TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

With the SAS across the Rhine

Titel:WIth the SAS across the Rhine - Into the heart of Hitler's third reich
Schrijver:Wellsted, I.
Uitgever:Pen & Sword
Uitgebracht:2020
Pagina's:155
Taal:Engels
ISBN:9781526745699
Omschrijving:

Ian Wellsted werd in 1918 geboren en kwam in de Tweede Wereldoorlog, via het 49th Royal Tank Regiment (RTR) in 1941 en het Parachute Regiment in 1943, in februari 1944 bij de Special Air Service (SAS) terecht. Zijn training vond plaats in Schotland gedurende drie maanden en in de opmars naar D-Day werden de laatste trainingen in Zuid-Engeland afgewerkt vanaf 27 mei 1944. Op 6 juni 1944 werd Ian, die luitenant was, per Lockheed Hudson boven de Morvan in Frankrijk gedropt, samen met zijn manschappen. Daar moesten de troepen, A-squadron van het SAS-regiment, operatie Houndsworth tot een succes brengen. Medio september 1944 keerde het squadron weer terug naar Engeland en ontdekt Ian dat zijn vrouw Margot een affaire had met een man genaamd Lew. Het maakte het er niet gemakkelijk op om tot rust te komen, maar Ian besloot na een tijdje van dwalen om zich volledig te concentreren op de oorlog. De affaire keert regelmatig terug in het boek, omdat Ian vaak terugdenkt aan de ontrouw van zijn vrouw.

Het boek van Ian Wellsted is het resultaat van een dagboek dat hij bijhield aan het front. Hierin reflecteerde hij ook veel op zijn gevoel, mede dankzij de ontrouw van zijn vrouw. Dat zorgt ervoor dat de lezer zich uitstekend kan verplaatsen in Ians perspectief. Het boek ‘With the SAS – across the Rhine’ vertelt het verhaal van 1 en 2 SAS en hoe zij directe ondersteuning boden aan de opmars van operaties Varsity en Plunder van de Britse 21st Army Group van field marshall Bernard Montgomery.

Door een wintertraining in de Franse alpen leek het alsof Noorwegen de volgende bestemming was voor Ian, maar tot zijn verrassing was dat België. Ian werd benoemd tot commandant van de troepen die de weg moesten banen voor operation Archway, als onderdeel van Frankforce, de eenheid die bestond uit 300 mannen van 1 en 2 SAS onder leiding van lieutenant colonel Brian Franks. Eerste station was Brussel, waar Ian 18 gepantserde jeeps moest bemachtigen voor de operatie. Zijn eigen eenheid bestond uit 6 kleine groepen van 3 man.

Operation Archway was primair een verkenningsmissie, waarbij de troepen van de SAS vóór de troepen van het 18th Allied Airborne Corps uit gingen. De SAS en Ians squadron opereerden in kleine zelfvoorzienende groepjes om zo beweeglijk mogelijk te blijven. De eenheid van Ian Wellsted was één van de drie squadrons vanuit 1 SAS (de benaming van een eenheid SAS, er waren ook 2, 3 en 4 SAS), geleid door major Harry Poat. Ian werd de operationele reserve in de operatie, die startte bij Bree in België, vlak over de grens bij Weert. Vanaf daar trokken de troepen richting Roermond, om daarna iets noordelijker bij Venlo per Baileybrug de Maas over te steken. Eenmaal in Duitsland ging de opmars in noordoostelijke richting verder, langs Geldern en Sonsbeck, richting de Rijn.

Eenmaal over de Rijn werden de troepen van Ian regelmatig beschoten door Duitse scherpschutters en machinegeweren. De eenheid van Ian trok eerst in noordoostelijke richting tot Rheine en daarna in Oostelijke richting Nienburg an der Weser. Onderweg werden door de Duitsers gevaarlijke hinderlagen gelegd bij Rhade, Ahaus en Schneeren, tussen Nienburg en Neustadt. Bij elk van de hinderlagen gebruikten de Duitsers vergelijkbare tactieken: sluitschuttervuur gecombineerd met machinegeweervuur vanuit verdekte opstellingen en ten slotte pogingen om met een Panzerfaust één van de SAS-jeeps uit te schakelen.

Het loopt steeds maar net goed af en doordat Ian zijn ervaringen door zijn ogen beschrijft, levert dat een heel direct verhaal op. De lezer kan zich identificeren met de SAS-militair en kan zich verplaatsen op het slagveld. Ian vertelt daarbij ook dat het behoorlijk lastig leidinggeven is als alle Vickers-machinegeweren en vijandelijk vuur een kakofonie aan oorlogsgeluid produceren. Hij moest daaraan wennen en die tekortkoming accepteren. Het laat de lezer zien hoe moeilijk het is om een gevecht te leiden op een slagveld.

In Raesfeld kregen de troepen wat rust en konden ze zich voorbereiden op de volgende operatie in noordelijke richting van Borken en Südlohn. Ians squadron werd nu aan de 7th Armoured Division (ook wel Desert Rats) gekoppeld, terwijl andere SAS-squadrons voor naastgelegen eenheden zouden verkennen. In zijn beschrijving van de tocht laat Ian niet onvermeld dat alle jeeps namen hadden gekregen, een typisch fenomeen voor de SAS. De zijne heette Rhino, vanwege de geronde bepantsering aan de voorkant, in combinatie met het Browning machinegeweer. Eenmaal in Südlohn aangekomen bleek het dorp totaal vernietigd en waren er bulldozers aan het werk om de wegen überhaupt begaanbaar te maken. Ians troepen rustten in Südlohn en werden voor de volgende operatie aan 11 Hussars (een cavalerieregiment) gekoppeld.

Door de hinderlaag die Ian bij Schneeren tegenkwam, waren er behoorlijk wat gewonden en doden gevallen, en vier jeeps vernietigd. Nadat een Staghound met zijn kanon het tij wist te keren, wilde Ian de Duitsers manen tot overgave. Daarbij werd hij geraakt in zijn benen door Duits vuur waarna hij niet meer kon lopen. Een uitbraakpoging onder leiding van major Harry Poat was succesvol, waarna de gewonden verzorgd konden worden. Ian moest naar Brussel voor verzorging en was voorlopig niet inzetbaar. Hij werd op zijn eigen aandringen eerder uit het ziekenhuis ontslagen en wist weer terug te keren naar de SAS, die tegen die tijd klaar was op het Europese vasteland, want Duitsland had zich inmiddels overgegeven. Ian mocht zich ontfermen over de logistieke zaken voor alle terugkerende SAS-troepen in België. Op 20 mei stond de laatste missie te wachten in Noorwegen, waar de troepen van de SAS moesten helpen om de Duitse bezetter ordentelijk krijgsgevangen te nemen en de orde op straat te handhaven. Deze missie duurde vier weken, waarna Ian terugkeerde naar Edinburgh. De oorlog was ten einde voor hem.

Terence Gardiner, een Nieuw-Zeelandse Commodore van de luchtmacht, besluit het boek met een korte geschiedenis van de SAS in zijn geheel. Dit overzicht plaatst de ervaringen van Ian Wellsted in perspectief. Aan het begin van het boek kan de draad van het verhaal soms een beetje zoek raken, door de snelle opeenvolging van geografische aanduidingen zonder kaartmateriaal. Daarnaast worden de gebeurtenissen door Ian niet in een groter perspectief geplaatst, omdat hij zijn ervaringen door zijn ogen omschrijft. Door het overzicht aan het einde te plaatsen doet Gardiner geen afbreuk aan de authenticiteit van het verhaal, dat hij duidelijk op zichzelf laat staan. Het is een prachtig, kort boek met indringende ervaringen die de gevechten van de SAS in West-Europa heel dichtbij brengen. Het boek is zeer aan te bevelen voor eenieder die meer wil weten over de ontstaansgeschiedenis van de SAS en op welke manier deze roemruchte eenheid opereerde vanaf D-Day.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Matthias Ouwejan
Geplaatst op:
14-10-2020
Laatst gewijzigd:
21-10-2020
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen

Bron: Matthias Ouwejan.