Duitse Onderzeeboten van het Type IIb

Inleiding

De ervaringen opgedaan met de Type IIa U-boot werden verwerkt in de vervolgserie, de Type IIb U-Boot. Dit type was iets groter dan de eerste reeks en telde 20 schepen. De belangrijkste aanvulling op de eerste reeks was een grotere brandstofvoorraad waardoor het bereik aanzienlijk werd vergroot.

U 14 tijdens de Spaanse Burgeroorlog Bron: Wilco Vermeer collection

Definitielijst

U-boot: Duitse benaming voor onderzeeboot. Duitse U(ntersee)-boten hebben tot in mei 1943 een belangrijke rol gespeeld in de oorlogvoering. Ook veel vracht- en passagiersboten werden door deze sluipmoordenaars van de zee getorpedeerd en tot zinken gebracht.

Schepen in deze klasse

U 7 (1935)	11 maart 1935: kiellegging 29 juni 1935: tewaterlating 18 juli 1935: aflevering 18 februari 1944: gezonken (ongeval)
U 8 (1935)	25 maart 1935: kiellegging 16 juli 1935: tewaterlating 5 augustus 1935: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 9 (1935)	8 april 1935: kiellegging 30 juli 1935: tewaterlating 6 september 1935: aflevering 21 augustus 1944: uit de vaart genomen 20 augustus 1944: gezonken (luchtaanval) 1945: gelicht 1945: TS-16 (Sovjet Marine) 12 december 1946: gesloopt
U 10 (1935)	22 april 1935: kiellegging 13 augustus 1935: tewaterlating 9 september 1935: aflevering 1 augustus 1944: uit de vaart genomen 29 maart 1945: buitgemaakt (Sovjet Unie)
U 11 (1935)	6 mei 1935: kiellegging 27 augustus 1935: tewaterlating 21 september 1935: aflevering 5 januari 1945: uit de vaart genomen 3 mei 1945: afgezonken, later gesloopt
U 12 (1935)	20 mei 1935: kiellegging 11 september 1935: tewaterlating 30 september 1935: aflevering 8 oktober 1939: gezonken (onbekende oorzaak)
U 13 (1935)	20 juni 1935: kiellegging 9 november 1935: tewaterlating 30 november 1935: aflevering 31 mei 1940: gezonken (dieptebommen)
U 14 (1935)	6 juli 1935: kiellegging 28 december 1935: tewaterlating 18 januari 1936: aflevering 5 mei 1945: afgezonken
U 15 (1936)	24 september 1935: kiellegging 15 februari 1936: tewaterlating 7 maart 1936: aflevering 30 januari 1940: gezonken (ongeval)
U 16 (1936)	5 augustus 1935: kiellegging 28 april 1936: tewaterlating 16 mei 1936: aflevering 25 oktober 1939: gezonken (dieptebommen)
U 17 (1935)	1 juli 1935: kiellegging 14 november 1935: tewaterlating 3 december 1935: aflevering 5 mei 1945: afgezonken
U 18 (1935)	10 juli 1935: kiellegging 7 december 1935: tewaterlating 4 januari 1936: aflevering 25 augustus 1944: afgezonken 1944: geborgen Sovjet Unie 26 mei 1947: gezonken (proefobject)
U 19 (1935)	20 juli 1935: kiellegging 21 december 1935: tewaterlating 16 januari 1936: aflevering 11 september 1944: afgezonken
U 20 (1936)	1 augustus 1935: kiellegging 14 januari 1936: tewaterlating 1 februari 1936: aflevering 10 september 1944: afgezonken
U 21 (1936)	4 maart 1936: kiellegging 31 juli 1936: tewaterlating 3 augustus 1936: aflevering 5 augustus 1944: uit dienst genomen februari 1945: resten gesloopt
U 22 (1936)	4 maart 1936: kiellegging 29 juli 1936: tewaterlating 20 augustus 1936: aflevering 27 maart 1940: vermist
U 23 (1936)	11 april 1936: kiellegging 28 augustus 1936: tewaterlating 24 september 1936: aflevering 10 september 1944: afgezonken
U 24 (1936)	21 april 1936: kiellegging 24 september 1936: tewaterlating 10 oktober 1936: aflevering 25 augustus 1944: afgezonken 1945: gelicht Sovjet Unie 26 mei 1947: gezonken (proefobject)
U 120 (1940)	31 maart 1938: kiellegging 16 maart 1940: tewaterlating 20 april 1940: aflevering 5 mei 1945: afgezonken 1950: gelicht en gesloopt
U 121 (1940)	16 april 1938: kiellegging 20 april 1940: tewaterlating 28 mei 1940: aflevering 5 mei 1945: afgezonken 1950: gelicht en gesloopt

Geschiedenis

Op 20 juli 1934 werden zes schepen besteld bij de Germaniawerft te Kiel (U 7 t/m U 12). Deze order werd op 2 februari 1935 met 12 schepen verdeeld over de Deutsche Werke (U 13 t/m U 16) en de Germaniawerft (U 17 t/m U 24), beiden te Kiel. De laatste twee schepen, de U 120 en U 121 werden op 28 september 1937 besteld bij de Flanders Werke te Lübeck.

De Type IIb schepen waren technisch gelijk aan de Type IIa U-boot maar kregen drie aanvullende compartimenten midscheeps, waarbij aanvullende brandstoftanks onder de controlekamer waren toegevoegd. De schepen werden hierdoor bijna 2 meter langer, maar kregen vooral een veel groter bereik dan hun voorgangers. Ook de duiksnelheid werd hiermee vergroot. Me een lengte van bijna 43 meter en waterverplaatsing van 279 ton boven en 328 ton onder water konden de schepen een snelheid van 13 knopen (24,08 km/u) boven water en 7 knopen (13 km/u) onder water genereren. Bij een kruissnelheid van 8 knopen (15 km/u) boven water konden ze een afstand van 5.700 km bereiken.

De U 9, U 14 en U 8 naast elkaar Bron: Public Domain (onbekend)

De schepen werden, net als hun voorgangers, voornamelijk gebruikt voor opleidingsdoeleinden, hoewel ze wel verscheidene operationele missies uitvoerden. Een aanzienlijk deel van de Type IIb schepen werden gebruikt bij de eerste onderzeebootflottielje, de Unterseeboots-Flottille "Weddingen". Ze werden ingezet ten tijde van de Duitse inval in Polen en operatie Weser (Weserübung). Zes schepen werden ingezet in de Zwarte Zee, waarbij de deels werden ontmanteld en over de weg daarheen werden getransporteerd. Van de 20 schepen in deze groep gingen zes schepen tijdens de Tweede Wereldoorlog verloren door ongevallen of oorlogshandelingen. De overigen werden tegen het einde van de oorlog gesloopt of door de eigen bemanning tot zinken gebracht om te voorkomen dat ze in vijandelijke handen vielen.^[1]^[2]

Definitielijst

U-boot: Duitse benaming voor onderzeeboot. Duitse U(ntersee)-boten hebben tot in mei 1943 een belangrijke rol gespeeld in de oorlogvoering. Ook veel vracht- en passagiersboten werden door deze sluipmoordenaars van de zee getorpedeerd en tot zinken gebracht.

Technische gegevens

Klasse:	Type IIb U-boot
Aantal in klasse:	20
Land:	Duitsland
Type:	Onderzeeër
Waterverplaatsing:	279 t (275 lt) boven water 328 t (323 lt) onder water 414 t (407 lt) totaal
Lengte:	42,79 meter
Breedte:	4,08 meter
Diepgang:	3,90 meter
Aandrijving:	2x MWM Diesel motoren 700 Pk (690 shp; 510 kW) 2x SSW Electromotoren 402 Pk (397 shp; 296 kW) 2 schachten
Snelheid:	13 knopen (24,08 km/u) boven water 7 knopen (13 km/u) onder water
Bereik:	5.700 km bij 8 knopen (15 km/u) boven water 65 - 80 km bij 4 knopen (7,4 km/u) onder water
Bewapening (bij ontwerp):	3x 533 mm torpedolanceerbuizen (boeg) 5 torpedo's of 1 torpedo en 9 TMB mijnen 1x 20 mm C/30 luchtafweergeschut
Bemanning:	25

Noten

Paterson, 2001, pag. 4

Williamson, 2012, pag. 10

Definitielijst

torpedo: Oorlogswapen, met van een explosieve lading voorzien sigaarvormig lichaam met een voortstuwings- en besturingsmechanisme, bestemd om na lancering via het water zijn weg te zoeken naar vijandelijke schepen en deze door een onderwaterexplosie uit te schakelen.
U-boot: Duitse benaming voor onderzeeboot. Duitse U(ntersee)-boten hebben tot in mei 1943 een belangrijke rol gespeeld in de oorlogvoering. Ook veel vracht- en passagiersboten werden door deze sluipmoordenaars van de zee getorpedeerd en tot zinken gebracht.