Nieuwste artikelen
- Artikel door Kevin Prenger
- Geplaatst op 9 juni 2025
Theo Neutelings, de zomer van 1944 in Maastricht
Theo M.W. Neutelings werd geboren in augustus 1935 in Maastricht. In juni 1938 overleed zijn vader plotseling, twee jaar voor het begin van de Tweede Wereldoorlog. Enkele jaren voor zijn overlijden in 2016 schreef hij het onderstaande verslag over zijn ervaringen als vroegwijs kereltje in de periode in de aanloop naar de bevrijding van zijn woonplaats Maastricht.
- Artikel door Frits Winkelmolen
- Geplaatst op 6 juni 2025
Dagboek van Frits Winkelmolen, dwangarbeider
Op zondag 8 oktober 1944 werden in de gemeente Neer meer dan 40 mannen (inwoners, evacués en onderduikers) gevangengenomen en naar Duitsland getransporteerd. Zij werden verplicht tewerkgesteld in fabrieken. Eén van deze gevangenen was Frits Winkelmolen. Hij werd samen met zijn vader opgepakt en naar Hilkerode gebracht. Dit is het dagboek dat hij in die periode schreef.
- Artikel door Kaj Metz
- Geplaatst op 3 juni 2025
Georg Wilhelm Pfeiffer, SS Kriegsberichter
Tijdens de Tweede Wereldoorlog berichtten Duitse oorlogscorrespondenten over het verloop van de oorlog. Hoewel de inhoud van deze berichten vaak niet waarheidsgetrouw was en vooral bedoeld was om de Duitse propagandamachine te voeden, blijft het waardevolle historische informatie met een uniek maatschappelijk karakter. Het weerspiegelt de tijdsgeest en het beeld van de jaren 40 goed. Het zegt ook iets over de visie van de verslaggever op de oorlog.
- Artikel door Kaj Metz
- Geplaatst op 25 mei 2025
Radiotoespraak Mussert september 1944
[img]28183[/img] De volgende tekst werd gepubliceerd in Volk en Vaderland van 15 september 1944 in navolging van Dolle Dinsdag (5 september 1944). De toespraak vond plaats op zondag 9 mei 1944 en was bedoeld om de NSB-achterban gerust te stellen. Duizenden NSB'ers, waaronder vertrouwelingen van Mussert zelf, vluchtte die dag massaal naar Duitsland.
- Artikel door Jeroen Koppes
- Geplaatst op 2 mei 2025
Carsten Thöne, dwangarbeider in Herzberg
Carsten Wilhelm Thöne werd op 17 april 1920 in Almelo geboren. Hij woonde in 1939 aan de Stationsstraat 18 in Tiel, waar hij op het Stedelijk Gymnasium zat. Tijdens zijn militaire keuring werd hij geschikt bevonden en gekeurd voor de officiersopleiding van de artillerie. Hij kreeg een jaar uitstel voor zijn dienstplicht, waardoor hij vermoedelijk niet werd opgeroepen in de meidagen. Na het gymnasium ging hij studeren aan de Technische Hoogeschool van Delft. Hier kreeg hij in 1943 te maken met de loyaliteitsverklaring, die hij weigerde te tekenen. Het gevolg was dat hij voor dwangarbeid naar Duitsland werd gestuurd. Hij kwam uit eindelijk te werken in een munitiefabriek in Herzberg am Harz.
- Artikel door Jeroen Koppes
- Geplaatst op 2 mei 2025
Het Ganzenbord van Herzberg am Harz
De 2e herziene, iets gewijzigde uitgave van het Bunkerbord. Zo werd dit getekende ganzenbord genoemd. Het werd gemaakt door Carsten Thöne, een Nederlandse student die in Duitsland tewerkgesteld werd. In november 1943 kwam hij te werken in een munitiefabriek in Herzberg am Harz. Om de avonden met zijn medestudenten door te komen tekende hij deze versie van het ganzenbord. Het geeft een interessant kijkje in de wereld van het werken in een munitiefabriek in midden-Duitsland. Wij zullen inzoomen op een aantal tekeningen en de achtergronden ervan.
- Artikel door Jeroen Koppes
- Geplaatst op 24 april 2025
Gerard Schampers, de eerste jaarwisseling
“Ik hoef m'n wens wel niet nader te omschrijven want het is heel gemakkelijk aan te voelen wat ik bedoel. 1943 heeft mij wel zoveel beroerdigheid bezorgd dat 'n heilwens voor 1944 uit de grond van m'n hart komt. Iedereen wenst wel hetzelfde. Iedereen die ik spreek zegt 't, was de oorlog maar afgelopen.” Gerard schreef rond de kerstdagen zijn wensen voor het nieuwe jaar naar huis. In 1943 had hij, net als vele andere studenten, geweigerd de loyaliteitsverklaring van de Duitsers te tekenen. Hierdoor werd hij met 21 andere studenten voor de Arbeitseinsatz naar Dassel in Duitsland gestuurd. Dit is Gerards verhaal over kerst 1943 en de jaarwisseling naar 1944.
- Artikel door Kevin Prenger
- Geplaatst op 21 april 2025
Reinier Brentjes, oorlogsdagboek van een Rotterdammer
Het dagboek dat Rotterdammer Reinier Brentjes (1917-1996) bijhield gedurende de periode 10 mei tot en met 17 augustus 1940. In een schriftje hield hij dagelijks bij wat hij meemaakte en welke belangrijke gebeurtenissen in het nieuws waren. Hij doet onder meer verslag van de Duitse invasie van Nederland en het Duitse bombardement op Rotterdam van 14 mei 1940.
- Artikel door Jan Brölmann
- Geplaatst op 15 april 2025
Jan Brölmann, dwangarbeider in Herzberg
Johannes (Jan) Brölmann schreef een dagboek tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit is de originele Nederlandse versie, met een korte introductie door zijn familie toegevoegd voor context. Jan studeerde aan de Wageningen Universiteit tijdens de Duitse bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog (zie ook een artikel uit 2018 over Jan). Hij vervolgde zijn studie tijdens de oorlog tot begin 1943 toen universitaire studenten werd gevraagd om een Loyaliteitsverklaring aan het Derde Rijk te ondertekenen. Degenen die tekenden, bleven op school. Degenen die weigerden, werden gedwongen naar werkkampen in Duitsland gestuurd. Hij weigerde. Zijn dagboek, dat twee jaar (mei 1943 - mei 1945) omspant, begint op de dag dat hij uit Nederland wordt verscheept en eindigt kort na de bevrijding van Holland en zijn terugkeer.
- Artikel door Bert Heesen
- Geplaatst op 2 maart 2025
M.A. Bogaerts-Bechtold, het Hinthamerpark tijdens de bevrijding van Den Bosch
De hier volgende tekst werd in een schriftje geschreven door mevrouw M.A. Bogaerts-Bechtold (geboren 10 augustus 1925, overleden 9 november 2013). Zij woonde met haar ouders in het Hinthamerpark in Hintham, een stadsdeel van Den Bosch / ’s-Hertogenbosch en heeft heel wat bange uren doorgebracht in de kelder van de ouderlijke woning gedurende de strijd om de bevrijding van de stad. Het verhaal speelt zich af in de periode van 22 tot 24 oktober 1944. Den Bosch werd uiteindelijk op 27 oktober bevrijd. De tekst is grotendeels letterlijk overgenomen van het origineel, op enkele tekstuele verbeteringen na. Opmerkingen van de redactie staan tussen vierkante haakjes.
- Artikel door Co Neeteson
- Geplaatst op 11 februari 2025
Co Neeteson, dwangarbeider in Herzberg
Co Neeteson werd in 1920 in Hontenisse in Zeeuws-Vlaanderen geboren. Hij slaagde in de zomer van 1937 op de Rijks H.B.S. in Terneuzen. Daarna besloot hij weg- en waterbouw te gaan studeren in Delft. Nadat de oorlog was uitgebroken en het verzet onder studenten toenam, werd deze groep geconfronteerd met de loyaliteitsverklaring. Hiermee moesten ze verklaren geen acties tegen de Duitse bezettingsautoriteiten te ondernemen. Co besloot de verklaring niet te tekenen, net als 85% van de studenten in Nederland. Hierdoor mocht hij niet verder studeren. Na de april-meistakingen werden de Nederlandse studenten die niet hadden getekend opgeroepen voor werk in Duitsland. Men diende zich te melden en via Kamp Erika werden er ruim 3.000 Nederlandse studenten naar Duitsland gestuurd. Uiteindelijk kwam Co halverwege mei 1943 met zo'n 40 andere studenten aan bij de Pleissnerfabriek in Herzberg am Harz, waar hij tewerkgesteld werd. Co rondde na de oorlog zijn studie af en ging werken voor Rijkswaterstaat. Co Neeteson overleed op 98-jarige leeftijd in 2019. Dit is zijn verhaal, dat hij door zijn neef liet optekenen tussen 2012 en 2014.
- Artikel door Harry Span
- Geplaatst op 11 februari 2025
Harry Span, dwangarbeider in Herzberg
Harry Span kwam uit een gezin met twee kinderen. Zowel hijzelf, als zijn oudere broer Rudi studeerden in Delft. De familie Span woonde aan de Saksen Weimarlaan 85 in Breda. De vader van het gezin was directeur van een lederfabriek. Nadat de oorlog was uitgebroken en het verzet onder studenten toenam, werd de studenten geconfronteerd met de loyaliteitsverklaring. Hiermee moesten ze verklaren geen acties tegen de Duitse bezettingsautoriteiten te ondernemen. Harry en Rudi besloten niet te tekenen. Daarom werden ze voor werk in Duitsland opgeroepen. Beiden kwamen in mei 1943 in Herzberg am Harz aan, maar daar scheidden hun wegen. Harry schreef het volgende verhaal ergens in de 21e eeuw. Hij overleed op 97-jarige leeftijd in 2019.
- Artikel door Jeroen Koppes
- Geplaatst op 30 december 2024
Nederlandse studenten in een munitiefabriek
Het is 1 november 1943 als een nieuwe groep studenten de trein uit stapt op het station van Herzberg am Harz. Deze studenten waren eerder in Braunschweig en daarna in Uslar tewerkgesteld. In Herzberg kwam de groep te werken in een munitiefabriek aan de voet van kasteel Herzberg. "Wat huisvesting betreft hebben we het zelfs nog nooit zo goed gehad, een werktijd van 8 uur is een ongekende weelde en wat het vergiftigingsgevaar betreft dit is erg meegevallen." Om te begrijpen hoe deze studenten precies in Herzberg terecht kwamen en hoe het hen verging, gaan we eerst een aantal maanden terug in de tijd.
- Artikel door Lei van den Beuken
- Geplaatst op 2 november 2024
Dagboek van Lei van den Beuken, dwangarbeider
Op zondag 8 oktober 1944 werden in de gemeente Helden 618 mannen (inwoners, evacués en onderduikers) gevangengenomen en naar Duitsland getransporteerd. Zij werden verplicht tewerkgesteld in fabrieken. Eén van deze gevangenen was Lei van den Beuken. Lei werd op 9 april 1915 geboren in Helden en overleed aldaar op 25 juli 2001. Hij was getrouwd met Lies Steijvers. Zijn familie heeft toegestaan om dit dagboek te publiceren in verband met ons grotere onderzoek naar Nederlandse dwangarbeiders in Dassel, Duitsland.
- Artikel door Jeroen Koppes
- Geplaatst op 1 november 2024
Bert Hermkens, een Limburger in Dassel
Bert Hermkens werd op 8 oktober 1944 tijdens de Kerkrazzia in Sevenum opgepakt, naar Duitsland gestuurd en daar tewerkgesteld. Hij was net 36 geworden en al tien jaar getrouwd met Marie Kurvers. Samen met een groot aantal andere Limburgers, werd hij per trein Duitsland ingestuurd. Bert kwam terecht in Dassel, in het Harzgebergte, waar hij op 14 oktober in de Eisenhütte aan het werk werd gezet.
- Artikel door Peter Bakker
- Geplaatst op 22 oktober 2024
Archie Hodgson & Edward Commanda, Indiaanse bevrijders
Onder de Canadese soldaten die actief waren tijdens de bevrijding van Europa en Oost-Azië waren mogelijk enkele duizenden Indianen. Ongeveer 150 van hen zijn in Europa of het Verre Oosten gesneuveld. We spoorden twee Indianen op die in mei 1995 in het kader van de viering van vijftig jaar bevrijding naar Nederland waren gekomen. De Ojibwe Indiaan Edward Commanda en Archie Hodgson, een in West-Canada geboren Slavey (een volk uit het Hoge Noorden). Beiden droegen in 1945 als soldaten bij aan de bevrijding van Nederland.
- Artikel door Peter Bakker
- Geplaatst op 22 oktober 2024
Archie Hodgson & Edward Commanda, Indiaanse bevrijders
Onder de Canadese soldaten die actief waren tijdens de bevrijding van Europa en Oost-Azië waren mogelijk enkele duizenden Indianen. Ongeveer 150 van hen zijn in Europa of het Verre Oosten gesneuveld. We spoorden twee Indianen op die in mei 1995 in het kader van de viering van vijftig jaar bevrijding naar Nederland waren gekomen. De Ojibwe Indiaan Edward Commanda en Archie Hodgson, een in West-Canada geboren Slavey (een volk uit het Hoge Noorden). Beiden droegen in 1945 als soldaten bij aan de bevrijding van Nederland.
- Artikel door Jeroen Koppes
- Geplaatst op 7 september 2024
De zoektocht van een broer
Gerard Schampers was één van de 22 studenten die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Dassel tewerkgesteld werd. Hij studeerde aan de Katholieke Economische Hogeschool in Tilburg en weigerde, net als bijna al zijn medestudenten, de loyaliteitsverklaring van de Duitse bezetter te ondertekenen. Na de oorlog vertelde Gerard niet veel over zijn oorlogsgeschiedenis. Na Gerards dood in 2006 ging zijn jongere broer Joep in 2009 op zoek naar het oorlogsverleden van zijn broer. Hier volgt wat Joep na zijn zoektocht schreef.
Op zoek naar objectieve informatie of actualiteiten over WOII? Wil je je eigen battlefieldtour maken naar de locaties van oorlogen uit het verleden? Of ben je geïnteresseerd in oorlogsonderscheidingen en hun ontvangers? TracesOfWar.nl vertelt u meer!
© STIWOT, 1999-2025. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring, cookies, disclaimer en copyright