TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Inleiding

    De Britse escortevliegdekschepen van de Ameer-klasse waren niet alleen de opvolgers van de vaartuigen van de Attacker-klasse, maar in feite ook zusterschepen. De schepen van beide klassen waren de Britse versies van de Amerikaanse Bogue-klasse hulpvliegdekschepen, die in het kader van de Lend & Lease Act aan de Royal Navy geleverd werden. De Bogue-klasse escortevliegdekschepen werden in twee groepen gebouwd waarvan de tweede groep vrijwel geheel bestemd was voor de Britse marine. Eigenlijk zouden de Britten een aantal van de Casablanca-klasse escortevliegdekschepen overnemen, maar hun specificatie eisen stonden haaks op de Amerikaanse ambitie om dergelijke schepen snel en volgens een strakke en efficiënte serieproductie te fabriceren. Hun schepen moesten voldoen aan absolute standaardspecificaties. De Bogue-klasse schepen hadden weliswaar een wat ouder ontwerp, wat gebaseerd was op C3-type koopvaardijschepen, maar dat had zich al bewezen, ook in Britse dienst.


    HMS Emperor voor anker bij Greenock, Schotland. Bron: Wikipedia

    De schepen van de Ameer-klasse beschikten ten opzichte van de Attacker-klasse vaartuigen over een verbeterd vliegdek en een langere hangaar. In tegenstelling tot de Attacker-klasse schepen behielden de vaartuigen van deze serie de originele Amerikaanse bewapening. Net als bij de Attacker-klasse drongen de Britten aan op een verbeterde compartimentering, magazijnbescherming en opslag van vliegtuigbrandstof. Na oplevering door de Seattle-Tacoma Shipbuilding Corporation te Seattle, Washington, werden de Ameer-klasse schepen in een tempo van zes per week naar de werf van Burrard Dry Dock te Vancouver in British Colombia, Canada, overgebracht om de Britse modificaties door te voeren.

    De schepen van de Ameer-klasse werden op stapel gezet met Amerikaanse namen en naamseinen. De naamseinen begonnen in eerste instantie met de letters AVG, maar dat werd op 20 augustus 1942 veranderd in ACV en op 15 juli 1943 in CVE. Voordat de schepen in Britse dienst kwamen, werden ze in Amerikaanse dienst gesteld. De Ameer-klasse werd ook wel aangeduid als de Ruler-klasse omdat alle Britse namen rulers (heersers: "Britannia rules the waves") waren. De Ameer-klasse bestond uit 23 vaartuigen, maar de tweede groep Bogue-klasse schepen bestond uit één schip meer. Dit was USS Prince William en dit schip werd als eerste van de tweede groep gebouwd. Daarom noemden de Amerikanen de klasse vaak de Prince William-klasse. USS Prince William is besproken bij de Amerikaanse escortevliegdekschepen van de Bogue-klasse. De meeste schepen van de Ameer-klasse werden begin 1945 ingedeeld bij de British Pacific Fleet, waarbij de naamseinen werden aangepast Van D naar R.

    Klasse-overzicht

    Amerikaanse naam en naamseinOp stapel gezetTe water gelatenIn dienst gesteld
    HMS Slinger D26, R313USS Chatham CVE-3225 mei 194219 september 194211 augustus 1943
    HMS Atheling D51, R304USS Glacier CVE-339 juni 19427 september 194228 oktober 1943
    HMS Emperor D98, R307USS Pybus CVE-3423 juni 19427 oktober 19426 augustus 1943
    HMS Ameer D01, R302USS Baffins CVE-3518 juli 194218 oktober 194220 juli 1943
    HMS Begum D38, R305USS Bolinas CVE-363 augustus 194211 november 19422 augustus 1943
    HMS Trumpeteer D09, R318USS Bastian CVE-3725 augustus 194215 december 19424 augustus 1943
    HMS Empress D42USS Carnegie CVE-389 september 194230 december 194312 augustus 1943
    HMS Khedive D62USS Cordova CVE-3922 september 194230 januari 194325 augustus 1943
    HMS Speaker D90, R314USS Delgada CVE-409 oktober 194220 februari 194320 november 1943
    HMS Nabob D77USS Edisto CVE-4130 oktober 194222 maart 19437 september 1943
    HMS Premier D23USS Estero CVE-4231 oktober 194222 maart 19423 november1943
    HMS Shah D21USS Jamaica CVE-4313 november 194221 april 194327 september 1943
    HMS Patroller D07USS Keweenaw CVE-4427 november 19426 mei 194325 oktober 1943
    HMS Rajah D10, R310USS Prince CVE-4517 december 194218 mei 194317 januari 1944
    HMS Ranee D03, R323USS Niantic CVE-465 januari 19432 juni 19438 november 1943
    HMS Trouncer D85USS Perdido CVE-471 februari 194316 juni 194331 januari 1944
    HMS Thane D48, R316USS Sunset CVE-4823 februari 194315 juli 194319 november 1943
    HMS Queen D19, R320USS St. Andrews CVE-4912 maart 19432 augustus 19437 december 1943
    HMS Ruler D72, R311USS St. Joseph CVE-5025 maart 194321 augustus 194322 december 1943
    HMS Arbiter D31, R303USS St. Simon CVE-5126 april 19439 september 194331 december 1943
    HMS Smiter D55, R321USS Vermillion CVE-5210 mei 194327 september 194320 januari 1944
    HMS Puncher D79USS Willapa CVE-5321 mei 19438 november 19435 februari 1944
    HMS Reaper D82, R324USS Winjah CVE-545 juni 194322 november 194318 februari 1944


    Tewaterlating van de Sunset, later HMS Thane, bij de Seattle-Tacoma Shipbuilding Corporation. Bron: Navsource

    HMS Ranee in november 1945. Bron: Wikipedia

    Technische gegevens

    Bouwwerf:Seattle-Tacoma Shipbuilding Corporation, Washington
    Grootste lengte:141,7 meter
    Vliegdek:133,6 x 26,8 meter
    Grootste breedte:21,2 meter
    Diepgang:7,8 meter
    Waterverplaatsing standaard:7.800 ton
    Waterverplaatsing volbeladen:15.646 ton
    Machine-installatie:2 x stoomturbines met tandwieloverbrenging en 2 x ketels
    Machinevermogen:8.500 pk
    Aantal schroeven:1
    Bunkercapaciteit:3.260 ton stookolie
    Actieradius:27.300 zeemijlen bij 11 knopen
    Maximale snelheid:17 knopen
    Bemanning:646 koppen inclusief vliegploeg
    Bewapening:2 x 12,7cm 38 kaliber kanonnen, 4 x 2 40mm en 10 x 2 20mm luchtafweermitrailleurs
    Bepantsering:Geen
    Vliegdekfaciliteiten:2 x gecentreerde hydraulische vliegdekliften, 1 x hydraulische katapult, 9 x vangkabels
    Vliegtuigen:15 tot 24 x Grumman F4F Martlet of Supermarine Seafire jachtvliegtuigen en Fairey Swordfish-torpedobommenwerpers


    HMS Ameer bij de Burrard Dry Dock Co. te Vancouver, zomer 1943. Bron: Navsource

    HMS Ameer te Greenock, Schotland, 10 januari 1944. Bron: Navsource

    Definitielijst

    kaliber
    De inwendige diameter van de loop van een stuk geschut, gemeten bij de monding. De lengte van de loop wordt vaak aangegeven in het aantal kalibers. Zo is bv de loop van het kanon 15/24 24 ×15 cm lang.

    Ameer-klasse escortevliegdekschepen tijdens de Tweede Wereldoorlog

    Sommige Ameer-klasse escortevliegdekschepen werden ingezet als aanvalscarriers, andere als onderzeebootbestrijders en nog een aantal als transportschepen. Dit onderscheid werd vooral gemaakt door de toegewezen typen gevechtsvliegtuigen. Aanvalscarriers kregen meer jachtvliegtuigen aan boord en onderzeebootbestrijders meer torpedobommenwerpers terwijl de vliegtuigtransportschepen slechts een handvol eigen vliegtuigen aan boord hadden, veilig opgeborgen in de hangaars. De meeste schepen van deze klasse werden vanaf begin 1945 ingezet in de Pacific, waar enkele vaartuigen dienst deden als zogenaamde replenishships. Dit waren escortevliegdekschepen die vervangers en onderdelen van verloren gegane en beschadigde gevechtsvliegtuigen van de vlootvliegdekschepen aanvoerden. HMS Khedive, HMS Nabob en HMS Puncher hadden een Canadese bemanning, maar waren wel in dienst van de Royal Navy.


    HMS Trouncer als vliegtuigtransportschip op de Atlantische Oceaan. Bron: Navsource

    Vrijwel alle Ameer-klasse schepen kwamen ongeschonden door de oorlog. Twee schepen raakten echter zwaar beschadigd door Duitse torpedoaanvallen. HMS Nabob werd op 22 augustus 1944 in de Barentszzee getorpedeerd door U-354 tijdens het escorteren van een konvooi richting Moermansk, Rusland. Het schip arriveerde vijf dagen later in Scapa Flow, Schotland, de thuisbasis van de British Home Fleet, voor noodreparaties. De Royal Navy vond echter dat de escortecarrier het niet waard was gerepareerd te worden en het schip werd bij Rosyth aan de Firth of Forth aan de grond gezet en verlaten. Op 30 september werd de Nabob buiten dienst gesteld en gekannibaliseerd voor onderdelen ten behoeve van haar zusterschepen. Op 16 maart 1946 werd het schip teruggegeven aan de US Navy, maar die schreef het meteen af en verkocht het vaartuig in maart 1947 voor sloop naar Nederland. De romp werd echter doorverkocht en omgebouwd tot vrachtschip. In 1977 werd het koopvaardijschip, dat inmiddels de namen Nabob en Glory had gehad, gesloopt in Taiwan.

    HMS Thane werd op 15 januari 1945 door U-1172 getorpedeerd in de Firth of Clyde, de monding van de rivier de Clyde, Zuidwest-Schotland. Ook dit schip werd zwaar beschadigd en meteen afgeschreven door de Royal Navy. De Thane werd buiten dienst gesteld en opgelegd te Faslane, de basis van de Royal Navy aan de Clyde. Op 15 december ging het schip op papier terug naar de Amerikanen, die het meteen verwijderden uit het marineregister en in 1946 verkochten aan de plaatselijke scheepssloper.


    De Thane, ontwapend en deels gekannibaliseerd, te Faslane, Schotland. Bron: Navsource

    Ameer-klasse escortevliegdekschepen na de Tweede Wereldoorlog

    De Ameer-klasse escortecarriers werden alle in 1946 en 1947 teruggegeven aan de US Navy. De ex-Thane, ex-Empress, ex-Emperor en ex-Ruler werden vrijwel meteen afgeschreven, maar de overige schepen werden verkocht en omgebouwd tot vrachtschip. Net als de andere Bogue-klasse schepen waren de Ameer-klasse vaartuigen degelijk genoeg gebouwd om tot eind jaren `60 en soms zelfs tot in de jaren `70 in de vaart te blijven.


    De South Africa Star, ex-Reaper. Bron: Navsource

    Het stoomschip Friesland, de ex-Ranee. Bron: Arendnet

    Klasse-overzicht 2

    Buiten dienst gesteldAfgeschrevenLot
    HMS Slinger27 februari 194612 april 1946Vanaf januari 1970 gesloopt in Taiwan als Robin Mowbray
    HMS AthelingUSS 13 december 19467 februari 1947Vanaf 2 november 1967 gesloopt in Italië als Roma
    HMS Emperor12 februari 194628 maart 1946Verkocht voor sloop in 1946
    HMS Ameer17 januari 194620 maart 1946In 1969 gesloopt in Taiwan als Robin Kirk
    HMS Begum4 januari 194619 juni 1946Vanaf maart 1974 gesloopt in Taiwan als I Yung (ex-Raki)
    HMS Trumpeteer6 april 194619 juni 1946Vanaf januari 1971 gesloopt in Spanje als Irene Valmas (ex-Alblasserdijk)
    HMS Empress4 februari 194619 juli 194621 juni 1946 voor sloop verkocht
    HMS Khedive26 januari 194619 juli 1946Vanaf 20 januari 1975 gesloopt in Spanje als Daphne (ex-Rempang)
    HMS Speaker17 juli 194625 september 1946In 1972 gesloopt in Taiwan als Lucky Three (ex-Lancero en ex-President Osmena)
    HMS Nabob30 september 19447 februari 1946Vanaf 6 december 1977 gesloopt in Taiwan als Glory (ex-Nabob)
    HMS Premier2 april 194621 mei 1946Vanaf februari 1974 gesloopt in Taiwan als Hong Kong Knight (ex-Rhodesia Star)
    HMS Shah6 december 19457 februari 1946Vanaf juni 1966 gesloopt in Buenos Aires als Salta
    HMS Patroller13 december 19467 februari 1947Vanaf februari 1974 gesloopt in Taiwan als Pacific Reliance (ex-Almkerk)
    HMS Rajah13 december 19467 februari 1947Vanaf juni 1975 gesloopt in Taiwan als Ulysses (ex-Drenthe, ex-Lambros)
    HMS Ranee21 november 194622 januari 1947Vanaf mei 1974 gesloopt in Taiwan als Pacific Breeze (ex-Friesland)
    HMS Trouncer3 maart 194612 april 1946Vanaf november 1973 gesloopt in Taiwan als Berinnes (ex-Greystoke Castle, ex-Gallic)
    HMS Thane15 januari 194515 december 1945In 1946 gesloopt te Faslane, Schotland
    HMS Queen31 oktober 194622 januari 1947In 1972 gesloopt in Taiwan als Lucky One (ex-Roebiah, ex-President Marcos)
    HMS Ruler29 januari 194620 maart 194631 mei 1946 voor sloop verkocht
    HMS Arbiter3 maart 194612 april 1946Vanaf mei 1972 gesloopt in Taiwan als Lucky Two (ex-Coracero, ex-President Macapagal)
    HMS Smiter6 april 194621 mei 1946Vanaf november 1967 gesloopt te Hamburg, Duitsland als President Garcia (ex-Artillero)
    HMS Puncher16 januari 194612 maart 1946Vanaf juni 1973 gesloopt in Taiwan als Ben Nevis (ex-Muncaster Castle, ex-Bardic)
    HMS Reaper20 mei 19462 juli 1946Vanaf mei 1967 gesloopt te Nikara, Japan als South Africa Star

    Besluit

    De Ameer-klasse escortevliegdekschepen waren de laatste Amerikaanse schepen die onder de voorwaarden van de Leen- & Pachtwet aan de Royal Navy geleverd werden. De Britse marine vorderde nog een passagiersschip met de naam Pretoria Castle en een drietal vrachtschepen die omgebouwd werden tot hulpvliegdekschepen. Dit werden HMS Pretoria Castle en de drie Nairana-klasse carriers. Daarna droogden de Britse bronnen op. Eind 1944 was de Slag om de Atlantische Oceaan geëindigd in het voordeel van de geallieerden en werd de behoefte aan escortevliegdekschepen een stuk kleiner. De Amerikanen begonnen nog met de bouw van de Commencement Bay-klasse hulpvliegdekschepen, maar van de geplande 35 schepen kwamen er maar negentien in daadwerkelijke dienst. Kort na de Tweede Wereldoorlog was er helemaal geen behoefte meer aan hulpvliegdekschepen en verdween de subcategorie schepen van de wereldzeeën.

    Definitielijst

    geallieerden
    Verzamelnaam voor de landen / strijdkrachten die vochten tegen Nazi-Duitsland, Italië en Japan gedurende WO 2.