De Duitser die geen mof wilde zijn

Deze maand verschijnt het boek De vijand was mijn bondgenoot, een biografie over het oorlogsverleden van Heinz Vermaeten, een Nederlandse Duitser die tegen wil en dank voor Duitsland moest vechten.

Heinz was nog geen twee jaar oud toen zijn ouders in 1926 als zogenoemde Rijksduitsers uit Duitsland wegtrokken om in Nederland een nieuw bestaan op te bouwen in het vlak over de grens gelegen Tolkamer. Het gezin integreerde volkomen in de Nederlandse samenleving, maar toch werden vader en zoon gedwongen om voor Duitsland te vechten, ondanks dat ze fel gekant waren tegen het naziregime.
Over de oorlogservaringen van Nederlanders zijn al veel verhalen geschreven. Maar hoe hebben de Duitsers zelf deze vreselijke jaren ondergaan?

Openhartig en boeiend vertelt Heinz over zijn afmattende marsen in Rusland door volledig verwoeste dorpjes, en zijn confrontatie met de barbaarse praktijken van de SS. Machteloos moet hij toezien hoe onschuldige mensen worden vermoord, waardoor zijn haat tegen de nazi’s alleen maar groter wordt. Honger, oververmoeidheid, ongedierte, ziekte – niets blijft hem bespaard. Hij doorkruist mijnenvelden, staat oog in oog met de Russen, maar weet met een handjevol soldaten de grootste tankslag te overleven. Wel raakt hij ernstig gewond tijdens een Russische beschieting. Na zijn herstelperiode wordt hij voor een volgende missie op transport gezet naar Italië, waar hij deserteert. Na een angstige nacht wordt hij door de Canadezen als Prisoner of War naar een van de grootste Duitse krijgsgevangenkampen in de woestijn van Egypte overgeplaatst. Samen met enkele kameraden weet hij de ontberingen van de kampen te doorstaan. Zonder zijn vrienden had hij de haat en de treiterijen van de fascistische medegevangenen nooit overleefd. Pas in 1948 keert hij naar huis terug, waar het dagelijkse leven een drastische wending heeft genomen.

Ellen vertelt: ‘Mijn vader kwam pas op de proppen met zijn verhaal toen hij samen met mij toevallig naar een documentaire over Egypte keek. Ineens veerde hij op en zei: “Kijk, daar heb ik in de oorlog gevangen gezeten!"

Toen mijn vader mij vroeg zijn verhaal op papier te zetten, was ik onmiddellijk enthousiast. Bijna 70 jaar heeft hij niet kunnen praten over die vreselijke oorlogsjaren. In De vijand was mijn bondgenoot doorbreekt hij zijn stilzwijgen. Helaas heeft hij de voltooiing van het verhaal net niet meer mogen meemaken. In 2011 overleed hij na een kortstondig ziekbed.

De presentatie van het boek vindt plaats op donderdag 11 april in Toeristisch Informatie Centrum Gelders Eiland (Rijnstraat 18, Tolkamer). De avond begint om 20.00 uur. Inloop vanaf 19.30 uur. Ellen Vermaeten zal tijdens deze bijeenkomst een lezing houden over het oorlogsverleden van haar vader. Ook is er gelegenheid om vragen te stellen en het boek te kopen. Opgave voor deze bijeenkomst is gewenst: stuur een mail naar info@debanier.nl.