Bij het woord razzia denken we meestal aan de jacht door de Duitse bezetter Joden of aan het massaal oppakken van mannen voor tewerkstelling. Er heeft echter ook een aantal razzia’s plaatsgevonden als vergelding voor daden van het verzet. De bekendste daarvan was die in Putten, maar er zijn ook andere geweest waarbij het eveneens ging om grote aantallen (jonge) mannen die om die reden als gijzelaar werden opgepakt.
[img]26485[/img] In dit artikel vindt u een uitgebreide organisatiestructuur van de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) zoals die in het jaar 1942 bestond. De NSB werd op 14 december 1931 door Anton Mussert opgericht en collaboreerde met de Duitsers gedurende de bezettingsjaren 1940-1945.
Eén van de meest ingrijpende beslissingen tijdens de bezettingstijd was de invoering van het persoonsbewijs. Alle Nederlanders, ouder dan 14 jaar, moesten zich met dit document kunnen legitimeren. Het systeem van de persoonsregistratie werd in Nederland tot in de perfectie georganiseerd.
Ten tijde van het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in de Pacific en het Verre Oosten, was de Bataafse Petroleum Maatschappij (BPM) één van de grotere oliemaatschappijen ter wereld en de grootste olieproducent in Nederlands-Indië. Vanaf de jaren 1930 beheerste de BPM de olieproductie in Nederlands-Indië door 85% van de markt te bezitten. De installaties van de BPM waren dan ook één van de belangrijkste doelen van de Japanse invasie van Nederlands-Indië. Bezit van de olievelden en raffinaderijen was van groot belang voor de Japanse expansie.
Na de machtsovername door de nazi’s in 1933 begon een proces van 'Gleichschaltung (gelijkschakeling) van alle Duitse maatschappelijke organisaties. Van vakbonden via veteranenorganisaties tot en met de vereniging evangelische maagden [note]Heering – Hüsken, Katalog der Abzeichen Deutscher Organisationen 1871 – 1945,4e erweiterte Auflage, Ausgabe 1997,zie: pag. 138 no: 9109a, pag. 144 no:9130a..[/note] ontkwam geen enkele organisatie aan gedwongen aanpassing of werd bij weigering tot medewerking opgeheven. Das Deutsche Rote Kreuz (DRK), onderdeel van het Internationale Rode Kruis (IRK), zag zich als een van de eerste maatschappelijke neutrale organisaties klaargestoomd om Gleichgeschaltet te worden in het nieuwe Derde Rijk.
Toen Duitsland op 10 mei 1940 Nederland binnenviel, was de bijdrage van de Duitse Luftwaffe dusdanig dat zij het luchtruim nagenoeg beheersten. Toch werden hun piloten geconfronteerd met redelijk moderne vliegtuigen van een fabrikant die de eigen Luftwaffe bevelhebbers maar al te goed kenden. In gelijkwaardige ontmoetingen deden zelfs de verouderde typen van de fabrikant het redelijk goed tegen hun Duitse opponenten. De Duitse piloten moesten het opnemen tegen Fokker vliegtuigen, een fabrikant van vliegtuigen waar hun eigen bevelhebbers tijdens de Eerste Wereldoorlog het luchtruim mee beheersten. In mei 1940 hadden de fabrieken van Fokker al een hele geschiedenis achter de rug, een geschiedenis die tot op de dag van vandaag, hoewel in afgeslankte vorm, nog steeds voortgaat.
Halverwege de jaren dertig is Berlijn het middelpunt van de wereld tijdens de Olympische Spelen van 1936. Adolf Hitler gebruikt de Spelen om de wereld te laten zien waartoe nazi-Duitsland in staat is. Het door de Duitsers gebouwde olympisch dorp in de directe omgeving van Berlijn is de thuishaven van de meeste atleten. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de bouw van het dorp, het dagelijks leven tijdens de Olympische Spelen en de leegstand en het verval tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast wordt aandacht besteed aan restauratie en conservering van de resten van het dorp na de sovjetperiode.
Op 9 maart 1936 verklaarde de Britse Minister van Buitenlandse Zaken, Anthony Eden, dat de schendingen van de Overeenkomst van Locarno door Duitsland, de Britten noodzaakten tot hulp aan Frankrijk en België. Op 19 maart 1936 werd dit bekrachtigd. In november 1936 besloot de Britse overheid tot daadwerkelijke stappen om te komen tot een Engels-Frans bondgenootschap. België werd hier formeel buiten gelaten aangezien dit land een strikte neutraliteit nastreefde.
De Nederlanders waren er in het najaar van 1944 van overtuigd dat de bevrijding van de Duitse bezetting aanstaande was. In plaats daarvan werden zij geconfronteerd met een gure winter, waarin er een nijpend tekort was aan voedsel en brandstof, die duizenden het leven zou kosten en alom bekend zou worden als de Hongerwinter.
Op 30 september 1938 werd in München een akkoord, ( het Akkoord van München (29-09-1938)) bereikt dat de gehele wereld verraste en bepalend werd voor de ontwikkelingen die volgden. De wijze waarop Adolf Hitler dit had bereikt, overtuigde hem van het feit dat hij zijn gang kon gaan in Europa. Het was hem duidelijk dat Frankrijk en Groot Brittannië nog niet klaar waren voor een oorlog en dat zij geen front met de Sovjet Unie tegen hem zouden vormen. De gebeurtenissen die hierna volgden stortten Europa en later de wereld in een oorlog die bekend zou worden als de Tweede Wereldoorlog.
Tijdens de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn won de zwarte Amerikaanse atleet Jesse Owens maar liefst vier medailles en liet daarmee zijn Duitse tegenstanders ver achter zich. Hitler, die op de tribune zat, zou er zo kwaad om zijn geworden dat hij opstond en direct het stadion verliet. Het hadden de Duitse Spelen moeten zijn en niet die van deze niet-arische Amerikaan. Het is een vaak verteld verhaal, ook in kwalitatief uitstekende stadsgidsen en bijvoorbeeld het vmbo-examen geschiedenis.
Op 20 juli 1944 vond in het Führerhoofdkwartier 'Wolfsschanze' in Polen de beroemdste van de vele geplande aanslagen op Hitler plaats. Ternauwernood ontsnapte Hitler aan de dood, met een klopjacht op de daders als gevolg. De hoofddader, Claus von Stauffenberg, werd doodgeschoten op de binnenplaats van het Bendlerblock in Berlijn. Andere veroordeelden werden terechtgesteld in de gevangenis Plötzensee in Berlijn.