TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

De Bezetting 1940-1945

Titel: De Bezetting
Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog
Uitgebracht: 2005
Uitgever: Video Film Express bv.
Verkrijgbaarheid: Box met 6 DVD's
Bijzonderheden: Samengesteld met afleveringen van de gelijknamige TV serie uit 1989.
Omschrijving:

Tussen de jaren 1960 en 1965 werd op de Nederlandse televisie een documentaire serie getoond door Dr. L. de Jong. Op dat moment was deze 21-delige serie het belangrijkste historische werk, geproduceerd voor de Nederlandse kijker. In 1989 werd de serie, geheel herzien met de laatste nieuwe inzichten, opnieuw uitgezonden. Nu had Dr. L. de Jong de regie en werd de serie gepresenteerd door Pier Tania. Het succes uit de jaren zestig werd wederom herhaald en de serie werd veel bekeken. In 2005 is de serie integraal uitgebracht op DVD in een box met 6 DVD's.

Met deze box, heb je een waar tijdsdocument in huis. Zeker, hier en daar zijn de gegevens gedateerd en aan herziening toe. Toch geeft het een mooi beeld van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 21, redelijk chronologische, delen worden de gebeurtenissen behandeld aangaande Nederland en Nederlands-Indië tijdens dit indrukwekkende tijdperk. Ieder deel wordt geplaatst tegen de achtergrond van de algemene ontwikelingen in de wereld.

Deel 1 handelt over de Duitse invasie op 10 mei. Tegen de achtergrond van de opkomst van Hitler en het Duitse Rijk, wordt een beeld geschetst van de Duitse inval.
Deel 2 sluit daar op aan door te verhandelen hoe Nederland geschikt werd en zich deels schikte naar de ontstane situatie.
Tegen de achtergrond van de Duitse Jodenvervolging wordt in Deel 3 een beeld geschapen van de Jodenvervolging in Nederland. Dat niet iedereen zich hierin wenste te schikken wordt behandeld in Deel 4 over de Februaristaking. Deze staking was een reactie op de Jodenvervolging in Nederland. Dat niet iedereen zich tegen de Duitse overheersing verzette, wordt behandeld in Deel 5 over de NSB. Dat Nederlanders langzaam maar zeker gingen merken dat Duitsers en de Duitse oorlogsinspanningen over op voor gingen, wordt duidelijk geschetst in Deel 6. Langzaam maar zeker wordt het dagelijkse leven ingeschakeld voor de Duitse inspanningen en komt op steeds meer vlakken de schaarste om de hoek kijken. Ook tegen de zogenaamde "gelijkschakeling", het "verduitsen" van de samenleving komt langzaam maar zeker verzet. Dit wordt geschetst in Deel 7. Dat de Duitsers het met de Joden niet goed voor hadden, werd al in Deel 3 geschetst. Deel 8 borduurt hier verder op door en handelt over de deportaties naar de concentratiekampen.
Op 29 april 1943 werd bekend gemaakt dat Nederlandse dienstplichtigen zich wederom moesten melden voor krijgsgevangenschap. Na alle eerdere maatregelen doet deze de deur dicht. Nederland gaat massaal in staking. Deze warme lente van 1943 wordt behandeld in Deel 9. Veel militairen, maar ook anderen die door de Duitsers werden gezocht gingen onderduiken. Over dit fenomeen handelt Deel 10. Dat verzet niet zonder hulp van buiten kan, werd al snel duidelijk. Ook hadden de geallieerden informatie nodig uit het bezet gebied. Dergelijke illegale operaties gingen in overleg met Londen, waarover in Deel 11 wordt gesproken.

Dat niet iedereen in staat was te vluchten of onder te duiken mag duidelijk zijn. Sommigen werden gevangen gezet en afgevoerd, anderen werden gedeporteerd naar andere streken, veelal om elders in de arbeid ingezet te worden. Over deze mensen handelt Deel 12.
Niet alleen Nederland had te lijden onder de Tweede Wereldoorlog. Een vaak vergeten hoofdstuk is de situatie in Nederlands-Indië. De Japanse dreiging, de bezetting en de vervolgingen komen in beeld in de Delen 13, 14 en 15.
Naast Nederland en Nederlands-Indië bevonden zich vele Nederlanders of Nederlandse nazaten in andere landen ergens ter wereld. Sommigen waren ooit geëmigreerd of hadden Nederlandse voorouders, anderen bevonden zich met bijvoorbeeld de Koopvaardij in vreemde havens ten tijde van de bezetting. Velen hiervan gingen zich op enigerlei wijze inzetten voor de Nederlandse zaak. Over deze mensen handelt Deel 16.
Langzaam maar zeker kregen de geallieerden weer de overhand en kon men weer in het offensief gaan. Over die tegenaanval en de landingen in Normandië gaat het in Deel 17. Voor Nederland begon de bevrijding in september 1944. Tussen hoop en vrees beleefden Nederlanders deze maand met soms heel verschillende vooruitzichten en uitkomsten. Over deze dramatische septembermaand handelt Deel 18. Dat na het debacle van Market Garden de oorlog langer zou duren dan verwacht mag duidelijk zijn. Het einde van 1944 werd benut voor de volledige bevrijding van Zuid-Nederland, waarvan Deel 19 een beeld schetst. De winter van 1944 - 1945 zou voor het nog bezette noorden een zware periode worden. Door de spoorwegstaking en de represailles van de Duitsers hierop ontstond in het bezette deel grote schaarste. Dit zou uitmonden in de "Hongerwinter" welke in Deel 20 wordt weergegeven. Dan wordt het mei 1945 en Nederland mag feest vieren. De bevrijding van heel Nederland is een feit. Heel Deel 21 handelt hierover.

De Bezetting, een gedenkwaardige DVD-set. Zeker de historici onder de kijkers zullen heel wat op de inhoud aan te merken hebben. Toch schetst deze "gedateerde" serie een goed beeld van de gebeurtenissen en ontwikkelingen in Nederland, Nederlands-Indië en de Nederlanders over de gehele wereld, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Geen must, maar zeker voor niet ingewijden en de jeugd een belangrijk tijdsdocument.

Beoordeling: Goed

Informatie

Artikel door:
Wilco Vermeer
Geplaatst op:
12-05-2006
Laatst gewijzigd:
13-04-2009

Afbeeldingen