TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Inleiding

De Britse W-klasse (I) torpedobootjager HMS Waterhen kwam aan het einde van de Eerste Wereldoorlog in dienst van de Royal Navy en werd in oktober 1933 overgedragen aan de Royal Australian Navy. Tijdens het begin van de Tweede Wereldoorlog werd het schip ingezet in de Middellandse Zee. Tijdens de bevoorrading van de belegerde stad Tobroek, werd de HMAS Waterhen op 30 juni 1941 tot zinken gebracht door Italiaanse Junkers Ju 87 duikbommenwerpers.

Definitielijst

Eerste Wereldoorlog
Ook wel Grote Oorlog genoemd, conflict dat ontstond na een groei van het nationalisme, militarisme en neo-kolonialisme in Europa en waarbij twee allianties elkaar bestreden gedurende een vier jaar durende strijd, die zich na een turbulent begin, geheel afspeelde in de loopgraven. De strijdende partijen waren Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland aan de ene kant (de Triple Entente), op den duur versterkt door o.a. Italië en de Verenigde Staten, en Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk aan de andere kant (de Centrale Mogendheden of Centralen). De strijd werd gekenmerkt door enorme aantallen slachtoffers en de inzet van vele nieuwe wapens (vlammenwerpers, vliegtuigen, gifgas, tanks). De oorlog eindigde met de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland en zijn bondgenoten in 1918.
torpedobootjager
(Engels=destroyer) Zeer lichtgebouwd, snel en wendbaar oorlogsschip, bestemd om door verrassingsaanvallen grote vijandelijke schepen met de torpedo tot zinken te brengen.

Gegevens


HMAS Waterhen (D22) Bron: Allan C Green, State Library of Victoria
Gebouwd door:
Kiel gelegd:
Te waterlating:
Aflevering:
Einde:
Palmers Shipbuilding and Iron Company,
Hebburn-on-Tyne
3 juli 1917
26 maart 1918
17 juli 1918

30 juni 1941
(gezonken)
Bouwnummer : ?





Indeling:
Datum in:
Datum uit:
Gegevens:

juli 1918

HMS Waterhen (D47)

september 1918

HMS Waterhen (G28)

25 januari 1927

HMS Waterhen (D22), 1st Destroyer Flotilla

begin 1929

HMS Waterhen (D22), 5th Destroyer Flotilla

21 november 1929

HMS Waterhen (D22), 1st Destroyer Flotilla

11 oktober 1933
december 1933
HMAS Waterhen (D22), Australian Destroyer Flotilla

21 december 1933
december 1939
HMAS Waterhen (D22), Australia Station

december 1939
januari 1940
HMAS Waterhen (D22), Australian Destroyer Flotilla

2 januari 1940
mei 1940
HMAS Waterhen (D22), 19th Destroyer Flotilla

27 mei 1940
30 juni 1941
HMAS Waterhen (I22), 10th Destroyer Flotilla

Geschiedenis HMS Waterhen

De kiel van de Admiralty W-klasse torpedobootjager HMS Waterhen werd op 3 juli 1917 gelegd aan de werf van Palmers Shipbuilding and Iron Company te Hebburn-on-Tyne. De tewaterlating vond plaats op 26 maart 1918 en op 17 juli 1918 werd het schip afgeleverd. Het schip had een lengte van 95 meter en een standaard waterverplaatsing van 1.100 ton. Met de drie Yarrow boilers en twee Brown-Curtis stoomturbines bereikte het schip een snelheid van 34 knopen (63 km/u) en kon het een afstand van 6.590 km afleggen bij 12 knopen (22 km/u). Bij de bouw kreeg het schip vier stuks enkele QF 102 mm Mark V geschut, een vierloops 40 mm QF luchtafweergeschut en vijf 7,92 mm Lewis machinegeweren. Dit werd aangevuld met twee drievoudige 533 mm torpedolanceerinstallaties, twee dieptebommenrails en vier dieptebommenwerpers.[1][2]


HMS Waterhen (G28) Bron: Imperial War Museum Q 73881

Nadat het schip in juli 1918 in dienst kwam, werd het na de Eerste Wereldoorlog in reserve geplaatst. Op 6 juni 1924 werd HMS Waterhen geactiveerd en naar de Middellandse Zee gezonden. Het schip diende vanaf 25 januari 1927 bij de 1st Destroyer Flotilla in de Middellandse Zee tot het begin 1929 werd overgeheveld naar de 5th Destroyer Flotilla, Atlantic Fleet. Vanaf 8 mei 1929 was het schip in reserve tot het op 21 november 1929 weer in dienst werd gesteld bij de 1st Destroyer Flotilla. In 1932 werd HMS Waterhen teruggezonden naar Devonport waar het op 30 november in reserve ging. In 1933 werd HMS Waterhen, samen met vier andere torpedobootjagers, door de Royal Navy uitgekozen om vijf S-klasse torpedobootjagers die waren uitgeleend aan de Royal Australian Navy te vervangen.[3]

Definitielijst

Eerste Wereldoorlog
Ook wel Grote Oorlog genoemd, conflict dat ontstond na een groei van het nationalisme, militarisme en neo-kolonialisme in Europa en waarbij twee allianties elkaar bestreden gedurende een vier jaar durende strijd, die zich na een turbulent begin, geheel afspeelde in de loopgraven. De strijdende partijen waren Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland aan de ene kant (de Triple Entente), op den duur versterkt door o.a. Italië en de Verenigde Staten, en Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk aan de andere kant (de Centrale Mogendheden of Centralen). De strijd werd gekenmerkt door enorme aantallen slachtoffers en de inzet van vele nieuwe wapens (vlammenwerpers, vliegtuigen, gifgas, tanks). De oorlog eindigde met de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland en zijn bondgenoten in 1918.
torpedobootjager
(Engels=destroyer) Zeer lichtgebouwd, snel en wendbaar oorlogsschip, bestemd om door verrassingsaanvallen grote vijandelijke schepen met de torpedo tot zinken te brengen.

Geschiedenis HMAS Waterhen

Op 11 oktober 1933 werd het schip, samen met de overige vier, te Portsmouth, overgedragen als HMAS Waterhen. Op 21 december 1939 kwam het schip aan in Australië en diende bij Australia Station. Op 9 oktober 1934 werd de Waterhen in reserve geplaatst. Op 14 april 1936 werd het schip operationeel gemaakt en wederom ingedeeld bij Australia Station om op 1 juni 1938 weer in reserve te gaan. Tussen 29 september 1938 en 10 november 1938 werd het schip kort weer operationeel vanwege de München Crisis.[4]

Vanwege de uitbraak van de oorlog in Europa, werd HMAS Waterhen op 1 september 1939 weer gemobiliseerd en met de Australian Destroyer Flotilla naar Singapore gezonden. Onderweg naar deze stad, werd de flottielje naar de Middellandse Zee gezonden om daar deel uit te gaan maken van de Mediterranean Fleet. Onderweg werd HMAS Waterhen van de flottielje afgesplitst om deel te nemen aan de jacht op de Duitse Admiral Graf Spee. Uiteindelijk aangekomen in de Middellandse Zee werd het schip ingezet voor konvooidienst en anti-onderzeeboot patrouilles.[5]

Op 25 december 1940 nam HMAS Waterhen het Italiaanse zeilschip Tireremo Diritto in beslag. Op 30 december 1940 kwam het schip in aanvaring met de onderzeebootjager HMS Bandolero (FY188), waarna het in reparatie moest. Na inzet van het schip bij de evacuatie van Griekenland en Kreta, werd het ingezet bij de bevoorrading van de belegerde stad Tobroek.[6]

Op 29 juni 1941 werden HMAS Waterhen en HMS Defender (H07) tijdens een tocht naar Tobroek bij Sollum aangevallen door 19 Junkers Ju 87 duikbommenwerpers (twaalf Duitse en zeven Italiaanse toestellen). De Waterhen werd hierbij getroffen door een 500 kg bom, geworpen door de Italiaanse Ju 87 met als piloot Maresciallo Ennio Tarantola (239a Squadriglia, Regia Aeronautica). Ernstig beschadigd en half zinkend werd het schip door HMS Defender op sleeptouw genomen. Op 30 juni 1941 om 13.50 uur rolde het schip op haar zij en zonk. Hiermee was HMAS Waterhen het eerste Australische oorlogsschip dat tijdens de Tweede Wereldoorlog door vijandelijk handelen verloren ging.[7][8][9]


HMAS Waterhen (I22) op sleeptouw vlak voor het zinken Bron: Australian War Memorial

Technische gegevens

 Naam: HMS Waterhen / HMAS Waterhen
 Callsign/Registratie:
D47, G28, D22, I22
 Bouwer:
Palmers Shipbuilding and Iron Company, Hebburn-on-Tyne
 Bouwnummer:
?
 Type/Klasse:
Torpedobootjager / W-klasse (I) , Admiralty W-klasse
 Waterverplaatsing:
1.100 t (standaard)
1.470 t (maximaal)
 Lengte:
95,13 meter
 Breedte:
8,99 meter
 Diepgang:
4,44 meter
 Aandrijving:
3 Yarrow type Water-tube boilers
2 Brown-Curtis stoomturbines
2 schachten
27.000 shp (20.000 kW)
 Snelheid:
34 knopen (63 km/u)
 Bereik:
4.800 km bij 15 knopen (28 km/u)
 Bewapening:
bouw:
4x1 102 mm QF Mark V geschut
1x4 40 mm QF luchtafweergeschut
5x 7,92 mm Lewis machinegeweren
2x3 533 mm torpedolanceerinstallaties
1940:
4x1 102 mm QF Mark V geschut
2x4 40 mm QF luchtafweergeschut
5x 7,92 mm Lewis machinegeweren
1x3 533 mm torpedolanceerinstallaties
1941:
4x1 102 mm QF Mark V geschut
2x1 20 mm Oerlikon luchtafweergeschut
5x 7,92 mm Lewis machinegeweren
1x3 533 mm torpedolanceerinstallaties
 Bemanning
119

Definitielijst

Torpedobootjager
(Engels=destroyer) Zeer lichtgebouwd, snel en wendbaar oorlogsschip, bestemd om door verrassingsaanvallen grote vijandelijke schepen met de torpedo tot zinken te brengen.

Commanding Officers

Commander Edwin Anderson Homan (Kapitein-Luitenant ter zee)
14 juni 1918
Commander Philip George Wodehouse (Kapitein-Luitenant ter zee) 15 november 1920
Lieutenant-Commander George Hector Creswell (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
17 augustus 1922
Lieutenant-Commander John Benedict Spurgin (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
2 februari 1923
Lieutenant-Commander John Harold Young (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
9 maart 1925
Lieutenant-Commander Edward Theobald Walsh Church (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
31 december 1926
Lieutenant-Commander Donald Carter Morrison (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
26 oktober 1928 - 8 mei 1929
Lieutenant-Commander Stephen Harry Tolson Arliss (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
19 oktober 1929 - 24 juni 1930
Lieutenant-Commander John Stuart Crawford (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
24 augustus 1931 - juli 1932
Lieutenant-Commander Robert Henry Douglas Lane (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
8 november 1932 - 5 december 1932

Lieutenant-Commander Alvord Sydney Rosenthal (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
11 oktober 1933
Lieutenant-Commander Alfred Edgar Buchanan (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
18 juni 1937
Lieutenant-Commander James Hamilton Swain (Luitenant ter zee der 1ste klasse)
30 augustus 1939 - 30 juni 1941

Noten

  1. Cassels, 2000, pag. 194-195
  2. Gogin, 2021, pag. 99-101
  3. Cassels, 2000, pag. 154
  4. Cassels, 2000, pag. 194-195
  5. Cassels, 2000, pag. 194-195
  6. Cassels, 2000, pag. 196
  7. Cassels, 2000, pag. 195-197
  8. MacDougall, 2002, pag. 217
  9. Gogin, 2021, pag. 101