TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Mijn triomf van de wil

Titel:Mijn triomf van de wil - Dagboek van 40 maanden Sachsenhausen
Schrijver:Peeters, F. & Vos, L. de
Uitgever:Lannoo
Uitgebracht:2020
Pagina's:424
ISBN:9789401460187
Omschrijving:

De Duitse propagandafilm Triumph des Willens (Triomf van de wil) uit 1935 van Leni Riefenstahl over de Reichsparteitag van 1934 is wellicht de meest beïnvloedende propagandafilm die ooit gemaakt is. Tot op de dag van vandaag beïnvloedt de film, en de manier waarop hij gemaakt is, de cinematografie. De titel van de productie straalt kracht en motivatie uit en dat werd gekoppeld aan de persoon van Hitler en zijn nazibeweging.

Om hiermee de draak te steken én om de nazi’s te tonen dat men hem niet had kleingekregen, besloot Flor Peeters (1909-1989) zijn biografische aantekeningen over zijn tijd in het concentratiekamp Sachsenhausen te bundelen tot een boek met de titel ‘Mijn triomf van de wil’. Dit dagboek verscheen voor het eerst in 1946 en is nu door Lukas de Vos bewerkt en aangevuld.

Flor Peeters overleefde ruim 40 maanden in het kamp Sachsenhausen bij Oranienburg, vlak buiten Berlijn. Het kamp was gebouwd in 1936 ter gelegenheid van de Olympische Spelen om tegenstanders en politiek mondige personen op te sluiten. Het was een ‘modelkamp’ dat was gebouwd volgens de nieuwste inzichten en maatstaven. Er werden voornamelijk politieke gevangen en misdadigers opgesloten, maar ook zaten er homoseksuelen, jehova’s en Roma. Ook Joden hebben er opgesloten gezeten. Volgens de laatste schattingen zijn er rond 50.000 gevangenen overleden door ziekte, honger, uitputting, marteling en executie.

Flor Peeters kwam in het kamp omdat hij zich weigerde te onderwerpen aan de nazi-leer. De Vlaming die als hoogleraar (klassieke talen) aan de Universiteit van Gent doceerde, werd gedeporteerd vanwege zijn anti-totalitaire standpunten. Hij was een strenggelovig katholiek en had een hekel aan de ongelovige nazi’s, maar ook aan communisten. Dit komt ook duidelijk tot uiting in zijn boek wanneer hij op confronterende en gedetailleerde wijze het kampleven beschrijft. Er waren periodes dat de communisten het ‘voor het zeggen’ hadden in het kamp. Dat wil zeggen dat zij door de nazi’s werden gebruikt als bijvoorbeeld blokleider of Kapo. Peeters kan zijn minachting voor de communisten niet onder stoelen of banken steken. Zij worden door hem gefileerd, net zoals hij ook wel erg zwart-wit is over andere groepen. Zo zijn Nederlanders over het algemeen "Hollanders" en Hollanders zijn, zoals bekend, gierig van aard. Communisten en misdadigers (die ook periodes hadden waarop zij het voor het zeggen hadden onder de gevangenen) waren uitschot. Politieke gevangenen, vooral wanneer ze religieus waren, konden op een beter oordeel van Peeters rekenen.

Wat Peeters heel goed doet is dat hij de omstandigheden, het gekonkel, het organiseren van eten, de algehele misère en de angst heel goed verwoordt. De lezer wordt meegezogen in het verhaal en krijgt een goed beeld van het dagelijkse leven, of nog beter; het dagelijkse OVERleven. Heel duidelijk wordt het beeld van de mens als economisch productiemiddel (lees: slaaf) door Peeters verbeeld. Dwangarbeid tot de dood erop volgt. De totale uitputting en aftakeling worden door Peeters bijna als een foto gepresenteerd aan de lezer.

Wanneer de Russen Berlijn naderen gaan de gevangenen op een Dodenmars waarbij zij die niet konden volgen werden gedood. Uiteindelijk weet Peeters te overleven en maakt hij de bevrijding mee. Hij besluit al snel om zijn gedachten, die dan nog vers en actueel zijn, aan het papier toe te vertrouwen.

Het resultaat van de concentratiekamp-memoires van Flor Peeters en de bewerking door Lukas de Vos is een lijvig boek vol met informatie, samengesmeed tot een biografie van ruim veertig maanden concentratiekamp Sachsenhausen.

Het geeft niet alleen een duidelijk beeld van het leven van de gevangenen in Sachsenhausen en de onmenselijkheden waartoe een mens in staat kan zijn, maar geeft ook een kijkje in de ziel van Peeters zelf. Nergens laat hij zijn normen en waarden los. Ondanks de ellende blijft hij vasthouden aan zijn geloof, het geloof in de Goddelijke voorzienigheid en de uiteindelijke redding. Hoewel menigmaal het vertrouwen in de mens op de proef wordt gesteld, gelooft hij uiteindelijk nog steeds dat uiteindelijk het goede zal overwinnen.

Het boek is een absolute aanrader om een helder beeld te krijgen van het leven in een van de minder bekende concentratiekampen in het Duitse Rijk.

Beoordeling: Uitstekend

Informatie

Artikel door:
John Smeets
Geplaatst op:
03-05-2020
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen