TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Panfilov's 28 Men

Titel: Panfilov's 28 Men / Battle For Moscow
Regisseur: Kim Druzhinin en Andrey Shalopa
Acteurs: Maksim Abrosimov, Sergey Agafonov & Maksim Belborodov
Uitgebracht: 2016
Uitgever: Panfilov's Twenty Eight Gaijin Entertainment
Speelduur: 105 minuten
Omschrijving:

De Russische oorlogsfilm 'Panfilov's 28 Men' (Dvadtsat vosem panfilovtsev) gaat over achtentwintig Sovjetsoldaten die de Sovjet-Unie in 1941 tijdens de Slag om Moskou verdedigden tegen aanvallen van Hitler-Duitsland. Die Sovjetsoldaten behoorden tot de 316de infanteriedivisie. De film is gebaseerd op een propagandalegende. Volgens Sovjetbronnen zijn alle achtentwintig soldaten omgekomen op 16 november 1941 tijdens gevechten waarbij zij achttien Duitse tanks vernietigden. Na hun dood kregen zij de titel 'Held van de Sovjet-Unie' (Hero of the Soviet Union). Na de oorlog in 1948 begon in de Sovjet-Unie een onderzoek naar de historische accuraatheid van het verhaal. Geconcludeerd werd toentertijd dat het verhaal deels onwaar was: niet alle achtentwintig soldaten waren omgekomen in 1941. Zes soldaten waren nog in leven. Een van hen werd in 1947 gearresteerd op basis van hoogverraad en samenwerking met Duitse troepen. Ook de heroïsche daden van de soldaten zouden zijn overdreven.

Op 30 september 1941 begon de Wehrmacht aan de aanval op Moskou. In november stond zij plusminus honderd kilometer van Moskou. De 316de infanteriedivisie van het Rode Leger werd geleid door generaal Ivan Panfilov. Meteen werd getracht de Duitse opmars tegen te houden. Nabij Volokolamsk werden verdedigingsstellingen gegraven. De Duitse 11de Tankdivisie (11. Panzerdivision) rukte op naar Moskou. In de film wordt getoond hoe Sovjetsoldaten in loopgraven schuilen voor Duits artillerie-, geweer- en tankvuur. Bewapend met Mosin Nagant M1891 geweren, machinepistolen (PPSh-41) en antitankgeweren (PTRD-41) proberen zij de Duitse opmars te stoppen. Genoemde wapens kunnen vrijwel niets tegen tanks uitrichten. Daarom worden kanonnen (45mm) ingezet om tanks onschadelijk te maken.

Grafisch gezien is de film erg goed gemaakt: explosies zien er realistisch uit en de tanks van de Duitse tankdivisie zijn met behulp van schaalmodellen (soms 1:1) nagemaakt. De nagemaakte Duitse Panzerkampfwagen III en IV zien er erg realistisch uit. De tanks zijn voorzien van hakenkruisen op de bovenkant van de romp en de (technische) details op de tanks zijn duidelijk aanwezig (onder andere details op de motorkap en de uitlaten). Te zien is dat de PzKpfw IV in 1941 bewapend was met een kort kanon. Dat kanon, het korte 75mm KwK 37 L/24 wapen, was in staat zowel voertuigen als infanterie onschadelijk te maken met behulp van pantsergranaten en holle lading. De Panzerkampfwagen III voertuigen zijn in de film bewapend met 37mm kanonnen, wapens waarmee ze in 1941 daadwerkelijk uitgerust waren. In de film zijn beide Duitse tanks duidelijk van elkaar te onderscheiden: de Panzerkampfwagen III heeft minder wielen, een andere vorm en een kleiner kanon. De schieteffecten van de tanks lijken net echt: de kanonnen vuren realistisch en de machinegeweren (7.92mm MG34) lijken op de echte wapens.

Het verhaal van de film is deels gebaseerd op fictie. De Sovjetjournalist Vasily Koroteev hoorde van Sergei Egorov, politiek commissaris in 1941, van de heroïsche acties van de achtentwintig soldaten. Hij en andere journalisten (waaronder Aleksander Krivitsky) publiceerden in kranten, zoals de (Krasnaya Zvezda), over de acties van deze soldaten. In 1947 ging een militair tribunaal van de Sovjets zich bezighouden met het verhaal. Luitenant-generaal Nikolai Afanasyev leidde het proces. Van Sovjetmilitairen hoorde hij dat de heroïsche daden niet op waarheid gebaseerd waren. Sommige aanwezigen, waaronder journalist Koroteev en David Ortenberg (redacteur bij Krasnaya Zvezda), stelden dat het hun doel was om het Sovjetmoraal in en na 1941 te verbeteren. In 1948 concludeerde Afanasyev dat het verhaal van Panfilovs achtentwintig soldaten gebaseerd was op fictie: de heroïsche verdediging van het kleine groepje Sovjetsoldaten tegen de overmacht aan Duitse soldaten en tanks zou nooit hebben plaatsgevonden.

Tegenwoordig is het verhaal van 'Panfilovs 28' een gevoelig onderwerp in Rusland: sommige burgers en politici zijn van mening dat het verhaal op feiten berust, anderen zijn het daarmee niet eens. Het is in elk geval een feit dat Sovjetsoldaten in 1941 heldhaftige daden verrichten tegen de troepen van Hitler-Duitsland. Er zijn tal van andere Sovjetverhalen die wel historisch correct zijn: te denken valt aan de prestaties van sommige Sovjettankazen die Duitse tanks vernietigden, zoals Dmitry Fyodorovich Lavrinenko (1914-1941). Niet te ontkennen valt tevens dat de Sovjet-Unie tussen 1941 en 1945 de meeste verliezen leed tegen Hitler-Duitsland. Volgens academische literatuur bedragen de slachtofferaantallen van Sovjetburgers en soldaten rond de twintig miljoen (Cambridge History of Russia uit 2006 stelt dat het aantal vierentwintig tot zesentwintig miljoen Sovjetdoden bedraagt). De Sovjet-Unie vocht al sinds 1941 tegen Hitler-Duitsland, waarbij het veel meer menselijke verliezen leed dan Groot-Brittannië, de VS of andere landen.

Met dat gegeven in ons achterhoofd kunnen we stellen dat de film eigenlijk een eerbetoon is aan de individuele Sovjetburger of militair die zijn leven gaf om de Sovjet-Unie (en de rest van de wereld) te verdedigen tegen racistische nazidictatuur. Dat Sovjetpropaganda in 1941 een grote rol speelde is een feit, maar dat betekent niet dat we de individuele moed van Sovjetburgers of soldaten moeten negeren of ontkennen. Die moed werd tussen 1941 en 1945 aangedikt door Sovjetpropaganda (om het moreel te versterken), maar moet geregeld een feit zijn geweest. 'Panfilov’s 28' is een film die weliswaar gebaseerd is op Sovjetpropaganda, maar die je tevens bewust maakt van het op grote schaal aanwezige Sovjetverzet tegen de naziterreur. Afgezien van het feit dat de film voor een groot deel gebaseerd is op een mythe, zijn de grafische effecten, de gebruikte wapens en de uitrustingen realistisch. Het oorlogsdecor is tevens realistisch nagemaakt. Al met al is 'Panfilov's 28 Men' daarom een geslaagde oorlogsfilm.

Beoordeling: (Goed)

Informatie

Artikel door:
Ruben Krutzen
Geplaatst op:
15-07-2017
Laatst gewijzigd:
18-07-2017

Afbeeldingen