5 mei: leve de vrijheid!

5 mei: de dag waarop we vieren dat we in vrijheid leven. Op 13 grote bevrijdingsfestivals wordt het groots gevierd met optredens van vele artiesten, waaronder de ambassadeurs van de Vrijheid. Dit jaar zijn dat: Guus Meeuwis, Junkie XL en The Boris & Wicked Jazz Experience. Eén van die dertien festivals vindt plaats in Wageningen, waar ook het jaarlijkse Bevrijdingsdefilé plaatsvindt. Tot zijn dood werd dit defilé afgenomen door Z.K.H. Prins Bernard. Met de komst van Veteranendag is het belang van het Bevrijdingsdefilé bij Defensie achterop geraakt. De toekomst van het defilé is daarom onzeker.



Voorafgaand aan de officiële opening van het Bevrijdingsfestival vindt er op het hoofdpodium op de Markt een debat plaats over de Nederlandse bijdrage aan vrede en vrijheid wereldwijd. Deelnemers aan dit debat zijn enkele landelijke politici, waaronder Groen Links fractievoorzitter Femke Halsema en demissionair staatssecretaris van Defensie Jack de Vries. Gesproken wordt er over het al dan wel of niet bezuinigen op Defensie en de rol van de Europese Unie en de NAVO. Het is vooral een debat tussen linkse en rechtse partijen. De linkse partijen zijn voor bezuinigingen op defensie in tegenstelling tot de rechtse. Vooral Jack de Vries schudt regelmatig hard nee tijdens het debat, waarmee hij duidelijk toont het niet eens te zijn met wat er over wordt gezegd. Ondanks de tegenstellingen verlaten ze allen lachend het podium.

Om 13.00 uur is het de beurt aan rapper Ali B om het bevrijdingsvuur op de Markt aan te steken. Dit gebeurt op alle bevrijdingsfestival rond hetzelfde tijdstip. Het vuur wordt aangestoken met een fakkel die afkomstig is van het bevrijdingsvuur op het 5 mei plein voor Hotel de Wereld (ook in Wageningen) waar het Duitse leger op 5 mei 1945 capituleerde. Het vuur wordt d.m.v. lopers naar 140 plaatsen door heel Nederland verspreid. Lopers van de lokale atletiekvereniging brengen het vuur naar de Markt, waarna Ali B samen met één van de lopers het vuur aansteekt. Het gaat wat moeilijk en de vlammen doven weer binnen enkele minuten.



Nadat het bevrijdingsvuur is aangestoken barst het feestgedruis op de Markt los. Ali B is ook gelijk de eerste die het podium betreed. Hij brengt meerdere van zijn oude hits ten gehore waaronder Leipe Mocro Flavour, Rampeneren een Eeyeeyo. Die dag zullen ook nog andere optredens worden gegeven door Di-rect, VanVelzen en X Factor-winnares Lisa Loïs. Ook ambassadeurs van de Vrijheid the Boris & Wicked Jazz Experience zullen een optreden geven. In totaal zijn er op 14 podia in het centrum van Wageningen de hele dag door optredens van artiesten, bands, dansgroepen en meer.



Het feestgedruis vormt een groot contrast met de sfeer op terrein de Dreijen. Gezellig is het er wel. Op het terrein is er van 10.00 tot 16.00 uur een historisch publieksprogramma. De klanken van diverse muziekkorpsen galmen over het terrein heen. Op het terrein lopen tientallen veteranen rond uit zowel binnen- als buitenland en ook opvallend veel Canadese scholieren, te herkennen aan de rode jackets en Canadese vlaggetjes. In een static-show staan tientallen Amerikaanse, Britse en Nederlandse legervoertuigen opgesteld. Ook de STIWOT-stand is er weer te vinden zoals afgelopen jaar. Als ik rondloop op het terrein zie ik veteranen zichtbaar genieten van de aandacht die ze krijgen. Sommigen praten met geïnteresseerden. Ik zie een veteraan in zijn jaszak zoeken naar iets voor een kind waarmee hij praat. Anderen zijn te vinden in de tenten waar ze met elkaar een biertje drinken.

Langs de route van het Bevrijdingsdefilé heeft een grote menigte zich verzameld. Op sommige plekken staan de mensen rijen dik. “Het is drukker dan voorgaande jaren”, merkt een man naast mij op. Mensen staan langs de weg klaar met de Canadese vlaggetjes die de hele dag zijn uitgedeeld door de Canadese scholieren in de hand. Ze hebben hun camera’s op scherp. Het mooie weer draagt bij aan de gezellige sfeer onder het publiek. Kinderen spelen op straat nu het defilé nog niet is begonnen.



Rond 15.45 uur komt het defilé op gang. Het defilé bestaat voornamelijk uit WO2-veteranen (uit binnen- en buitenland). Daarnaast lopen ook actieve Nederlandse en geallieerde militairen en de zogenoemde “themaveteranen” mee. Dit jaar zijn dat deelnemers aan vredesmissies en Nieuw-Guinea. Ook STIWOT-medewerker Lars van Lier loopt mee. Tussen de militairen en veteranen door lopen verschillende muziekkorpsen, waaronder veel “Pipes and Drums”-bands. Doedelzakken en trommels dus. De veteranen die slecht ter been zijn rijden mee met de authentieke legervoertuigen. Sommigen echter gaan te voet, hoe moeilijk dat ook gaat. Het is aandoenlijk om ze zo te zien. Ze zijn echter vastberaden en laten zich niet kennen. Respect.

De veteranen genieten zichtbaar van alle aandacht tijdens het defilé. Velen zwaaien terug vanuit de voertuigen naar het applaudisserende publiek. De veteranen, en hun familie, zwaaien met vlaggetjes, sommigen met bloemen. Eén van de veteranen is zo druk bezig om zijn bloemetjes goed bij zijn vlaggetje te stoppen dat hij vergeet te zwaaien. De veteranen schudden rijkelijk de hand met kinderen die langs de route staan en naar voertuigen rennen. Sommigen nemen zelfs even de tijd om op de foto te gaan. Daarna vervolgen ze hun weg naar het defileerpunt bij Hotel de Wereld. Op het defileerpunt nemen staatssecretaris van Defensie Jack de Vries, IGK Generaal-majoor A.C. Oostenoord en Minister of Veterans Affaris van Canada J.P. Blackburn het defilé af.



Aan het eind van het defilé loopt een deel van de Canadese scholieren mee n.a.v. het thema van het defilé van dit jaar: “Vrijheid wereldwijd”. Ze dragen grote doeken waarop handen zijn getekend en geplakt. Daarin staan de namen van soldaten. Op de doeken staan ook leuzen als “Support our troops”. Ze delen aan de mensen langs de route (nog meer) Canadase vlaggetjes en speldjes met een Canadase vlag uit. Rijkelijk laat: de veteranen zijn inmiddels allemaal al gepasseerd. Ik steek het vlaggetje maar in mijn jaszak en doe het speldje op mijn tas.

Vrijheid werd er massaal gevierd in Wageningen: met muziek op de verschillende podia en het bevrijdingsdefilé door de stad. Het feest gaat nog een paar uur door nadat ik Wageningen verlaat. Het is 5 mei. Het is Bevrijdingsdag. Leve de vrijheid!



Sebastiaan Vonk
Alle foto's: © STIWOT & Sebastiaan Vonk