TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

De koning van zeven dagen

Titel:De koning van zeven dagen - De opkomst en ondergang van Johannes Wardenier met zijn brandstofloze motor
Schrijver:Schilperoord, P.
Uitgever:Van Praag
Uitgebracht:2022
Pagina's:306
ISBN:9789049026219
Omschrijving:

In de strikte zin van het woord is ‘De koning van zeven dagen’ geen oorlogsboek. Het begint in 1934 en eindigt in 1960, en het draait om een man die beweerde een brandstofloze motor te hebben ontwikkeld. In het verhaal van deze Johannes Wardenier is een belangrijke rol weggelegd voor wat hij in de oorlog deed en hoe hij daar in de jaren daarna mee omging. De mate waarin dat verhaal fascinerend is, kan niet los worden gezien van het deel dat op de oorlog betrekking heeft en om die reden wordt het op deze site besproken.

Paul Schilperoord is onder meer techniekjournalist en schreef eerder al de boeken ‘Het geheim van Hitlers Volkswagen’ en ‘De zoektocht naar Josef Ganz’, over de Joodse ingenieur die aan de basis stond van wat uiteindelijk de Volkswagen Kever zou worden, in de tijd dat deze het levenslicht zag een nazisymbool bij uitstek. In die eerdere boeken liet Schilperoord al zien dat hij een verhaal waarin technologie een grote rol speelt toch voor iedereen begrijpelijk weet te vertellen, met bovendien ook alle ruimte voor het menselijke aspect.

Dat is de schrijver in zijn nieuwe boek wederom gelukt, met een personage dat zich voor dat menselijke aspect bovendien goed leent. De titel en ondertitel van het boek geven het al aan: de opkomst van Johannes Wardenier was kort en fel, zijn neergang duurde daarna eigenlijk de rest van zijn leven. In 1934 kwam de toen 22-jarige man met de door hem ontwikkelde brandstofmotor op de proppen en voor korte tijd kreeg hij veel mensen mee. Zijn vinding zou voor een revolutie in de autosector zorgen en er werd in samenwerking met de gemeente Wolvega maar meteen een fabriek bedacht met werk voor meer dan 10.000 mensen. De Friese plaats zou een tweede Eindhoven worden, met de fabriek voor brandstofloze motoren als het vliegwiel voor welvaart zoals Philips dat in de Brabantse stad was geweest.

Die illusie hield dus maar een week stand, en eigenlijk dat niet eens. Van meet af aan waren er journalisten en technisch onderlegde deskundigen die de haalbaarheid van een brandstofloze motor zoals Wardenier die had bedacht in twijfel trokken. De steun die hij had brokkelde snel af en na een week werd hij afgevoerd naar een instelling om van een zenuwinzinking bij te komen. Toen dat was gebeurd deed hij nog wel wat pogingen om zijn brandstofloze motor aan de man te brengen, maar uiteindelijk liep dat op niets uit. Vervolgens koos Wardenier met al even weinig succes het pad van de misdaad, zat hij enige tijd gevangen en pakte hij daarna in betrekkelijke anonimiteit zijn leven weer op.

Voorafgaand aan en tijdens de oorlog was hij actief lid van de NSB en werkte hij voor het Duitse NSKK, dat in de oorlog onder meer bevoorradingen aan het front verzorgde. Toch werd hij op enig moment veroordeeld tot enkele maanden in een Duits tuchthuis. Op het moment dat hij wordt gerepatrieerd, net als veel anderen door bemiddeling van Philips, is Wardenier ernstig ziek en hij heeft dan nog jaren nodig om enigszins te herstellen. In later jaren zal hij pogingen doen om een verzetspensioen te krijgen, maar zijn versie van de waarheid overtuigt degenen die daarover moeten beslissen niet – net zoals dat jaren eerder met de brandstofloze motor het geval was.

Op de achterkant van het boek staat dat Wardenier naast veel critici ook nog altijd aanhangers heeft, die in hem een miskend genie zien dat door de grote spelers in het brandstofwezen aan de kant is geschoven. In dit boek komt echter vooral het beeld naar voren van iemand die zijn beweringen en verhalen niet kan onderbouwen met feiten en bewijzen. Ondanks het vele onderzoek dat is gepleegd, blijft de persoon van Johannes Wardenier zelf een beetje buiten bereik. Maar dat past ook wel weer bij het beeld van deze man en bij zijn verhaal, en dat mag zoals gezegd gerust fascinerend genoemd worden.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Vincent Krabbendam
Geplaatst op:
24-12-2022
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen