TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Grensgevallen

Titel:Grensgevallen
Schrijver:Eijsermans, R.
Uitgever:Bravo Donkeyman
Uitgebracht:2020
Pagina's:416
ISBN:9789090329734
Omschrijving:

Schrijver René Eijsermans (1950) is geboren in Blerick en inmiddels woonachtig in 's-Hertogenbosch. Dit is zijn tweede boek. Zijn eerste boek is in beperkte oplage en (familie)kring uitgegeven. Het gaat over zijn vader en het verlies van zijn gezin in 1944 door de bombardementen op de Venlose Maasbruggen en is opgedragen aan de kleinkinderen van de schrijver.

De schrijver raakte door dit boek en alle onderzoek naar verhalen en feiten over wat er in de omgeving van Venlo allemaal gebeurd is voorafgaande aan en tijdens de oorlog verder geïnspireerd en geïnteresseerd. Omdat hij met zijn eerste boek al bezig was om de oorlog dichter bij de jeugd (14 tot 18 jaar) te krijgen heeft hij uiteindelijk deze jeugdroman ’Grensgevallen‘ geschreven.

Het boek is verdeeld in vier perioden: 1933, 1939, 1940 (Duitse inval in Nederland) en tot slot 1943. De schrijver geeft aan uit te gaan van het gegeven dat het voor mensen die daar (omgeving Venlo) destijds woonden en werkten een heel apart en onwerkelijk gevoel was, dat hun vrienden en kennissen van de 'overkant' van de ene op de andere dag vijanden werden.

De hoofdpersonages zijn twee even oude jongens waarvan de ene in Nederland woont en de andere in Duitsland. De grens loopt tussen hun beide woonplaatsen in. De Nederlandse jongen heet Siemen, de Duitse jongen Hannes. Hun vaders, respectievelijk Antoon en Lutz, zijn allebei grenswachten en hebben vanwege de vriendschap van hun zonen ook onderling contact.

Het boek speelt zich dus af in het Nederland en het Duitsland van de jaren 30 van de vorige eeuw: slechte sociale omstandigheden, opkomst van het nazisme en het antisemitisme. De spanning stijgt naarmate de tijd verstrijkt. Dan volgen de invallen in Polen en Tsjecho-Slowakije. Daarna lopen de spanningen tussen de beide landen nog verder op, evenals de spanningen tussen de families. De Nederlandse vader, Antoon, kiest voor de ‘foute’ kant en de Duitse vader, Lutz, komt in verzet tegen het nazisme.

Dan volgen de Duitse inval in Nederland en de Duitse bezetting. Beide vaders komen allebei in verzet tegen de Duitsers. Ook komt in de verhaallijn een oom voor die bij de SS zit en een moeder die werkt voor de Gestapo. De beide jongens duiken onder en gaan het verzet in. Dan sluit het net van verraad zich en dreigen beide jongens in handen van de Duitsers te vallen.

Op een aantal plekken zijn de hoofdstukken voorzien van een klein intermezzo, waarin kort een historisch feit of achtergrond over de oorlog beschreven wordt. Omdat deze informatie niet vereist is om het verhaal te begrijpen, is het soms een ietwat hinderlijke onderbreking van de verhaallijn. Een optie was geweest deze informatie aan het begin van de verhaaldelen te vermelden of in een aparte bijlage aan het eind.[1] Aan het einde van het boek is een lijst met afkortingen en termen opgenomen.

De schrijver geeft aan dat het boek een speelse bron vormt van historisch juiste informatie. Dit boek is voor zowel ouderen als de jeugd uit de regio een mogelijkheid om een stukje lokale historie te lezen en te plaatsen in de omgeving. Dit zou het boek ook bijzonder geschikt maken voor de middelbare scholier die geschiedenis als kernvak heeft gekozen. Het is echter lastig te beoordelen wat nu precies die historisch juiste informatie is en welk deel van het verhaal verzonnen is. Voor gebruik in het onderwijs zou het boek beter geschikt zijn als het onderscheid tussen feiten en fictie duidelijker was.

Wel geeft het boek goed de dilemma’s aan waar die mensen in de beschreven periode mee te maken hadden, zoals wie te vertrouwen, het bewaren van menselijkheid en de kwestie rond goed of fout. Het boek is goed geschreven en spannend. Daarom is het wel aantrekkelijker voor de jeugd dan een ‘saai’ geschiedenisboek. De bedoeling van de schrijver om de jeugd aan te spreken, is dus geslaagd.

Beoordeling: Goed

Noten

  1. In de nieuwe versie uit 2020 is dit advies overgenomen.

Informatie

Artikel door:
Wijnand de Gelder
Geplaatst op:
12-07-2017
Laatst gewijzigd:
14-03-2020
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen