TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Triumph des Willens

Titel: Triumph des Willens
Acteurs: Adolf Hitler, Hermann Göring, Joseph Goebbels e.a.
Regisseur: Leni Riefenstahl
Uitgebracht: 1935
Verkrijgbaarheid: DVD, Duits mono; Nederlandstalige ondertiteling
Bijzonderheden: - Deze film is een originele documentaire van de nazi’s over de Partijdag te Neurenberg in 1934
- Leni Riefenstahl heeft een impossante carričre gemaakt in de wereld van film en toneel. Oorspronkelijk begonnen als danseres, vervolgens actrice en tenslotte zelfs regisseur. Als regisseur was ze Hitlers persoonlijke keuze voor het maken van deze propaganda film. Enkele van haar bekendste werken zijn: "S.O.S Eisberg", "Das Blaue Licht" en "Der Heilige Berg".
Omschrijving:

Deze film is zowel voor de kijker als voor de recensent een uitzonderlijke ervaring, en allerminst eenvoudig om in enkele zinnen samen te vatten. Het grootste pijnpunt is waarschijnlijk te moeten erkennen dat het Derde Rijk ook tot grootsheid in staat was, niet enkel in retoriek, architectuur en militair, maar ook in film.

Hoewel het tot op vandaag nog vaak "not done" is om genuanceerd over deze film en Leni Riefenstahl te spreken, ga ik dat toch proberen.

Was Leni Riefenstahl een Nazi? Die vraag zullen we nooit met 100% zekerheid kunnen beantwoorden, ze is ook irrelevant als we de waarde van deze film willen bespreken. De echte vraag is, was Riefenstahl een kunstenares? Het antwoord op deze vraag is ongetwijfeld "Ja!". De Duitse filmindustrie die in die jaren haast het Hollywood van toen (denken we maar aan prachtige film zoals "Metropolis" van Fritz Lang) was, stond met lede ogen te kijken naar de kunde van Leni. In een tijd waarin ook de meeste films nog "stom" waren, dienden de beelden -misschien meer nog dan vandaag- te spréken. Deze kunst had Riefenstahl bijzonder goed onder de knie, en dat merk je in deze film die zeker één van haar toppers is. Wie wel eens naar een militair defilé kijkt op televisie tijdens een nationale feestdag zal merken dat de camera redelijk statisch blijft. De ene colonne na de andere. Dat is niet zo in deze film; Riefenstahl maakt handig gebruik van het kikker- en vogelperspectief. Op gepaste moment weet ze in te zoomen op een inspirerend hoofd, of een enthousiasteling die de "Hitlergroet" brengt.

Natuurlijk blijft het vooral een aaneenschakeling van parades en een brullende Hitler. Zelfs voor de grootste cinéfiel een uitdaging, vermits de film toch zo een 100 minuten speeltijd heeft. Het tempo van films lag in deze tijd lager dan nu, en waar zwart-wit soms sterke beelden kan opleveren, kan het evenzeer ouderwets aandoen.

Vele beelden zal de Tweede Wereldoorlog-fanaat trouwens al in diverse documentaires hebben gezien, en een zeker gevoel van déjŕ-vu zal hem dan ook niet vreemd zijn.

Desalniettemin, moet je deze film toch een keer gezien hebben, ik kan zijn pracht het best vergelijken met die van een paddestoelwolk na een ontplofte atoombom. Het respect dat in elke mens verankerd zit voor wat "de groep" kan bereiken, respect voor macht en machtsvertoon.

Vandaag de dag laat dit soort films meer dan ooit zien hoe verleidelijk deze nazi-leer en zijn huidige vormen zijn. In combinatie met een geschiedenisboek laat het eveneens zien hoezeer we niet nogmaals in deze verboden vrucht mogen bijten.

Er is geen meer ontnuchterend moment dan dat moment waarop je net volop "der Königgrätzer Marsch" mee aan het neuriën bent als plots Hitlers grijnzende kop in beeld komt.

De prestaties van het Derde Rijk kunnen erkennen, en desondanks het resoluut afzweren, misschien is dat wel de ware "Triumph des Willens".

Beoordeling: (Kunst en geschiedenisles in één film!)

Informatie

Artikel door:
Bastiaan Rozen
Geplaatst op:
21-02-2005
Laatst gewijzigd:
21-05-2016

Afbeeldingen

Leni Riefenstahl (midden) aan het werk.