Voorlezen namen Holocaust slachtoffers ‘Bijzonder en belangrijk’

Donderdagavond 22 januari om 19.00 uur is het ‘Gesproken Monument’ van start gegaan op Kamp Westerbork. Overlevenden, nabestaanden, schoolkinderen, politici en andere betrokkenen lezen de 102.000 namen van alle Nederlandse slachtoffers van de Holocaust gedurende zes dagen en vijf nachten. Het namen lezen duurt tot 27 januari 15.30 uur. Op die dag is het 70 jaar geleden dat het vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd en wordt de moord op 6 miljoen Joden, Sinti en Roma wereldwijd herdacht.



Voorportaal van concentratie- en vernietigingskampen
Kamp Westerbork, officieel Polizeiliches Durchgangslager Westerbork, is bekend geworden als voorportaal van concentratie- en vernietigingskampen als Auschwitz, Sobibor, Theresiënstadt en Bergen Belsen van waar 107.000 in Nederland wonende Joden, 245 Sinti en Roma en enkele tientallen verzetsmensen werden gedeporteerd naar kampen in Duitsland, Polen en Tsjechië. Slechts 5.000 Joden en 32 Sinti en Roma die vanuit kamp Westerbork werden gedeporteerd, overleefden de Tweede Wereldoorlog.

Niet te bevatten
De 102.000 slachtoffers uit Nederland stierven naamloos in de genoemde concentratie- en vernietigingskampen. Het noemen van dit immense getal 102.000 maakt indruk, maar is ook bijna niet te bevatten. Daarom heeft het Herinneringscentrum Kamp Westerbork het initiatief genomen tot het lezen van alle 102.000 namen. Op deze manier wordt het duidelijk dat het om 102.000 keer een mens gaat.

116 uur ‘Gesproken Monument’
Het voorlezen wordt gedaan door 700 mensen die ieder zo'n tien minuten (totaal 116 uur) lezen. Het spits werd donderdagavond afgebeten door de 88-jarige mevrouw Beppie Ottenbros-Bosboom, die Auschwitz en Ravensbrück overleefde gevolgd door journalist Jacques d’ Ancona en Commissaris van de Koning in Drenthe Jacques Tichelaar.



Lijst met 102.000 namen
De lijst met namen is iets waar nog steeds aan wordt gewerkt. Sinds 2001 werkt een groep vrijwilligers aan de samenstelling van de lijst van overledenen. De lijst die nu voorgelezen wordt, is de meest complete die er op dit moment is. Het is overigens de derde keer dat de 102.000 namen worden gelezen, eerder gebeurde dat in 2005 en 2010,

Bijzonder en belangrijk
Onder de 700 mensen, die de namen voorlezen, zijn ook diverse mensen uit Assen. In de nacht van donderdag op vrijdag sprak onder anderen Elise van der Laan 10 minuten de namen uit van Holocaust slachtoffers. “Toen ik hoorde dat alle namen van de Holocaust slachtoffers voorgelezen zouden worden heb ik me samen met mijn vader opgegeven. Puur omdat ik het bijzonder en belangrijk vindt dat de namen worden uitgesproken”, aldus Elise.



Vader van der Laan sluit zich daarbij aan “Het is zeker bijzonder. Het hele gebeuren van de Tweede Wereldoorlog daar heb ik een fascinatie voor. Ik volg een cursus ‘Tweede Wereldoorlog’ aan de HOVO (Hoger Onderwijs Voor Ouderen) en toen Elise zei dat hier alle namen voorgelezen werden, hoefde ik niet lang meer na te denken om dit ook te doen.



Een broer van mijn wijlen schoonmoeder is in 1942 ‘verdwenen’. Wat er precies met hem is gebeurd weten we niet. Wel dat hij ergens voor is gevlucht en ondergedoken heeft gezeten en toen is verraden. Vermoedelijk is hij toen naar Mauthausen gedeporteerd. Uiteindelijk heeft hij de oorlog niet overleeft en is hij na de oorlog herbegraven in het graf van mijn schoonouders”, zo verteld van der Laan. “We zijn wel druk bezig om uit te zoeken wat er nu precies is gebeurd met die oom, via het Rode Kruis en zo, je wilt uiteindelijk toch graag het hele verhaal ontrafelen”, vervolgt Elise.

Vader en dochter van der Laan lazen ieder tien minuten de namen van Holocaust slachtoffers voor. Een ode aan allen die de verschrikkingen van deze Holocaust niet overleefden.