'The Negro Soldier' (1944) raakte gevoelige snaar

DOOR: SAMUEL DE KORTE – In februari is het Black History Month. Ter gelegenheid daarvan besteden we aandacht aan een film over Afro-Amerikaanse militairen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er een serie films gemaakt door de Amerikaanse overheid om de Amerikaanse bevolking te motiveren voor de oorlog die gaande was. De burgers moesten weten waarom de Verenigde Staten waren gaan vechten en wat het gevaar van nazi-Duitsland of het Japanse keizerrijk was. Deze films waren ontwikkeld door Frank Capra die hierna ook een nieuwe film maakte: The Negro Soldier (1944).



Frank Capra
Oorspronkelijk was deze film bedoeld om donkere Amerikanen te motiveren voor de strijd, wat een uitdaging was. De Verenigde Staten was destijds een gesegregeerde samenleving en de Afro-Amerikaanse bevolking werd achtergesteld ten opzichte van de witte Amerikanen. Zeker in de Zuidelijke staten vormde dit een probleem.

Frank Capra had zelfs advies gevraagd aan onderzoekers van het Amerikaanse leger over de weergave van Afro-Amerikanen in de film en hun vaardigheden als soldaat. Zo werd hem onder andere aangeraden om niet de nadruk op stereotypen te leggen, zoals de veronderstelling dat alle zwarte Amerikanen houden van watermeloen. Maar ook na de opnames werden er aanpassingen gemaakt. Een scene waarin een witte verpleegster een zwarte soldaat zijn rug masseert moest worden verwijderd. Dit beeld verbrak namelijk de heersende seksuele taboes.

De predikant leest voor uit Mein Kampf
Het eindresultaat is een film van 43 minuten. Deze opent in een kerk, waarin een Afro-Amerikaanse predikant aan zijn gemeente vertelt over de daden van zwarte Amerikanen. Hij spreekt onder anderen over Joe Louis, de bekende bokser, maar ook Crispus Attucks, die wordt beschouwd als de eerste Amerikaan die om het leven kwam tijdens de Amerikaanse revolutie.

De predikant vertelt ook over de gevaren van het nazisme en hoe Hitler mensen van andere rassen als minderwaardig beschouwt, terwijl hij voorleest uit Mein Kampf. De predikant stelt zelfs dat de nazi’s monumenten voor Afro-Amerikaanse soldaten uit de Eerste wereldoorlog vernietigen in Frankrijk.

Vervolgens gaat de film verder met brieven van een soldaat aan zijn moeder. Zij leest deze voor en de kijker krijgt een indruk van wat de jongeman allemaal meemaakt. Naast zijn training, doet hij een hoop andere dingen. Zo sport hij regelmatig, heeft hij geleerd om zijn bed op te maken en hij heeft zelfs een meisje leren kennen.

Tegen het einde van de film worden fragmenten getoond van zwarte Amerikanen in alle afdelingen van het leger. De infanterie, cavalerie en artillerie, maar ook het luchtafweergeschut en tankjagers worden getoond. De film sluit af met beelden van een zingende gemeente in de kerk en de soldaten die ten strijde trekken.


Een groot succes
De film was oorspronkelijk bedoeld als propagandafilm voor de Afro-Amerikaanse soldaten en werd in legerkampen op speciale momenten aan hen getoond. Bij hen had de film zeker een gevoelige snaar geraakt. Zo stond in april 1944 een gehele groep kijkers, allemaal zwarte Amerikaanse soldaten, op bij het einde van de film en salueerden zij naar het scherm. Bij een ander deel van het publiek viel het wel op dat er geen enkele controverse, zoals de sociale of economische effect van segregatie, werd behandeld.

Er werd uiteindelijk besloten om de film te tonen aan witte soldaten en aan alle Afro-Amerikanen. De meest opvallende reactie was dat sommige witte mensen meenden dat alle Amerikaanse burgers deze film zouden moeten zien. Hoe dan ook, tussen februari 1944 en augustus 1945 kreeg iedere Afro-Amerikaanse soldaat de film te zien, terwijl daarnaast miljoenen witte Amerikaanse soldaten de film getoond kregen en dus zo leerden over de zwarte soldaten en hun bijdrage aan de oorlogsinspanningen.

De film werd uiteindelijk overbodig toen in 1948 de segregatie in het Amerikaanse leger werd opgegeven door president Harry Truman. Hierdoor was het niet nodig om de nadruk te leggen op de zwarte soldaten en hun prestaties, want vanaf nu zouden de troepen naast elkaar vechten.