Vele leden van de Nederlandse adel kwamen om in Nederlands-Indië in de Tweede Wereldoorlog

Op TracesOfWar.nl publiceerden we recent een lijst met de namen en biografische gegevens van leden van de Nederlandse adel die omkwamen in Nederlands-Indië in de periode 1942-1949. Het betreft een ingezonden bijdrage van auteur Lou Heynens. Als kenner van de Nederlandse adel onderzocht hij het precieze lot van de leden van de Nederlandse adel die omkwamen in Nederlands-Indië in de periode 1942-1949. Daaruit volgde dit overzicht dat tevens bedoeld is als eerbetoon.

Enkele van de leden van de Nederlandse adel die omkwamen in Nederlands-Indië tussen 1942 en 1949.

Slag in de Javazee en de ramp met de Junyō Maru
De beslissende strijd voorafgaand aan de invasie door Japanse troepen op Java was de Slag in de Javazee op 27 en 28 februari 1942. Het zou een der eerste grote zeegevechten sinds de Eerste Wereldoorlog worden. Aanvoerder van de operatie was de marineofficier, schout-bij-nacht Karel Doorman (1889-1942). Daarbij verloren, naast de ruim 900 opvarenden, onder wie Doorman, vier leden van de Nederlandse adel als militair het leven. Bij de torpedering door de Britse onderzeeër HMS Tradewind van het Japans vrachtschip Junyō Maru op 18 september 1944 verloren van de 6500 opvarenden 5620 krijgsgevangenen en dwangarbeiders het leven, onder wie zes leden van de Nederlandse adel.

Vrouwen en kinderen
Nederlandse vrouwen en kinderen in Nederlands-Indië werden vanaf maart 1942 door de Japanners in verschillende kampen ondergebracht. In Batavia werden daarvoor locaties in de wijken Tjideng en Kramat – en later ook Grogol – gebruikt. Uit de oostelijke delen van West-Java werden in december 1942 vrouwen naar het kamp in Kareës bij Bandoeng gebracht en in juni 1943 naar het Kramat-kamp in Batavia. De lijst op TracesOfWar bevat de namen van de adellijke vrouwen en kinderen die omkwamen in deze kampen, onder wie een meisje van drie.

Dwangarbeiders
Tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië van maart 1942 tot augustus 1945 werden 41.000 Nederlandse militairen als krijgsgevangenen in kampen te Batavia, Bandoeng en Tjimahi geïnterneerd. De krijgsgevangen militairen zijn in twee categorieën op te delen: zij die in gevangenschap bleven op Java, Sumatra en Madoera en zij die als dwangarbeiders gedeporteerd werden naar Thailand, Birma (Myanmar) en Japan. De internering is verder nog op te delen in twee andere categorieën: burgers en militairen. De prominenten uit bestuur en bedrijfsleven werden na gevangenneming hoofdzakelijk opgesloten in de gevangenis Struiswijk te Batavia en in Bandoeng in de Soekamiskingevangenis. De namen van de adellijke mannen die als gevangen van de Japanners stierven, zijn eveneens te vinden op de lijst.

Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog
Tot slot zijn ook de namen toegevoegd van de Nederlandse militairen van adel die sneuvelden in de periode 1945-1949 tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog.