TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Sweethearts - Verliefd op de bevrijder

Titel:Sweethearts - Verliefd op de bevrijder
Schrijver:Musschoot, D.
Uitgever:Lannoo
Uitgebracht:2019
Pagina's:292
ISBN:9789401455114
Omschrijving:

Waargebeurde verhalen over Vlaamse vrouwen die na de bevrijding verliefd werden op een Britse militair. Hoe verliepen die relaties, hoe kijken ze erop terug? Aan de hand van vele gesprekken met deze vrouwen of hun kinderen (de meeste mannen zijn al overleden, gezien ze gemiddeld meer dan een jaar of vier ouder waren dan de vrouwen) volgen de verhalen in dit boek zich op. Sommige meisjes hadden iets tijdelijks met hun "Tommy" en hoorden nooit meer iets van hem, maar er zijn er ook die, ondanks de taalbarrière, na de oorlog briefcontact onderhielden met hun soldaat wat in een huwelijk uitmondde.

De schrijver is Dirk Musschoot, geboren op 23 mei 1961 te Gent. Hij is journalist en schrijver van zeventien boeken voor kinderen en jongeren. Sinds 2000 schrijft hij ook boeken voor volwassenen. Tot vandaag zijn dat er vijftien, waaronder "De Vlamingen op de Titanic", "Wij gaan naar Amerika" en "België bevrijd". Hij maakt veelal gebruik van mondelinge getuigenissen.

In zijn nieuwste boek beschrijft hij hoe de Britse legerleiding zich bekommerde om de relaties van soldaten met lokale vrouwen in bevrijd gebied. Britse soldaten kregen een boekje mee, getiteld "Instructions for British Servicemen". Hierin was een hele pagina gewijd aan het contact met de plaatselijke vrouwen. Met daarin voorschriften zoals: "Los van alle militaire discipline ben je het aan hun vrouwvolk verplicht je te gedragen zoals je zou willen dat zij zich tegenover dat van jou gedroegen. Doe je dat niet, dan besmeur je het blazoen van de Britse militair." Ook werd gewaarschuwd om vrouwen van lichte zeden te vermijden, om geen geslachtsziektes op te lopen.

Om te voorkomen dat de manschappen tijdens hun twee dagen verlof naar bordelen gingen, organiseerde de legerleiding in samenwerking met het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken officiële theekransjes en dansavonden. De Britse overheid ronselde zelf de Belgische meisjes en vrouwen om daaraan deel te nemen, het moesten meisjes en vrouwen zijn van onbesproken gedrag. Deze dansavonden vonden altijd plaats op de laatste verlofavond zodat de kans uiterst klein was dat de soldaat en zijn danspartner elkaar daarna nog zouden zien. Toch zijn vele meisjes op zo'n avond zwanger geraakt en sommigen hebben de vader van hun kind nooit meer teruggezien. Sommige mannen waren al getrouwd en kwamen daarom niet terug of ze sneuvelden later in de oorlog.

Communiceren met elkaar was niet altijd makkelijk. De taalbarrière had te maken met de Duitse bezetting. Duits moest de derde taal in het onderwijs worden, na Nederlands en Frans, ten nadele van het Engels. Belgische jongeren spraken dus amper nog Engels. De meisjes ondervonden er weliswaar hinder van dat ze maar mondjesmaat Engels spraken, maar liefde overwint gelukkig alles, zo blijkt althans uit sommige verhalen in dit boek.

Een goed voorbeeld daarvan is het verhaal van Jeanne van Kets en Bill Pearson. Jeanne woonde gedurende de bezettingsjaren in Brussel, toen ze een brief kreeg van de Gestapo om zich te melden voor verplichte tewerkstelling. Ze negeerde de brief maar er kwam een tweede. Ze reageerde opnieuw niet, waarop een derde brief volgde waarin gedreigd werd dat ze naar een concentratiekamp gestuurd zou worden. De jonge vrouw sprak hierover met haar baas en die hielp haar aan een onderduikadres op het platteland. Elk weekend ging ze naar Brussel om haar moeder te zien. Op zondag 3 september 1944 bereikten de eerste Britse verkenningstroepen Brussel. De Belgische hoofdstad was bevrijd.

Na de bevrijding stond De Belgische op een dag te wachten op de tram en stelde vast dat ze werd gadegeslagen door een Britse soldaat. Hij stapte resoluut op haar af en vroeg haar naar het adres van het Metropole Hotel. Jeanne wist waar dat was. In een mengeling van Frans, Engels en gebarentaal lukte het haar echter niet om de weg erheen uit te leggen, dus ze ging met hem mee om de weg te wijzen. Aangekomen op de plek van bestemming wilde de soldaat haar bedanken en nodigde haar uit voor een lunch. Met behulp van een woordenboek vertelde hij dat hij William Pearson heette, maar iedereen noemde hem Bill. Jeanne vond hem knap, zij was 18 en hij 30 jaar oud. Na een gezellige middag wisselden ze adressen uit en namen afscheid. Jeanne vreesde dat zij Bill niet meer zou zien en was bereid om de realiteit te aanvaarden.

Op een avond kwam ze na het dansen thuis en zat er een bezoeker op de bank, Bill. Hij had haar tevergeefs gezocht in de danscafés en was toen maar naar haar huis gegaan. Haar moeder had hem binnen gelaten en gezegd dat hij maar moest wachten. Ze gingen van toen af aan samen uit en als hij enkele dagen verlof had, ging hij niet naar Engeland maar bleef hij bij haar. Totdat hij naar Duitsland moest. Ze schreven elkaar toen brieven, wat lastig was, zelfs met een woordenboek, want daar staan woorden in maar geen zinnen. Maar ze hielden contact. Bill zwaaide af en vond werk bij een herenkapper in Cottingham. Daarop schreef hij Jeanne een brief met de vraag of ze met hem wilde trouwen. Zonder aarzelen zei ze "ja". Het was echter afwachten hoe en wanneer.

In de tussentijd had Jeanne ook een baan gevonden en de zoon van haar baas wilde een keer met haar uitgaan. Zij wilde hem niet afwijzen, bang dat het haar baan zou kosten. Ze vertelde hem wel meteen dat ze met Bill zou gaan trouwen en hield zich aan deze belofte. Ergens in november 1946 vertrok Jeanne, nu 21 jaar, naar Noord-Engeland om met de Engelsman te trouwen. Ze trokken in bij de ouders van Bill en kregen het kleinste kamertje. Hun leven samen ging voor de Nederlandse gepaard met enkele teleurstellingen. Niet alleen vanwege het feit dat ze geen eigen huis hadden, maar ook omdat de stap naar Engeland financieel gezien een flinke stap achteruit was. Ze maakten het allerbeste ervan. Jeanne heeft in die tijd veel gehuild, maar was te trots om op te geven en wilde Bill niet in de steek laten.

Drieënhalf jaar later was Jeanne zwanger. Het stel kreeg nu eindelijk hun eigen huis. Jeanne begon haar draai te vinden totdat het noodlot toesloeg. Het kindje kwam met een spoedkeizersnede ter wereld. Het was een meisje, Cecilia Anne Marie, maar als gevolg van de zware bevalling had het kindje helaas niet de kracht om te overleven. Hun wereld stortte in, maar ze hadden in elk geval elkaar. Jeanne en Bill moesten elke Penny tellen, ze hadden geen geld om op vakantie te gaan en zeker niet naar het buitenland. Ze wilden wel maar konden niet naar Brussel. Toen Bill zestig werd, maakte hij een carrièreswitch en ineens konden ze van het verdiende geld wel naar het buitenland op vakantie, dus ook naar België. Bill had hartproblemen en dat is hem ook fataal geworden, Jeanne is in Engeland blijven wonen.

De meeste Sweethearts in dit boek maakten met hun Tommy de oversteek naar Engeland om daar te gaan leven. Soms moesten ze vaststellen dat heimwee, het eten, de taal en de werkloosheid hun nieuwe leven bemoeilijkte. Sommige vrouwen keerden terug naar België, hopende dat de liefde sterk genoeg was om dat probleem te dragen.

De vele verhalen in dit boek, elk met hun eigen problematiek, zijn makkelijk te lezen. Ze nemen je mee terug in de tijd in het leven van gewone mensen. Het is verrassend hoeveel werk de schrijver heeft verricht om mensen te interviewen om hun verhalen te kunnen documenteren in dit boek. Het is duidelijk wie de verhalen verteld, de vrouwen zelf of de kinderen van Sweethearts. Het zijn goed gedocumenteerde verhalen waarin ook duidelijk de impact van die tijd te lezen is, zoals de rol van het geloof en de gemeenschap, alsook de bezwaren of de voorkeuren van de ouders van Sweethearts, om hun dochter met een Tommy aan haar zijde te zien, wetende dat ze voor altijd zou kunnen vertrekken naar Engeland. De overwegingen die met of zonder invloed van ouders zijn gemaakt om bij de liefde van hun leven te kunnen zijn, zijn divers en persoonlijk beschreven. Het boek is geschikt voor (jong)volwassenen en geeft een heel eigen kijk op de periode van tijdens en na de bevrijding.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Ilona Lüderitz-Rademacher
Geplaatst op:
23-02-2019
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen