Wie de kust van het pittoreske Guernsey ziet, zou tussen deze prachtige natuur niet snel aan het wrede oorlogsverleden denken. Degenen die echter nog een keer goed naar de kustlijn kijken, valt op dat deze wordt bevlekt door betonnen bunkers. Het rustige eiland diende in de Tweede Wereldoorlog als fort in Hitlers Atlantikwall. Dit was een 5.000 kilometer lange verdedigingslinie waar dit enig stukje Brits bezet gebied deel van uit maakte. In ‘The Guernsey Literary and Potato Peel Society’ wordt de kijker meegenomen in deze geschiedenis, tijdens de oorlog én vlak hierna.

Guernsey is één van de Kanaaleilanden die voor de kust van Normandië liggen. De film, geproduceerd door het Franse StudioCanal, werd een coproductie tussen het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en daarnaast de Verenigde Staten. Met de cast en crew, waaronder de Nederlander Michiel Huisman, werd dit een ware internationale samenwerking voor vertelling op het grote scherm. Dit gebeurde onder leiding van Engelse regisseur Mike Newell, bekend van ‘Harry Potter and the Goblet of Fire’ en ‘Four Weddings and a Funeral’.

De film toont hoe de bevolking door de Duitse bezetter werd onderdrukt en hoe zij zich hier op haar manier vervolgens tegen verzette. Het verhaal start met een groepje bewoners dat betrapt wordt door soldaten wanneer zij na de avondklok op weg naar huis zijn van een gezamenlijk diner. Om te voorkomen dat zij verdacht worden van verzet, vertellen ze net terug te komen van hun boekenclubbijeenkomst. ‘The Guernsey Literary and Potato Peel Society’ ontstaat en vanaf dit moment blijven zij elkaar ontmoeten om zich samen lezend door de oorlogsjaren te worstelen.

Door middel van terugblikken komen de gebeurtenissen aan het licht, want het verhaal speelt zich af vanaf januari 1946. Het volgt schrijfster Juliet Ashton die midden in de heropbouw van Londen zit en geconfronteerd wordt met haar eigen verlies in de oorlog. Als ze een brief krijgt van Dawsey Adams, een plaatselijke boer die in het bezit is van een boek dat Juliet in schaarse tijden heeft moeten verkopen, ontstaat er briefcontact tussen de twee. Dawsey vertelt over zijn boekenclub ‘The Guernsey Literary and Potato Peel Pie Society’ waardoor Juliet nieuwsgierig wordt en ideeën krijgt voor een nieuw werk. Op zoek naar meer informatie, reist ze erheen in de hoop een verhaal voor haar volgende boek te vinden.

Ze wordt echter niet door iedereen warm ontvangen en komt erachter dat de boekenclub meer verbergt dan op het eerste gezicht lijkt. Ze duikt in de lokale oorlogshistorie en ontrafelt langzamerhand wat hier heeft plaatsgevonden. Haar archiefonderzoek wordt aangevuld met persoonlijke verhalen van de leden, die steeds meer een band met haar ontwikkelen. Dat de oorlog niet stopte na de bevrijding op 9 mei 1945, blijkt uit het verdriet en de onzekerheid die nog steeds bij hen heersen. Hun oprichter, Elizabeth McKenna, blijft vermist en haar lot is onduidelijk. De groep vertelt Juliet dat, totdat zij weer thuis is, de oorlog voor hen blijft doorgaan.

Zo wordt niet alleen het oorlogsverleden getoond, maar ook dat deze niet zomaar voorbij is na het vertrek van de bezetter. Daarnaast wordt de relatie tussen de eilandbewoners en de Duitse soldaten belicht. Er groeiden onderlinge samenwerking en onwaarschijnlijke vriendschappen in deze periode met alle gevolgen van dien. Hoe dit ook na 1945 doorspeelt in de samenleving, merkt Juliet gedurende haar verblijf.

Haar zoektocht naar de waarheid en gesprekken die zij voert, nemen de kijker mee naar de jaren 1940-1945 met grote gevolgen voor de bevolking. Zo werden de kinderen van de ene op de andere dag geëvacueerd naar het vasteland. Uiteindelijk zouden bijna alle kinderen en meer dan de helft van de bevolking naar Engeland vertrekken. Achterblijvers zagen hun eiland veranderen in een groot fort, maar bleven kleine verzetsacties uitvoeren. Alsof de overgebleven kleine gemeenschap nog niet hard genoeg was getroffen, maakte het eind 1944 nog een hongersnood mee. Hoewel de film het geromantiseerde boerenbestaan laat zien, deinst het niet weg voor het vertellen hiervan.

‘The Guernsey Literary and Potato Peel Society’ is alles wat je van een Brits kostuumdrama verwacht. Soms krijg je misschien het gevoel dat je simpelweg naar idylle aan het kijken bent door de charismatische Michiel Huisman en Lily James. Laat je hier echter niet door misleiden, want er zijn genoeg emotionele momenten met aandacht voor het oorlogsverleden. Wie niet vies is van de af en toe clichématige, verheerlijkte sfeer die de Britten zo goed kunnen creëren, wordt een boeiende geschiedenisles over Guernsey geboden.