TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

De geheimen van het dagboek

Titel: De geheimen van het dagboek
Schrijver: Eve Haas
Uitgever: BBNC Uitgevers
Uitgebracht: 2017
Pagina's: 256
ISBN: 9789045321424
Omschrijving:

Eva Haas is in 1924 geboren in Breslau (toen was dat Duits grondgebied, tegenwoordig Pools) en schrijft over haar eigen familiegeschiedenis. Dit boek is een vertaling van de oorspronkelijke Engelstalige versie. Het is inmiddels in meerdere talen vertaald.

De schrijfster woont in het begin van haar jeugd, van 1924 tot 1934, in Berlijn. Haar familie is van Joodse komaf. Haar vader was een bekende architect uit de Bauhausstroming die ontstaan was na de Eerste Wereldoorlog. In 1933 werd hij door de nazi’s uit de architectenvereniging gezet omdat hij Jood was.

Vanwege het groeiende antisemitisme verlaten haar ouders samen met haar en haar broer in 1934 Duitsland en vluchten via Nederland naar Engeland waar ze in de Londense wijk Hampstead gaan wonen. Haar overige familie blijft ook niet in Duitsland achter en gaat naar het toenmalige Tsjecho-Slowakije, naar het Sudetenland. Na de Duitse inval in 1938 in dat land vertrekken haar oom en tante en oma Anna naar Praag. Eva mist het contact met haar oma erg.

Eva en haar ouders maken in Londen de Blitz mee, de luchtaanvallen van Duitse bommenwerpers op de Britse steden. Tijdens een van deze aanvallen, een hele zware, als haar ouders zich blijkbaar zorgen maken of ze de aanval ongeschonden doorkomen, krijgt ze van hen een oud dagboek te zien. Het is een familiebezit en een groot geheim. De schrijfster is dan 16 jaar.

Dit dagboek zou toebehoren aan haar betovergrootvader August, een Pruisische prins (1779-1843). Deze prins zou getrouwd zijn geweest met haar betovergrootmoeder Emilie. Haar ouders reageren nogal gesloten op vragen over het dagboek. Veel antwoorden krijgt ze niet of zijn onbevredigend. Ze voelt dat er wat bijzonders is maar kan dat gevoel niet doorgronden of plaatsen.

In Tsjecho-Slowakije zijn de Duitsers hun anti-Joodse regime verder gaan uitbouwen en besluiten haar oom en tante ook naar Engeland te vluchten. Haar oma kan de reis niet aan en moet daar achterblijven. Het laatste contact met haar oma heeft Eva in 1942.

Het dagboek heeft Eva’s nieuwsgierigheid gewekt om de familiegeschiedenis te onderzoeken, maar door de Tweede Wereldoorlog komt het er niet van. Haar moeder bewaart het dagboek erg zorgvuldig en na haar overlijden in 1970 erft ze op 46-jarige leeftijd het dagboek, dertig jaar nadat ze voor het eerst met het bestaan ervan werd geconfronteerd. Dan begint de zoektocht om de vele vragen te beantwoorden.

Ze gaat actief op zoek naar de herkomst van het boek en naar alle mogelijke familieverbanden. Hiervoor maakt de schrijfster met haar man, soms vergezeld door een van hun zonen, meerdere reizen naar het toenmalige Oostblok, Oost-Duitsland, waar ze in de archieven heel veel informatie kunnen vinden.

Iets wat zeer ongebruikelijk was omdat heel veel informatie tijdens en na de oorlog vernietigd was. Ook was dit op het hoogtepunt van de Koude Oorlog, de spanningen tussen Oost en West. Via het bekende checkpoint Charlie in Berlijn werd de grens tussen de beide werelden regelmatig overgestoken.

Uiteindelijk vallen alle puzzelstukjes op zijn plaats en blijkt Eva inderdaad afkomstig te zijn uit een adellijk geslacht. Door deze zoektocht naar de familiegeschiedenis ontdekt de schrijfster allerlei dingen over de liefde van haar voorouders, het leven in het toenmalige Pruisen en het toen al bestaande antisemitisme.

Ook komt het belang naar voren om ten koste van alles in leven te blijven met een loyaliteitsconflict tussen normen en waarden en eigen gevoelens. Ook blijkt dat zelfs Napoleon een belangrijke rol speelt in het leven van haar betovergrootvader August, die ook legeraanvoerder was. Ze ontdekt tenslotte waarom er na 1942 geen contact meer is geweest met haar oma Anna.

Het boek, een zoektocht naar een fascinerende familiegeschiedenis, is zeer goed leesbaar. Het is een verslag van die zoektocht, waarin de schrijfster je stap voor stap meeneemt in haar ontdekkingsreis in de familieachtergrond, maar tegelijkertijd een stuk wereldhistorie. Het vertelt ook de geschiedenis over het wel en wee aan het hof in het toenmalige Pruisen. Een stamboom achterin in het boek verduidelijkt de verhoudingen en de familielijnen.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Wijnand de Gelder
Geplaatst op:
25-06-2017
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen