Neergestorte Wellington van Lierop

12 augustus 1942 03:30 uur, een brandende bommenwerper scheert langs de woning van de familie Van Heugten in Lierop. Het vliegtuig stort even verderop in een dennenbosje neer. 44 jaar later, op 20 september 1986, in de buurt van het bosje aan de Vaarsehoefseweg, wordt een gedenkteken onthuld ter nagedachtenis aan de 5 omgekomen bemanningsleden.

De bommenwerper was een Wellington Mk III, de BJ603, die behoorde tot No. 156 Squadron, No. 3 Group. Interessant is dat het motto van No. 3 Group, de Nederlandse tekst "Niet zonder arbyt" was. Dit omdat de meeste squadrons over Nederland vlogen op hun weg naar doelen in Duitsland. Het motto van No. 156 Squadron was "We light the way", dit lijkt echter meer uit haar Pathfinder periode, van na 15 augustus 1942, te stammen.

Vickers-Armstrong Wellington Mk III
De Wellington was een twee motorige middel-zware bommenwerper uit de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog. Deze, door Vickers-Armstrong gebouwde bommenwerper, werd ontworpen midden jaren dertig. De Wellington Mk III werd aangedreven door twee Bristol Hercules motoren en kon ruim 2.000 kilo aan bommen dragen. Verder beschikte de Mk III over acht .303 machinegeweren, twee in de neus, vier in de staart, en twee in het middengedeelte. Er zijn 1.519 Wellington Mk III gebouwd, op een totaal van meer dan 11.000. De Wellington werd later vervangen door de bekendere Avro Lancaster.

In de avond van dinsdag 11 augustus 1942 vertrokken 154 Engelse bommenwerpers, waarvan 68 Wellingtons, van hun bases in Engeland voor een nachtelijke aanval op de stad Mainz in Duitsland, bij Frankfurt am Main. De BJ603 vertrok om 22:39 uur (plaatselijke tijd) vanaf vliegveld Alconbury.
Mainz werd gebombardeerd omdat het een groot knooppunt in het Duitse spoorwegennet was. Daarnaast was er ook veel industrie en een grote rivierhaven te vinden. Ook schijnt de keuze voor Mainz afhankelijk geweest te zijn van het aantal bommenwerpers dat de RAF kon inzetten die nacht. Het heeft namelijk weinig zin om een klein doel aan te vallen als je (te) veel bommenwerpers tot je beschikking hebt.

De bemanning van de BJ603 bommenwerper bestond uit:
Sergeant Morris, William Richard (20 jaar)
Sergeant Moss, Robert William (23 jaar)
Sergeant Murray, Donald Emslie (22 jaar)
Sergeant Pearl, John Alister (22 jaar)
Pilot Officer Taylor, Charles Frederick (32 jaar)

Op de terugweg naar Engeland werd de bommenwerper echter door Feldwebel (sergeant) Spille onderschept. Feldwebel Spille behoorde tot de Duitse nachtjagereenheid 3./NJG 1 (3de Staffeln, 1ste Gruppe, 1ste Nachtjagdgeschwader) en vloog in een Messerschmitt Bf 110. Zijn eenheid was gestationeerd op vliegveld Venlo. De Wellington scheerde, al brandend, langs het huis van de familie Van Heugten aan de Vaarsehoefseweg in Lierop, een klein plaatsje ten zuiden van Helmond. Het vliegtuig stortte om 03:30 uur (plaatselijke tijd) op woensdag 12 augustus 1942 neer.
Feldwebel Walter Spille, geboren op 22 maart 1912, schoot zijn eerste bommenwerper neer op 9 juni 1942. Deze bommenwerper, ook een Wellington, stortte neer bij Bakel. De bommenwerper behoorde tot No. 103 Squadron. Twee maanden later, in de nacht van 31 juli en 1 augustus 1942 schoot hij zijn tweede bommenwerper, een Halifax van No. 405 Squadron, neer. Zijn derde en laatste overwinning was de Wellington van Lierop. Spille werd zelf op 28 augustus 1942 boven Gouda neergeschoten en ligt nu begraven in Ysselstein.
Feldwebel Spille vloog samen met zijn boordmarconist Unteroffizier Johann Becker. Hij werd op 12 juni 1913 geboren en stierf samen met Spille bij Gouda. Spille vloog tijdens het neerhalen van de Wellington van Lierop echter met een andere marconist, Feldwebel Alfred Schöpke. Hij overleefde de oorlog ook niet, want hij werd op 4 juli 1943 neergeschoten tijdens een vlucht met Haupmann Siegfried Wandam, commandant van I./NJG 5 (1ste Gruppe, 5de Nachtjagdgeschwader). Beide liggen begraven in Lommel, België.

Messerschmitt Bf110
De Bf 110 was een tweemotorige zware jager die in eerste instantie bedoeld was als dagjager. Echter de Bf 110 was te zwaar en minder wendbaar dan de enkelmotorige jagers. Het werd daarom ingezet als nachtjager omdat er makkelijk een radar ingebouwd kon worden. De Messerschmitt Bf 110 werd aangedreven door twee Daimler Benz motoren. Het beschikte over twee 20mm kanonnen en vier MG17 machinegeweren.

De Duitsers waren snel met hun motorfietsen ter plaatsen, hierdoor duurde het nog tot de ochtend voordat zoon Jan van Heugten en zijn broer durfden te gaan kijken. De bommenwerper was zeer hard tegen de grond geslagen, er was helemaal niks meer van over en brokstukken lagen overal verspreid. De bemanningsleden, die allen omkwamen, waren onherkenbaar verminkt. Morris, Murray, Pearl en Taylor liggen begraven in een gezamenlijk graf. Allen liggen ze op de Eindhovense begraafplaats bij de Oude Toren in Woensel, Eindhoven.
In dezelfde aanval verloor het 156e Squadron nog 2 andere bommenwerpers, de X3798 (boven Tildonk, België) (1) en de Z1595. De volgende nacht (van 12 op 13 augustus) werd Mainz wederom aangevallen, ook No. 156 Squadron was er bij betrokken. Dit keer verloor het squadron geen vliegtuigen.
No. 156 squadron had als thuisbasis het vliegveld Alconbury in het graafschap Cambridge. No. 156 Squadron werd op 14 februari 1942 geformeerd op dit vliegveld. No. 40 Squadron, dat tot die datum op het vliegveld was gestationeerd en ook als basis diende voor het nieuwe No. 156 Squadron, werd toen via Malta naar het Midden-Oosten overgeplaatst.
Enkele dagen na de crash, op 15 augustus 1942, van deze Wellington werd het 156 Squadron omgevormd tot een Pathfinder-eenheid. Het squadron viel vanaf die dag onder het commando van No. 8 Group en vloog vanaf vliegveld Warboys. Het vloog tot januari 1943 met Wellingtons, daarna schakelde het over naar de viermotorige Avro Lancaster bommenwerper. Het vliegveld Alconbury werd na de verhuizing naar Warboys overgenomen door Amerikaanse B-24 Liberators bommenwerpers van het 93rd Bombardment Group, dat er enkele maanden bleef alvorens te verhuizen naar een ander vliegveld.

Extra informatie
Mocht de lezer van dit artikel meer informatie hebben over deze bommenwerper of haar bemanning, dan wordt u vriendelijk verzocht contact op te nemen met de auteur. Ook informatie over de neergestorte bommenwerper bij Bakel is zeer welkom.

Noten:
1. Voor meer over de X3798 lees J. Gordts', 12/8/1942: een Engels gevechtsvliegtuig sort te pletter in Tildonk, Haachts Oudheid- en Geschiedkundig Tijdschrift, 1997 (12).