TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Het Duitse meisje

Titel: Het Duitse meisje
Schrijver: Armando Lucas Correa
Uitgever: Boekerij
Uitgebracht: 2016, vertaald in het Nederlands in 2018
Pagina's: 356
ISBN: 9789022581483
Omschrijving:

Berlijn 1939, Hannah Rosenthal is een Joods meisje van bijna 12 jaar oud, met de uiterlijke kenmerken van een Ariër. Ze staat zelfs met een foto op de voorpagina van het nationaalsocialistische tijdschrift voor raszuivere Duitse meisjes, Das Deutsche Mädel, als meisje van de maand. Hannah is hier niet trots op, maar het is haar ongevraagd overkomen dat een fotograaf haar hiervoor gefotografeerd heeft. Haar moeder Alma bezit een appartementencomplex dat al jaren in bezit is van haar moeders familie Strauss. De bewoners van het appartementencomplex zien de familie vanwege hun Joodse afkomst liever vertrekken. Sinds de pogrom van 9 november 1938 (de Kristallnacht) komt Hannahs moeder niet meer buiten. Haar vader Max Rosenthal is professor op de universiteit totdat hij in november 1938 gearresteerd wordt en twee dagen in de cel gezet, samen met de vader van Hannahs enige vriend Leo, om een misdaad die Hannah niet begreep.

Hannahs vader en die van Leo, Herr Martin, spreken elkaar daarna vaak over hoe het verder moet. Blijven in Duitsland is te gevaarlijk. Hannahs vader besluit dan ook om het land te gaan verlaten, naar Cuba. Leo en zijn vader gaan ook, zijn moeder had al eerder naar Canada weten te ontsnappen en was daar bij familie gaan wonen. Vader en zoon vertrekken al enkele dagen eerder dan de Rosenthals, zonder dat Hannah dit weet. Ze kan geen afscheid nemen. Nadat alle reisdocumenten zijn geregeld, waaronder ook een vergunning om voor onbepaalde tijd in Cuba te verblijven, vertrekken Hannah en haar ouders op 13 mei 1939 naar Hamburg. Ze laten alles achter, ook de auto waarmee ze door een oud-leerling van Hannahs vader naar de havenstad worden gebracht; hij mag deze houden zodra hij de familie heeft afgezet. In de haven gaan ze aan boord van het schip de St. Louis, waar Hannah met haar vriend Leo herenigd wordt.

Aan boord bevinden zich negenhonderd passagiers, waarvan de overgrote meerderheid bestaat uit Duits-Joodse vluchtelingen. Het schip telt 231 bemanningsleden en in Cherbourg in Frankrijk komen nog eens 37 mensen aan boord. Op 27 mei 1939 arriveert het schip in de haven van Havana, maar de Cubaanse autoriteiten geven geen toestemming om aan te meren. Er mogen slechts vier Cubanen en twee niet-Joodse Spanjaarden van boord, samen met 22 vluchtelingen die de vergunning om aan land te gaan hebben verkregen van het Cubaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Hieronder ook Hannah en haar (zwangere) moeder. Hannahs vader mag niet van het schip af, omdat zijn vergunning ongeldig verklaard wordt. Op 2 juni 1939 wordt het schip verzocht de territoriale wateren te verlaten. Een terugkeer naar Europa is onvermijdelijk. Max Rosenthal en de andere opvarenden gaan een ongewisse toekomst tegemoet.

In de historische roman ‘Het Duitse meisje’ wordt niet enkel het verhaal van Hannah verteld, maar ook dat van de 12-jarige Anna Rosen uit New York. Hannah is haar oudtante naar wie ze vernoemd is. Anna en haar moeder Ida krijgen op een dag vanuit Duitsland oude foto’s toegestuurd van familie van vaderskant. Bijgesloten zit ook het tijdschrift Das Deutsche Mädel met daarop de foto van Hannah. De gelijkenis tussen Anna en Hannah is groot. Anna’s vader is na het tragische overlijden van zijn ouders bij een vliegtuigongeluk opgevoed door een familielid. Hijzelf overleed toen zijn dochter vierenhalf was bij de terroristische aanslag in New York op de Twin Towers op 11 september 2001. Met haar moeder gaat Anna naar Havanna om meer te weten te komen over haar vader en zijn Duitse familie. Bij tante Hannah, nu 87 jaar, krijgen ze het levensverhaal van haar vader te horen alsook het verhaal van Hannah zelf. Haar leven in Berlijn en de overvaart over de Atlantische Oceaan op de St. Louis staan nog in haar geheugen gegrift.

Hannah en Anna: hun verhalen wisselen zich in het boek af en er zijn veel overeenkomsten tussen hun levens. Oorlogsgeweld achtervolgt hen beide. Ze hebben allebei iemand van wie ze houden verloren, de één door toedoen van de nazi’s, de ander door toedoen van Al Qaida. Het verhaal wordt aan beide kanten onderhoudend belicht en is goed te volgen. Schrijver Armando Lucas Correa, geboren in Guantánamo op Cuba, heeft eerder een Spaanstalig boek geschreven over een meisje en haar twee vaders en de droom van een familie. Hij heeft meerdere prijzen gewonnen als journalist en auteur en is hoofdredacteur van het meest verkochte Spaanse magazine in Amerika, People en Espagñol. ‘Het Duits meisje’ is geschikt voor zowel jeugdige als volwassen lezers. De Jodenvervolging wordt belicht alsook de problematiek van de Jehovagetuigen in Cuba in de jaren 60. Ook laat dit boek je ervaren hoe ervaringen uit het verleden voortslepen tot in de laatste fase van iemands leven. Dankzij de parallel tussen heden en verleden zet dit verhaal je aan het denken over hoe de geschiedenis voortleeft en hoe oorlog en terroristisch geweld ook tegenwoordig mensenlevens beïnvloeden.

Beoordeling: Uitstekend

Informatie

Artikel door:
Ilona Lüderitz-Rademacher
Geplaatst op:
13-05-2018
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen