Paul van de Water verdedigt proefschrift over gewelddadige collaborateurs

Radicalisering en extremisme tijdens de Duitse bezetting van Nederland. Dat is de titel van het proefschrift waarop Paul van de Water (1953) op 7 september 2022 hoopt te promoveren aan de Universiteit van Amsterdam.

Op basis van archief- en literatuuronderzoek en gesprekken met nabestaanden, beschrijft Van de Water het leven en de radicalisering van 11 extreem gewelddadige collaborateurs. Hun biografieën vormen de kern van zijn proefschrift, waarin ook nog 20 andere gewelddadige daders uitgebreid aan bod komen. Opvallend is dat geen van deze 31 mannen zich voor de oorlog schuldig maakte aan geweldsdelicten en dat vrijwel niemand een strafblad had. Net zo opmerkelijk is het ontbreken van een religieuze of andere levensbeschouwelijke overtuiging.


Vragen
Van de Water beantwoordt in zijn proefschrift vragen als:

• Aan welke collaboratieve gedragingen hebben deze daders zich schuldig gemaakt?
• Welke factoren hebben een rol gespeeld bij hun radicalisering en zijn er op dat gebied overeenkomsten met hedendaags extremisme?
• Welke verklaringen zijn er voor de zware delicten en het extreme geweld waaraan zij zich schuldig hebben gemaakt?
• Is er sprake van patronen in levensloop en radicalisering tot het niveau van extremistisch dader?
• Hoe is hun naoorlogse rechtsgang verlopen?
• Wat zegt hun berechting over de kwaliteit van de naoorlogse berechting van collaborateurs?

Conclusies
Een van de conclusies van dit onderzoek is dat er in Nederland geen gewelddadige vrouwelijke collaborateurs waren, althans geen vrouwen die zich systematisch schuldig maakten aan mishandeling, marteling, doodslag of moord. In andere landen en aan de kant van het Nederlandse verzet waren die vrouwen er wel.

Een andere bevinding is dat bij een aantal Jodenjagers het oppakken, beroven, mishandelen en uitleveren van Joden geheel of gedeeltelijk buiten de muren van de rechtszaal bleef. Ze werden wel veroordeeld, maar vaak voor andere misdrijven. Was dat toeval, nalatigheid of het gevolg van externe druk?

Bijwonen
Wil je meer weten of de promotie bijwonen? Neem dan contact op met: Paul van de Water via pvdw@xs4all.nl

Een handelseditie van ‘Collaboratie en geweld’ verschijnt september 2022 in een beperkte oplage bij Uitgeverij Omniboek. Paul van de Water publiceerde eerder bij Omniboek:

In dienst van de nazi's

Gewone mensen als gewelddadige collaborateurs

ISBN: 9789401916097

Meer informatie over dit boek

Langs de lijn

Foute sporters in de Tweede Wereldoorlog

ISBN: 9789401917476

Meer informatie over dit boek

Foute vrouwen

Handlangsters van de nazi's in Nederland en Vlaanderen

ISBN: 9789401918558

Meer informatie over dit boek