STIWOT Battlefieldtour "Groesbeek Heights"

Na een lange periode van meer dan een jaar was het zaterdag 3 juni 2006 dan eindelijk weer eens zover, een nieuwe STIWOT Battlefield Tour. Het thema van deze reis was “Groesbeek Heights” en het verzamelpunt was dan ook het Nationaal Bevrijdingsmusem 1944-1945 te Groesbeek. Het programma begon officieel om 10.00 uur maar toen ik rond 9.30 uur arriveerde stonden er al verschillende mensen te trappelen van ongeduld. Nadat de deelnemers nog even hielpen met het hijsen van de vlaggen op het museumterrein betraden we om 10.00 uur met een nagenoeg complete groep het museum.



Eénmaal binnen werden we hartelijk begroet door onze twee gidsen voor die morgen. We werden begeleid naar de bioscoop van het museum en na een korte inleiding over de opzet van het museum en het verloop van operatie Market Garden werd een film vertoond met veelal authentieke beelden van de operatie. De beelden waren de moeite waard en vooral de afsluitende beelden van een kranslegging in september 1945 door generaal Gavin op een tijdelijke begraafplaats maakten veel indruk.

Hierna was het dan ook tijd voor een wat luchtiger onderdeel van de Battlefield Tour. In het museumcafé genoten we namelijk met elkaar van een kop koffie of thee met feestelijk bevrijdingsgebak. Het museumcafé heeft een panoramisch uitzicht over de voormalige dropzones en onze gids legde nog eens precies uit hoe de frontlinie hier in de septemberdagen van 1944 liep. Tijdens het koffiedrinken druppelden ook de laatste deelnemers binnen waardoor we met een complete groep van 35 personen aan de rondleiding door het museum begonnen.

Voor deze rondleiding werden we opgedeeld in twee groepen met elk een aparte gids. Onze groep starte bij de grote maquette van operatie Market Garden waar ons het belang van de verschillende bruggen en andere toegangswegen op de route naar Nijmegen duidelijk werd gemaakt. Hierna vergaapten we ons aan het prachtige diorama van de Waalcrossing en luisterden we naar het verhaal over deze heroische actie. Bijzonder hierbij was ook het feit dat het zand wat in het diorama gebruikt is afkomstig is van de historische locatie en dat er een originele aanvalsboot in het museum te zien is.

Via de de neus van een Waco glider, een Pack Howitzer en de originele battledress van generaal Gavin kwamen we uit in het gedeelte van het museum waarin de hongerwinter onder de aandacht wordt gebracht. Aan het eind van de hongerwinter volgden de voedseldroppings door de geallieerden en naar aanleiding daarvan kregen we de kans een stukje Zweeds wittebrood te proeven wat onze gids naar eigen zeggen 60 jaar voor ons bewaard had.



Na uitleg gekregen te hebben over operatie Veritable en de verschrikkelijke verliezen aan mensenlevens die veel landen gedurende de Tweede Wereldoorlog te verwerken kregen betraden wij de erekoepel met de Roll of Honor. Hierin zijn alle namen van geallieerde gesneuvelden tussen D-Day en 8 mei 1945 opgenomen. Een moment om stil van te worden...
Om te kunnen begrijpen hoe dit alles zover had kunnen komen begaven wij ons naar het gedeelte waarin de opkomst van het Derde Rijk inzichtelijk wordt gemaakt. Als laatste onderdeel van de rondleiding verplaatsten wij ons in de situatie van de normale burger gedurende de jaren van de bezetting en kregen we informatie over het bombardement op de stad Nijmegen door de geallieerden. Hierna had iedereen nog even de tijd om op eigen gelegenheid rond te kijken of de museumwinkel met een bezoekje te vereren.

Inmiddels was ook de bus gearriveerd en na een groepsfoto te hebben gemaakt, waarvoor helaas enkele mensen te laat waren, bracht de bus ons naar het restaurant waar we zouden genieten van de lunch. De boeken van onze sponsor Odin werden door de meeste deelnemers echter interessanter bevonden dan de lunch maar uiteindelijk kregen we toch iedereen aan tafel waarna de lunch begon met een lekkere kop soep. Na de lunch was er voor iedereen alsnog de gelegenheid zijn of haar slag te slaan en enkele boeken toe te voegen aan de verzameling. Ondertussen mocht de organisatie ook de door Toys Unlimited beschikbaar gestelde prijs uitreiken aan de winnaar van STIWOT Quiz nummer 14 die zich ook had ingeschreven voor de Battlefield Tour.



Na allemaal verzadigd te zijn stapten we om klokslag 14.00 uur weer in de bus om te beginnen aan een Battlefield Tour van drie uur langs historische locaties. Tijdens deze Battlefield Tour zagen we teveel om op te noemen en wist de gids ons telkens weer te verrassen met een interessant verhaal of een mooie anekdote. Zo zagen we bijvoorbeeld de locatie Breedeweg waar Browning met zijn complete hoofdkwartier landde en de uitgestrektheid van de dropzone “Klein Amerika”. Vanaf een heuvel hadden we een schitterend uitzicht over de verschillende drop- en landingszones en keken we neer op het Reichswald waar we vervolgens ook nog een klein stukje doorheen reden en zodoende ook Duits grondgebied aandeden.

Na een Engelse nissenhut in het landschap te hebben ontdekt verplaatsten we ons even naar de meidagen van 1940. We stopten bij de Heumensche brug over het Maas-Waal kanaal. Deze brug werd op de vroege morgen van 10 mei 1940 middels een krijgslist door de Duitsers veroverd. Onze gids vertelde ons hoe “onze jongens” die de brug verdedigden nietsvermoedend de brug neerlieten voor Duitse troepen in gestolen Nederlandse uniformen. De verklede Duitsers zaaiden daarna dood en verderf onder de met stomheid geslagen Nederlandse verdedigers aan wie een monument is opgedragen.

Als klap op de vuurpijl bezochten we na het passeren van de John S. Thompsonbrug bij Grave de kazematten Noord en Zuid die vlakbij deze beroemde brug staan. Deze kazematten worden beheerd door de Militaire Traditiekamer Grave en onder begeleiding van de beheerder konden wij een bezoek brengen aan de enige volledig ingerichte kazemat in Nederlands. De MTG is een Stichting, met als doel het oprichten en in stand houden van een militair-historisch museum in Grave en het levend houden van de herinnering aan oorlogs- en vredeshandelingen in en rondom Grave.



Ondertussen was de tijd voorbijgevlogen en moesten we om niet al te veel uit te lopen alweer terugkeren naar het museum. Een bezoek aan het Valkhof, het Hunnerpark en de locatie van de Waalcrossing in Nijmegen zat er helaas dan ook niet meer in. Gelukkig wist onze gids dit te compenseren door aan de hand van de uitgereikte documentatie een gedegen beschrijving van de gebeurtenissen te geven en hadden we het fantastische diorama van de Waalcrossing al uitgebreid bewonderd. Als afsluiting van deze geslaagde dag bezochten we na een half uurtje uitgelopen te zijn de Canadese Oorlogsbegraafplaats in Groesbeek waar de 2617 graven op iedereen diepe indruk maakten.

"Their name liveth for evermore"

Barry van Veen
Alle foto's: © STIWOT, John Smeets, Wessel Donkervoort & Barry van Veen