Ferdinand

Inleiding
Tijdens de ontwikkeling van de Tiger I had Porsche ook een prototype vervaardigd, namelijk de VK 4501 (P). Hitler besloot om voor de Tiger I het concurrerende ontwerp te kiezen. Met het prototype van Porsche had Duitsland andere plannen. Aan de hand van de VK 4501 (P) werd een tankjager/stormgeschut ontwikkeld. Dit voertuig zou Ferdinand genoemd worden, naar zijn ontwerper Ferdinand Porsche. De ontwikkeling van de Ferdinand verliep razendsnel, wat tot gevolg had dat er ernstige fouten gemaakt werden in het ontwerp. De Ferdinand moest namelijk klaar zijn voor het Duitse offensief aan het oostfront in 1943. Een van de grootste fouten was het achterwege laten van een machinegeweer, zodat in de slag om Koersk al snel duidelijk werd dat Sovjet-infanterie zonder moeite de Ferdinand konden naderen en door middel van explosieven het voertuig onschadelijk konden maken. Na de slag om Koersk werden de Ferdinands die de slag overleefd hadden verbeterd. De naam van het voertuig werd toen veranderd in Elefant.

Ontwerp
Op 22 september werd het bevel gegeven dat de onderstellen van het prototype van Porsche omgebouwd moesten worden tot tankjagers/stormgeschut. Als kanon zou het 88mm PAK 43/2 L/71 kanon gebruikt moeten gaan worden, dat later ook gebruikt werd voor de Königstiger, en afgeleid was van het 88mm FLAK-luchtdoelgeschut. Het eerste prototype werd op 19 maart 1943 gepresenteerd aan Adolf Hitler. In een maand tijd werden de 90 al bestaande onderstellen van Porsche omgebouwd tot de Ferdinand.

De originele 2 Porsche-motoren werden vervangen door 2 motoren van Maybach, namelijk de Maybach HL 120-motor. Deze motor had een maximaal vermogen van 300 pk. Door het hoge gewicht van de Ferdinand, wel 65.000 kg, was de Ferdinand dan ook een zeer langzaam voertuig. De motoren waren overbelast, wat ook snel duidelijk werd in de slag om Koersk toen veel Ferdinands motorpech kregen nog voordat ze het front bereikt hadden. Een ander interessant nieuwtje was dat de beide Maybach-motoren waren geschakeld als een hybride-aandrijving. Beide motoren dreven hierbij een generator aan welke de energie leverde voor twee Siemens-Schuckert-electromotoren achterin het voertuig. Hiermee werd uiteindelijk de aandrijving bediend. De Ferdinand kreeg daarmee ook maar twee, electrisch bediende versnellingen.

De opbouw had een voldoende bepantsering. De pantserdikte aan de voorzijde van de opbouw was wel 200 mm. De dikte van de bepantsering aan de zijkanten was 80 mm. Het enige nadeel was wel dat de Ferdinand een open dak had, wat de bemanning natuurlijk uitermate kwetsbaar maakte voor vijandelijk vuur.
Zoals al eerder vermeld beschikte de Ferdinand over een 88mm-kanon en de bemanning droeg een MG-34 machinegeweer los mee, in plaats van dat het gemonteerd was op het voertuig.

De slag om Koersk
De Ferdinands werden ingedeeld in twee zogenaamde zware pantserjagerafdelingen. De Duitsers noemden deze Schwere Panzerjäger Abteilungen. Beide afdelingen werden uitgerust met 45 Ferdinands. In de slag om Koersk beleefde de Ferdinand zijn vuurdoop.
Een aantal Ferdinands bereikte het front niet eens door motorproblemen. De Ferdinands die wel in actie kwamen waren een makkelijke prooi voor de Sovjet-infanterie omdat de Ferdinand geen vast machinegeweer gemonteerd had. Maar de Ferdinand kende daarentegen ook successen. Ondanks de eerdergenoemde tegenslag wisten de Ferdinands toch honderden Sovjettanks en andere voertuigen uit te schakelen. Ook was de Ferdinand succesvol tegen Sovjetbunkers en verborgen pantserafweergeschut. Het pantserafweergeschut van de Sovjets had trouwens geen enkel effect tegen de dikke bepantsering van de Ferdinand.

Elefant
Na de slag om Koersk werden de overgebleven 50 Ferdinands aangepast en verbeterd. Ook de naam Ferdinand werd omgedoopt in Elefant. Een vast machinegeweer van het type MG34 werd gemonteerd in de romp van het voertuig. De bepantsering werd nog dikker, wat vanzelfsprekend ook een toename van het gewicht tot gevolg had. Om het toegenomen gewicht beter te verdelen werden bredere rupsbanden toegepast. Deze aanpassingen werden gedaan tussen februari en maart 1944.

Technische gegevens:

Model:	Ferdinand/Elefant
Gewicht:	65000 kg (Ferdinand) 70000 kg (Elefant)
Bemanning:	6 man
Motor:	2x Maybach HL 210 TRM, 12 cilinders, 300 pk
Snelheid:	30 km/u op de weg 10 km/u in het veld
Bereik:	150 km op de weg
Afmetingen:	Lengte: 8,14m Breedte: 3,38m Hoogte: 2,97m
Bewapening:	88mm PAK 43/2 L/71 kanon bij de elefant nog een MG-34 machnegeweer
Munitie:	88mm - 50 granaten, 7.92mm - 600 patronen
Bepantsering:	Voorkant opbouw: 200mm Zijkant opbouw: 80mm Achterkant opbouw: 80mm Bovenkant opbouw: 30mm Voorkant romp: 100mm Zijkant romp: 80mm Achterkant romp: 80mm Bovenkant romp: 25mm Onderkant romp (bodemplaat): 30mm
Productie:	90 stuks waarvan 50 omgebouwd werden tot Elefant

Elefant in actie
De Elefant kwam in actie in de gevechten in Italië in 1944. Daar bleek hij een uiterst moeilijke opponent voor de geallieerde strijdkrachten gedurende de landingen bij Anzio. Een aantal Elefants bleef operationeel in Italië tot aan het eind van de oorlog. Ook aan het oostfront bleef een tiental Elefants het de Sovjets moeilijk maken tot aan het eind van de oorlog.

De Elefant was vooral een formidabel wapen tijdens defensieve gevechten. Het kanon had namelijk een zeer groot bereik. Als offensief wapen was de Ferdinand/Elefant niet zo geschikt, omdat een draaibare geschutskoepel ontbrak. Daardoor moest bij het horizontaal richten van het kanon het hele voertuig meebewegen, wat natuurlijk de positie van het voertuig verraadde.