Vrijwilligers gezocht voor onderzoek naar NSB-karikaturen

De nationaalsocialistisch tekenaar Maarten Meuldijk publiceerde jarenlang politieke spotprenten in NSB-weekblad Volk en Vaderland. Het NIOD en Meertens Instituut willen een beter beeld krijgen van deze historische vorm van propaganda en roepen daarbij de hulp van het publiek in.

De karikaturen die destijds in Volk en Vaderland verschenen weerspiegelen volgens de instituten op compacte wijze hoe de nationaalsocialistische tekenaar tegen situaties en gebeurtenissen in de toenmalige wereld aankeek: "Als mengeling van feiten en visies vormen de karikaturen een interessante en belangrijke historische bron".

Crowdsourcing

Tegenwoordig zijn de prenten nog maar zelden te zien. Om een beter beeld te krijgen van de inhoud en doelen van de karikaturist is het project Radicale politieke verbeelding opgestart. In dit project worden enkele honderden politieke spotprenten uit de jaren 1933-1945 in kaart gebracht. Vrijwilligers kunnen hieraan meewerken door één of meer spotprenten te omschrijven via een stapsgewijze vragenlijst.

De spotprenten zijn onlangs gedigitaliseerd door de Koninklijke Bibliotheek (KB) en kunnen via het internet op elke computer worden bekeken. NIOD en Meertens Instituut hebben een speciale website ontwikkeld om de beschrijvingen op eenvoudige wijze mogelijk te maken. Het NIOD:

Door de gezamenlijke inspanningen ontstaat een goed overzicht van de manieren waarop de NSB invulling gaf aan propaganda. Daarmee kunnen we leren wat de belangrijkste onderwerpen waren, wat het zelfbeeld en de vijandbeelden van NSB’ers waren en hoe deze karikaturen zich ontwikkelden tijdens de vooroorlogse jaren en tijdens de Duitse bezetting. Het geheel aan beschrijvingen levert nieuwe kennis op over deze bewogen jaren. Bovendien kan hiermee verder historisch onderzoek worden gestimuleerd op een interactieve en gebruiksvriendelijke manier.

Vrijwilligers kunnen zich aanmelden door hun e-mailadres achter te laten op de website www.meertens.knaw.nl/vova/
Kort hierna zullen ze worden uitgenodigd om één of meerdere karikaturen te beschrijven.