Inleiding
Na de kleinere kalibers van de 15 cm Kanone (E), de 17 cm Kanone (E) en de 20,3 cm Kanone (E), werden een reeks stukken Spoorweggeschut (WH) gefabriceerd op basis van een kaliber van 24 cm (23,8). Afhankelijk van het gebruikte geschut werden de 24 cm Kanone (E) "Theodor" (24 cm SK L/40 C/94) en 24 cm Kanone (E) "Theodor Bruno" (24 cm K L/35 C/88) op spoorwegwagons met twee vier-assige draaistellen.
Definitielijst
- kaliber
- De inwendige diameter van de loop van een stuk geschut, gemeten bij de monding. De lengte van de loop wordt vaak aangegeven in het aantal kalibers. Zo is bv de loop van het kanon 15/24 24 ×15 cm lang.
Geschiedenis
24 cm Kanone (E) Theodor op een Vögele draaischijf, Franse kust Bron: Bundesarchiv101I-069-2515-33
Op basis van 24 cm SK L/40 C/94 en 24 cm K L/35 C/88 geschut werden in het "Sofort-Programm" twee series Spoorweggeschut (WH) gemaakt van 24 cm Kanone (E). Ook hier werd gebruik gemaakt van ontwerpen voor 24 cm spoorweggeschut uit de Eerste Wereldoorlog en beschikbaar marine geschut. Op basis van zes stuks 24 cm K L/35 C/88 geschut werden zes 24 cm Theodor Bruno Kanone (E) of ook wel 24 cm Kanone (E) "Theodor Bruno" gefabriceerd en op basis van drie stuks 24 cm SK L/40 C/94 geschut werden drie 24 cm Theodor Kanone (E) of ook wel 24 cm Kanone (E) "Theodor" geproduceerd.[1]
Definitielijst
- Eerste Wereldoorlog
- Ook wel Grote Oorlog genoemd, conflict dat ontstond na een groei van het nationalisme, militarisme en neo-kolonialisme in Europa en waarbij twee allianties elkaar bestreden gedurende een vier jaar durende strijd, die zich na een turbulent begin, geheel afspeelde in de loopgraven. De strijdende partijen waren Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland aan de ene kant (de Triple Entente), op den duur versterkt door o.a. Italië en de Verenigde Staten, en Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk aan de andere kant (de Centrale Mogendheden of Centralen). De strijd werd gekenmerkt door enorme aantallen slachtoffers en de inzet van vele nieuwe wapens (vlammenwerpers, vliegtuigen, gifgas, tanks). De oorlog eindigde met de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland en zijn bondgenoten in 1918.
24 cm Kanone (E) Theodor Bruno
Zes stuks 24 cm K L/35 C/88, gebruikt aan boord van de Odin-klasse kustverdedigingsschepen, werden verwijderd van Küstenbatterie S1 op Sylt en geplaatst op een goederenwagon met twee vier-assige draaistellen. Op deze wijze ontstonden zes stuks 24 cm Kanone (E) "Theodor Bruno". Net als de overige stukken groter kaliber spoorweggeschut, was het horizontale bereik minimaal, wat werd opgevangen door gebruik te maken van de Vögele draaischijf. Het geschut maakte gebruik van 148,5 kg Sprenggranate L/4.2 m Bdz u. Kz. m. Hb of 150,5 kg Panzer-Sprenggranate L/4.5 m Bdz. m Hb. De DR wagennummers voor de Theodor Bruno waren DR 919 079 P t/m DR 919 084.[2]
Een exemplaar van de 24 cm Kanone (E) Theodor Bruno Bron: Public Domain (onbekend)
De vuurmonden werden voor de invasie van Frankrijk ingedeeld en gebruikt door Eisenbahn-Artillerie-Batterie 664 (1 stuk), Eisenbahn-Artillerie-Batterie 721 (1 stuk) en Eisenbahn-Artillerie-Batterie 722 (2 stuks). Alleen van Eisenbahn-Artillerie-Batterie 721 is met zekerheid vastgesteld dat deze is ingezet bij de ondersteuning van het 7. Armee. Van Eisenbahn-Artillerie-Batterie 664 is bekend dat deze na juli 1941 werd ingezet als kustverdediging bij Hendaye en Saint-Jean-de-Luz langs de Franse Zuidwestkust en na september 1944 terug werd getrokken naar Duitsland. Eisenbahn-Artillerie-Batterie 721 droeg in 1941 haar geschut over aan Eisenbahn-Artillerie-Batterie 722 die vier stuks van dit geschut inzette bij Cherbourg tot de Amerikanen de haven innamen op 30 juni 1944.[3]
Definitielijst
- Armee
- Bestond uit meestal tussen de drie en zes Korps en andere ondergeschikte of onafhankelijke eenheden. Een Armee was ondergeschikt aan een Heeresgruppe of Armeegruppe en had in theorie 60.000 - 100.000 man.
- Artillerie
- Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
- invasie
- Gewapende inval.
- kaliber
- De inwendige diameter van de loop van een stuk geschut, gemeten bij de monding. De lengte van de loop wordt vaak aangegeven in het aantal kalibers. Zo is bv de loop van het kanon 15/24 24 ×15 cm lang.
Technische gegevens 24 cm Kanone (E) Theodor Bruno
| Naam: | 24 cm Kanone (Eisenbahn)
"Theodor Bruno" |
| Bouwer: |
Krupp, Essen |
| Type: |
Spoorweggeschut |
| Totale lengte: |
20,70 meter |
| Totaalgewicht: |
95.000 kg |
| Looplengte: |
7,80 meter |
| Kaliber: |
23,80 centimeter |
| Gewicht granaten: |
148 - 151 kg |
| Vuursnelheid: |
1 schot per 3 minuten |
| Mondingssnelheid: |
670 meter per seconde |
| Verticaal bereik: |
+10 - +45 graden |
| Horizontaal bereik: |
18 graden (op wagon) 360 graden (op Vögele) draaischijf |
| Vuurbereik: |
20.200 meter |
| In dienst: |
1938 - 1945 |
| Aantal: |
6 |
Definitielijst
- Kaliber
- De inwendige diameter van de loop van een stuk geschut, gemeten bij de monding. De lengte van de loop wordt vaak aangegeven in het aantal kalibers. Zo is bv de loop van het kanon 15/24 24 ×15 cm lang.
24 cm Kanone (E) Theodor
Drie stuks 24 cm Schnelladekanone L/40 C/94 werden aangewend voor de productie van dit type spoorweggeschut. Het geschut was afkomstig van de voormalige Kaiser Friedrich III-klasse en Wittelsbach-klasse slagschepen. Ze werden geplaatst op E. u. B. (Eisenbahn und Bettungsgerüst) spoorwegwagons, een type zoals ook werd gebruikt tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het 24 cm SK L/40 "Theodor Karl" spoorweggeschut. Het grootste verschil was het weglaten van het draaiplatform op de goederenwagon. Dit werd opgevangen door het gebruik van de Vögele draaischijf. De drie zo ontstane 24 cm Kanone (E) "Theodor" werden in 1937 geleverd door Krupp uit Essen. Als granaten voor dit geschut werden de Sprenggranate L/4.2 m Bdz u. Kz. m Hb van 148,4 kg en de Panzer-Sprenggranate L/4.1 m Bdz. m Hb van 151 kg gebruikt.
Het afvuren van een 24 cm Kanone (E) Theodor Bron: Bundesarchiv
Twee stukken van dit geschut werden ingedeeld bij Eisenbahn-Artillerie-Batterie 674. Deze eenheid ondersteunde het XXV. Armeekorps bij de inval in Frankrijk. Vanaf juli 1941 opereerden Eisenbahn-Artillerie-Batterie 664 en Eisenbahn-Artillerie-Batterie 674 met dit geschut als kustverdediging bij Hendaye en Saint-Jean-de-Luz langs de Franse Zuidwestkust. Bekend is dat beide batterijen met hun geschut in september 1944 naar Duitsland konden worden teruggetrokken. De DR wagennummers voor de Theodor waren DR 919 051 P t/m DR 919 053 P.[4]
Definitielijst
- Artillerie
- Verzamelnaam voor krijgswerktuigen waarmee men projectielen afschiet. De moderne term artillerie duidt in het algemeen geschut aan, waarvan de schootsafstanden en kalibers boven bepaalde grenzen vallen. Met artillerie duidt men ook een legeronderdeel aan dat zich voornamelijk van geschut bedient.
- Eerste Wereldoorlog
- Ook wel Grote Oorlog genoemd, conflict dat ontstond na een groei van het nationalisme, militarisme en neo-kolonialisme in Europa en waarbij twee allianties elkaar bestreden gedurende een vier jaar durende strijd, die zich na een turbulent begin, geheel afspeelde in de loopgraven. De strijdende partijen waren Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland aan de ene kant (de Triple Entente), op den duur versterkt door o.a. Italië en de Verenigde Staten, en Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk aan de andere kant (de Centrale Mogendheden of Centralen). De strijd werd gekenmerkt door enorme aantallen slachtoffers en de inzet van vele nieuwe wapens (vlammenwerpers, vliegtuigen, gifgas, tanks). De oorlog eindigde met de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland en zijn bondgenoten in 1918.
Technische gegevens 24 cm Kanone (E) Theodor
| Naam: | 24 cm Kanone (Eisenbahn)
"Theodor" |
| Bouwer: |
Krupp, Essen |
| Type: |
Spoorweggeschut |
| Totale lengte: |
18,45 meter |
| Totaalgewicht: |
95.000 kg |
| Looplengte: |
8,90 meter |
| Kaliber: |
23,80 centimeter |
| Gewicht granaten: |
148 - 151 kg |
| Vuursnelheid: |
1 schot per 3 minuten |
| Mondingssnelheid: |
810 meter per seconde |
| Verticaal bereik: |
+10 - +45 graden |
| Horizontaal bereik: |
40 graden (op wagon) 360 graden (op Vögele) draaischijf |
| Vuurbereik: |
26.750 meter |
| In dienst: |
1937 - 1945 |
| Aantal: |
3 |
Noten
- Gander, 2008, pag. 231
- Francois, 2006, pag. 84
- Francois, 2006, pag. 52-62
- Gander, 2008, pag. 231
Definitielijst
- Kaliber
- De inwendige diameter van de loop van een stuk geschut, gemeten bij de monding. De lengte van de loop wordt vaak aangegeven in het aantal kalibers. Zo is bv de loop van het kanon 15/24 24 ×15 cm lang.
Informatie
- Artikel door:
- Wilco Vermeer
- Geplaatst op:
- 11-12-2020
- Laatst gewijzigd:
- 16-05-2023
- Feedback?
- Stuur het in!
Gerelateerde boeken
Bronnen
- ENGELMANN, J. & SCHEIBERT, H., Deutsche Artillerie 1934-1945, C. A. Starke, Lahn, 1974.
- FRANCOIS, G., Eisenbahnartillerie, Histoire et Fortifications (Editions), 2006.
- GANDER, T. & CHAMBERLAIN, P., Enzyklopädie Deutscher Waffen 1939-1945, Motorbuch Verlag, Blaufelden, 2008.
- HOGG, IAN, German Artillery of World War II, Greenhill Books, 2002.
Op zoek naar objectieve informatie of actualiteiten over WOII? Wil je je eigen battlefieldtour maken naar de locaties van oorlogen uit het verleden? Of ben je geïnteresseerd in oorlogsonderscheidingen en hun ontvangers? TracesOfWar.nl vertelt u meer!
© STIWOT, 1999-2024. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring, cookies, disclaimer en copyright
