Herdenking van kindertransporten vanuit Kamp Vught

Op zondagmiddag 15 juni is op het buitenterrein van Nationaal Monument Kamp Vught de openbare herdenking van de kindertransporten van juni 1943, in samenwerking met Stichting Sobibor. Op 6 en 7 juni 1943 werden bijna 1300 Joodse kinderen, meestal begeleid door slechts één van de ouders vanuit Vught via Westerbork naar het vernietigingskamp Sobibor in bezet Polen gedeporteerd en daar meteen vermoord.

Detail van het kindermonument in Nationaal Monument Kamp Vught. Foto: Jan van de Ven

Traditiegetrouw levert basisschool De Schalm uit Vught een belangrijke bijdrage aan de herdenking. Vanaf 13.40 uur lezen leerlingen uit groep 7 op het buitenterrein de namen voor van de weggevoerde kinderen. Twee leerlingen zijn de ceremoniemeesters en drie klasgenoten vertellen over de korte levens van enkele kinderen van toen. Ook assisteren leerlingen bij het leggen van de bloemstukken.

Derde generatie
Het programma begint om 14.00 uur. Jeroen van den Eijnde, directeur van Nationaal Monument Kamp Vught houdt een welkomstwoord. Hierna vertelt Christine Gispen-de Wied, voorzitter van Stichting Sobibor over de aanleiding van de kindertransporten en hoe deze in het kamp bekend werden gemaakt. Esther en Selma Huffener, kleindochters van oud-gevangene Lotty Huffener (1921-2018), houden samen een toespraak. Opperrabbijn Binyomin Jacobs draagt twee gebeden voor en begeleidt de twee minuten stilte. Al sinds de oprichting van het kindermonument in 1999 is hij betrokken bij de herdenking. Emma van der Voort en Lizz Gelinck, de Jeugddorpsdichters van Vught, dragen samen een gedicht voor. Silke Veld is een Nederpop zangeres, songwriter en verhalenverteller; zij verzorgt de muzikale bijdrage.

Selma en Esther Huffener: ‘We vertellen het verhaal van onze oma en haar zusje. Op de plek waar zij afscheid moesten nemen 82 jaar geleden. Op de plek waar de naam van haar zusje Carla Veffer staat gegrift – tussen zoveel andere namen. Ook al kennen wij het verhaal inmiddels in detail, het blijft onvoorstelbaar wat hier is gebeurd.’

Bloemen en vlinders
Na de diverse bijdragen leggen enkele vertegenwoordigers van betrokken organisaties en overheden elk een bloemstuk. De leerlingen van De Schalm bevestigen hierna vlinders in het monument, die symbool staan voor de jaren sinds 1943. Bezoekers krijgen gekleurde papieren vlinders aangereikt, die verschillende scholen hebben opgestuurd; zo worden honderden vlinders aan het prikkeldraad bevestigd. De entree op 15 juni gratis (geopend vanaf 12.00 uur). De audiotours zijn na de herdenking (vanaf 15.00 uur) beschikbaar.

Achtergrond kindertransporten
Deze gebeurtenis wordt sinds 1999 jaarlijks herdacht bij het kindergedenkteken. Op dit monument zijn de namen verwerkt van de weggevoerde kinderen met hun naam en leeftijd; voor veel bezoekers is het gedenkteken een van de meest indrukwekkende plekken in het herinneringscentrum.

De joodse Klaartje de Zwarte-Walvisch schreef in haar dagboek: ‘Zoals men wel eens onwillekeurig een stukje papier versnippert, zo werden harten en zielen verscheurd en uit elkaar gerukt. Alles ging aan flarden. Alles werd vertrapt.’