Stolperstein Gabriël Metsustraat 6

Deze kleine, koperen gedenkplaat (Stolperstein, struikelsteen of struikelsteen) herdenkt:

* Etty ‘Esther’ Hillesum, geboren 1914, geïnterneerd 6 juni 1943, gedeporteerd 7 september 1943 Westerbork, vermoord 30 november 1943, Auschwitz.

Esther Hillesum, genaamd Etty, was de oudste van drie kinderen van Riva Hillesum-Bernstein en Levie Hillesum. Toen ze 10 was, verhuisde het gezin naar Deventer, waar ze opgroeide. Daar ging ze naar de middelbare school waar haar vader rector was. In 1932 ging ze naar Amsterdam om Slavische talen en rechten te studeren. In 1941 ging ze naar Julius Spier, een psychochiroloog (persoon die persoonlijkheid bestudeert door middel van handpalmlezen), voor therapie voor haar mentale blokkades. Hij werd haar leraar, vriend, en ze was verliefd op hem. Hij moedigde haar aan om een dagboek te schrijven. Ze begon in maart 1941.

In juli 1942 ging Etty werken bij de Joodse Raad in Amsterdam, maar het beviel haar niet. Vervolgens werd ze aan het eind van de maand op eigen verzoek overgeplaatst naar een maatschappelijke opvang in Westerbork. Ze heeft meerdere keren afscheid kunnen nemen en weer terug kunnen keren naar Amsterdam. In december werd ze daar ziek en kon pas op 6 juni 1943 terugkeren naar Westerbork. Twee weken later arriveerden haar ouders en haar broer Mischa (Michael) vanuit hun huis in Deventer. Toen, op 5 juli, kwam er een einde aan de bevoorrechte status van de leden van de Joodse Raad. Etty koos ervoor om in Westerbork te blijven om haar gezin te helpen. Ze wilde ze zo lang mogelijk buiten deportatie houden. Twee en een halve maand later, op 7 september 1943, werden ze allemaal vanuit Westerbork op transport gesteld naar Auschwitz. Hun transport arriveerde op 10 september in Auschwitz. Haar ouders zijn bij aankomst vermoord, Mischa eind maart 1944. Wanneer Etty is vermoord is niet bekend, maar er werd geconcludeerd dat ze na 30 november niet meer in leven was. Haar andere broer, Jaap (Jacob), werd gedeporteerd naar Bergen-Belsen, waar zijn gezondheid zo achteruitging dat hij in april 1945 overleed toen de geallieerden naderden.

Etty's dagboek plus haar brieven werden later gepubliceerd in het boek Etty: De nagelaten geschriften van Etty Hillesum, 1941-1943. Een Engelse vertaling van dagboeken en brieven is te zien in Google Books, Etty Hillesum : Een onderbroken leven, De dagboeken 1941-1943 en Brieven uit Westerbork.

"Stolpersteine" is een kunstproject voor Europa van Gunter Demnig om de slachtoffers van het nationaal-socialisme (nazisme) te herdenken. Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine koperen plaquettes van 10x10 cm die in de stoep zijn geplaatst voor de laatste vrijwillige woning van (meestal joodse) slachtoffers die door de nazi's zijn vermoord. Elke plaquette is gegraveerd met de naam van het slachtoffer, de geboortedatum en de plaats (meestal een concentratiekamp) en de datum van overlijden. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam is vergeten."

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar
• Foto's: Johan Bolhuis (1, 2), Johan Bolhuis (3), Arjan Hell (4)
• Etty Hillesum Onderzoekscentrum
• Joods Monument
• Yad Vashem Central Database of Shoah Victims’ Names
• Stolpersteine.eu