Wie door Zutphen loopt, komt op veel plekken in deze eeuwenoude Hanzestad Stolpersteine tegen. Ze herinneren aan het feit dat Zutphen een aanzienlijke Joodse gemeenschap herbergde. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog woonden er ruim 500 Joden in Zutphen; op een totale bevolking van ongeveer 18.000 zielen was dat zo’n 3 procent.

Die rijke geschiedenis is grotendeels verloren gegaan. Naast de Stolpersteine zijn er in Zutphen nog andere zaken die herinneren aan de Joodse gemeenschap, zoals een begraafplaats, een monument dat de slachtoffers van de Jodenvervolging herdenkt en een gerenoveerde synagoge.

Over de geschiedenis van de Joodse gemeenschap in de Tweede Wereldoorlog heeft Martine Letterie het kinderboek ‘Wij woonden hier’ geschreven. Het is een toegankelijk en vlot geschreven boek dat jonge lezers laat zien hoe hun leeftijdsgenoten zo’n 80 jaar geleden leden onder de Duitse bezetting.

Letterie wisselt in haar boek heden en verleden af. Je volgt als lezer vier kinderen die nu in Zutphen wonen. Zij doen onderzoek naar de oorsprong van de struikelstenen die ze in de straten van Zutphen aantreffen en de verhalen die achter de stenen schuilgaan. Ze worden hierbij geholpen door een lokale journalist. Vervolgens laat Letterie de verhalen van de historische personen tot leven komen. Zij vertelt een drietal uitzonderlijke verhalen over hoe jonge kinderen – kinderen in dezelfde leeftijd als de kinderen die op onderzoek uitgaan – de oorlog weten te overleven. Alle aspecten van de Jodenvervolging komen in deze verhalen voorbij, van het worden uitgesloten van onderwijs, de oproep om zich te melden voor transport naar Westerbork tot de onderduik.

Letterie vertelt deze verhalen meeslepend. Jonge lezers worden meegenomen in een spannend verhaal over Joodse kinderen die onzeker waren over hun lot. De illustraties zijn van Saskia Halfmouw en ondersteunen het verhaal van Letterie. Je krijgt als lezer zo een rijk beeld van de omstandigheden waaronder Joodse gezinnen zaten ondergedoken en moesten overleven in de Tweede Wereldoorlog in Zutphen.

‘Wij woonden hier’ is een mooi voorbeeld van een kinderboek dat voor kinderen in Zutphen en omgeving de lokale geschiedenis levend weet te houden. Het boek past mooi in heemkundeonderwijs, een vorm van onderwijs waarbij kinderen leren over hun directe leefomgeving, de geschiedenis, cultuur en natuur van hun streek. Maar het boek is vanzelfsprekend ook prima te lezen voor kinderen buiten Zutphen, omdat het een universeel verhaal vertelt over medemenselijkheid, rede en rechtvaardigheid. Allemaal onderwerpen die in het huidige tijdsgewricht ook van belang zijn.