Tentoonstelling over ‘Eten in kamp Westerbork’ geopend

Vandaag is de expositie Alle dagen stamppot – Eten in kamp Westerbork geopend in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Dit was tevens het moment waarop de documentaire De keuken van kamp Westerbork in première ging. De tentoonstelling en de documentaire geven inzicht in de wijze en aard van de voedselvoorziening in kamp Westerbork gedurende de periode van het Durchgangslager Westerbork.



Het was een hele organisatie om het eten voor alle duizenden, soms meer dan 10.000 gevangenen in goede banen te leiden. De Centrale keuken was het hart in deze complexiteit. Vlees en groenten waren afkomstig uit de kampboerderij. Aardappelen en broden werden veelal door boeren uit de omgeving naar kamp Westerbork gebracht en opgeslagen in de aardappelkelder.

Het kamp had een eigen distributiedienst, bestaande uit de ‘Fracht Gruppe’ en de ‘Essenholers’. De ‘Fracht Gruppe’ was verantwoordelijk voor het transport van het voedsel naar de Centrale keuken terwijl de ‘Essenholers’ het gekookte eten in de barakkeukens afleverden. Dit waren gewilde baantjes omdat deze functies, evenals het werken in de Centrale keuken, vrijstelling van transport gaven.

Afgezien van een korte periode van honger en chaos in oktober 1942, toen het aantal gevangen door toenemende razzia’s snel steeg tot meer dan 17.000, was er genoeg te eten. Het voedsel was echter niet altijd even smaakvol. “Stamppot hutspot en stamppot snijbonen, dat noemden we stamppot prikkeldraad, want het was niet door je keel te krijgen, en zo waren er nog meer stamppotten”, aldus Philip Vlessing die op 29 mei 1943 naar kamp Westerbork werd gebracht.

De expositie toont aan de hand van brieven en getuigenverslagen ook hoe de kampgevangenen over het eten dachten. Maar laat ook zien dat het oordeel dat de gevangenen hadden over het verstrekte voedsel vooral afhankelijk was van hun gemoedstoestand en persoonlijke omstandigheden. En daarin konden grote verschillen zijn, met name ook door extra voedingsmiddelen te kunnen ‘organiseren’ dankzij een baantje in de voedselvoorziening en -distributie. Of doordat er familie, vrienden of buren postpakketjes met etenswaren naar het kamp stuurden.

De expositie Alle dagen stamppot – Eten in kamp Westerbork is te zien tot en met 2 oktober 2016 in het museum van kamp Westerbork. De documentaire De keuken van kamp Westerbork wordt gedurende deze periode vertoond in het Herinneringscentrum. Bij de tentoonstelling is een publicatie uitgegeven die het eten gedurende één dag in kamp Westerbork beschrijft, te koop voor € 4,95 in de museumwinkel of via info@kampwesterbork.nl.