusief voor Kawasaki door de staalfabrieken van Osaka geleverd. Door een andere dek constructie toe te passen, konden de schepen ook meer lading meevoeren dan hun voorgangers, tot wel 1.227 ton meer. De schepen kregen uiteindelijk een lengte van iets meer dan 117 meter bij een breedte van iets meer dan 15 meter. De aandrijving met een 4.000 pk stoom aangedreven drievoudige expansie motor die één as aandreef, genereerde een snelheid van 14,5 knopen (26 km/u).

Door deze bouwwijze markeerde de Daiichi Daifuku Maru-klasse een nieuw tijdperk in de Japanse scheepsbouw. Door het aflopen van de Eerste Wereldoorlog bleven op dat moment de meeste van de schepen uit deze klasse echter onverkocht op de werf liggen en besloot Kawasaki Tijdelijk zelf deze schepen te gaan exploiteren. De scheepswerf richtte twee rederijen op, de Kawasaki Kisen en de Kokusai Kisen.

s.s. Chile Maru Bron: Public Domain (onbekend)

Tegen de tijd dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak was een groot aantal van deze schepen nog steeds in gebruik. Zowel het Japanse Leger als de Japanse Marine vorderde de meeste van deze schepen voor gebruik als troepentransportschip en transportschip, waarvan een groot deel verloren ging tijdens de strijd. Van de aan het buitenland geleverde schepen is voor zover bekend de s.s. War Queen (1917) het enige schip van de Daiichi Daifuku Maru-klasse, die als s.s. Cleophie Ioanna, de Tweede Wereldoorlog overleefde en in 1954 werd gesloopt.