TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Leven in de schaduw van de swastika

Titel: Leven in de schaduw van de swastika
Auteur: Frieda E. Roos - Van Hessen
Uitgever: Elikser
Uitgebracht: 2008
Pagina's 237
ISBN: 9789089540126
Omschrijving:

“Leven in de schaduw van de swastika” is geschreven door Holocaustoverlevende Frieda Roos - Van Hessen. Ze draagt het boek op aan haar dochter Felicia met de wens dat het gevaar van het antisemitisme onderwezen zal worden op de scholen en dat de toekomstige generaties kennis zullen nemen van het leed dat de Tweede Wereldoorlog heeft berokkend aan de bevolking. De schrijfster is Nederlandse van geboorte en trouwt vlak na de bevrijding met een Canadese militair. Ze vertrekt met hem naar Canada. Haar herinneringen aan de oorlogstijd schrijft ze op voor haar dochter. Haar memoires werden in de Verenigde Staten al in het Engels uitgegeven, maar zijn nu in het Nederlands vertaald door Beatrice Stiers - Van Slingeren. De vertaling bevat nogal wat anglicismen.

Het boek geeft in grote lijnen weer hoe de inval van de Duitsers in mei 1940 al snel leidt tot de steeds strengere maatregelen tegen de Joodse bevolking, het groeiende verzet daartegen en het wegvoeren van de talloze slachtoffers van dit geweld. Het geeft aan hoe relaties worden verbroken door sympathieën met de bezetter en hoe de eerste aarzelende en amateuristische stappen worden gezet om aan de Jodenvervolging te ontkomen. Frieda Roos - Van Hessen voorziet zich samen met een vriendin van vervalste persoonsbewijzen. Ze beschrijft hoe die gefortuneerde vriendin, middels een voorraadje diamanten, gedurende de verdere oorlogstijd voorziet in voortdurend wisselende onderduikadressen en valse papieren.

Als ze uiteindelijk beiden de oorlog overleven en ze haar Canadees ontmoet, met hem trouwt en plannen maakt om hem naar Canada te volgen, vat ze het plan op om zich door een dominee te laten voorzien van papieren die aantonen dat ze “christelijk” is. Dit om te vermijden dat, wanneer er weer een oorlog zou komen, ze weer een dergelijke vreselijke vervolging zou moeten meemaken. Dit plan wordt afgewezen door de dominee, maar uiteindelijk volgt ze godsdienst onderwijs en treedt ze toe tot de Nederlandse Hervormde Kerk. Het diepe godsgeloof dat ze door de bijbelstudie verwerft, speelt een uitgesproken rol in de beschrijving van haar belevenissen tijdens de oorlog (dus al vóór haar lidmaatschap van die kerk);ze ziet in de verschillende ‘narrow escapes’ de hand van God.

Uit een naschrift blijkt dat het manuscript aan haar dochter werd verstrekt toen deze zelf alweer moeder was. Het lijkt ook bedoeld voor de kleinkinderen, want het taalgebruik is goed te begrijpen voor kinderen van 12 jaar en ouder. Dit maakt het lezen weliswaar eenvoudig, maar minder boeiend voor de volwassen lezer. Het boek lijkt geschikter voor lezers van de lagere klassen van het voortgezet onderwijs. De onderwerpen die aan de orde komen zoals onderhandelingen met de ondergrondse over de distributiebonnen-verstrekking, de fietsenroof of een overval op een collaborateur zijn illustratief voor de bezettingsjaren in Nederland.

Het boek geeft een goed inzicht in de nooit aflatende angst voor arrestatie en het wegvoeren van de Joodse bevolking naar de gevreesde kampen in de Tweede Wereldoorlog. Vanuit literair opzicht is het echter geen belangwekkend boek dat tegemoet komt aan de wensen van een volwassen, kritisch lezerspubliek.

Beoordeling: Redelijk

Informatie

Artikel door:
Fred Bolle
Geplaatst op:
04-11-2008
Laatst gewijzigd:
27-02-2011
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen