De volledige titel van dit boek is: For Free India. Legion Freies Indien / (Ind.) Infanterie Regiment 950 Indische Freiwilligen Legion der Waffen SS. Battaglione Azad Hindoestan 1942 – 1945. Het is geschreven in het Engels en het resultaat van een samenwerkingsverband tussen de Engelse schrijver Martin J. Bamber (anesthesist) en de heer A. Neeven (onderzoeker en tevens internetboekhandelaar). Het beschrijft in meer dan 450 pagina’s de lotgevallen van het Indiase legioen in het Duitse en Italiaanse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De heer Neeven hoorde in zijn familie verhalen over donkere mannen in Duits uniform met tulband die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de buurt van Haarlem gesignaleerd waren. Hij besloot daar onderzoek naar te doen en kwam in aanraking met Martin Bamber die zich met hetzelfde onderwerp bezighield.

Het voorwoord wordt verzorgd door Miri Bose, een naamgenoot van de initiatiefnemer van dit legioen, Subhas Chandra Bose, waarin hij duidelijk de achtergrond uiteenzet van diens motieven om te kiezen voor de zijde van de Duitsers en Italianen. Hij schreef 30 jaar geleden al de biografie The Lost Hero over Subhas Bose, die als vrijheidsstrijder in 1941 Brits-Indië ontvluchtte.
Daarna wordt in de inleiding beschreven hoe het legioen opgericht werd met krijgsgevangenen uit het Brits-Indische leger die zich in de Noord-Afrikaanse veldslagen overgegeven hadden aan zowel de Duitse als de Italiaanse troepen.

De bovengenoemde Subhas Bose zocht in eerste instantie in Moskou ondersteuning voor zijn vrijheidsstrijd. Echter de Russen waren niet geïnteresseerd en zo belandde hij uiteindelijk in Berlijn waar hij gestald werd bij – wat Hitler nogal smalend “de kleine landadel van de Wilhelmstrasse” noemde – een afdeling van Buitenlandse Zaken met een India Abteilung.
Charles de Gaulle had aangegeven dat, wanneer de Vrije Fransen de oorlog hadden gewonnen, de Fransen hun koloniën weer op dezelfde manier zouden blijven besturen en Churchill had in zijn Trans-Atlantische overeenkomsten geen plaats ingeruimd voor een vrij India. Terwijl in Azië de Japanse bezetters, zelf ook niet wars van een onderdrukkend regime, zichzelf aanprezen als de bevrijders van het Westerse juk en in veel koloniën de kiem plantten voor de onafhankelijkheid.

Met uitgebreid fotomateriaal wordt geïllustreerd hoe en waar de voormalige krijgsgevangen Indiërs werden opgeleid, inclusief een parachutisten- en bergtroepentraining en scholing voor politietaken door de SD. De uiteindelijke bedoeling was om ingezet te worden door het Duitse leger op een veldtocht door Syrië, Perzië en Afghanistan naar India om daar als lid van de as-mogendheden contact te maken met het Japanse leger dat al was doorgedrongen tot de Indiase grens in Birma.
De Indiase soldaten werden echter na hun opleiding in Duitsland, in het voorjaar van 1943, geplaatst in Nederland, op Texel, in Oldebroek en bij de kustverdedigingswerken in en om Zandvoort. Dat dit niet geheel in overeenstemming was met de motivatie om voor een vrij India te strijden, werd duidelijk uit de ontevredenheid onder de manschappen die in 1943 onderdrukt werd met disciplinaire maatregelen. Bij een tweede muiterij werden de zes meest opstandige Indiërs in een strafbataljon geplaatst en de leider werd na een langdurig proces in Berlijn ter dood veroordeeld, hetgeen in Den Haag ten uitvoer werd gebracht.

Later in 1943 werden de “Inder”, zoals ze categorisch in de officiële documenten worden genoemd, overgeplaatst naar de Atlantikwall in Zuid-Frankrijk in de buurt van Bordeaux aan de Gironde. In Frankrijk maakten ze ook de geallieerde invasie mee. Later werden ze toegevoegd aan de SS met bijbehorende uitrustingsstukken en uitmonstering. Toen de geallieerden oprukten trokken deze troepen zich terug en belandden ze uiteindelijk in Oostenrijk waar de troepen zich in mei 1945 overgaven en uiteindelijk op transport gezet naar India. Daar werden de ‘overlopers’ in kampen opgesloten, waaruit ze na de onafhankelijkheid werden vrijgelaten.

Veel aandacht wordt er in het boek geschonken aan de details van de uniformen van de Wehrmacht en de SS waarmee de soldaten werden uitgerust. Opvallend daarbij is de tulband die de Sikhs boven het veldgrijs dragen.
Het boek bevat een aantal kaarten van de ligplaatsen van de bataljons en, zoals gezegd, een groot aantal foto’s waaronder die uit een Nederlands privéarchief. Verder bevat het een bibliografie en 14 appendices, een bronvermelding en een index. Een kanttekening moet geplaatst worden bij de spelling, want die had, gezien de spelfouten, beter gecorrigeerd kunnen worden.
Het boek is echter zeker een aanrader. Het is een interessant stukje geschiedenis waar niet veel mensen over kunnen meepraten en dat door zorgvuldig onderzoek door de auteur en zijn uitgever aan het licht is gebracht. Interessant materiaal dat zeker een plek verdient op de boekenplank van een kenner van de Tweede Wereldoorlog die zich tot in detail interesseert in dit onbekende stukje geschiedenis.