• Gemachtigden van den Leider II

Geboortedatum:

13 maart 1903 (Ten Boer/Groningen, Nederland)

Overlijdensdatum:

3 april 1977

Dienstnummer:

94960 (NSB)

Nationaliteit:

Nederlandse

Voor de buitenwereld was hij een bekwame arts en ziekenhuisdirecteur. Maar tijdens de Duitse bezetting van Nederland ontpopte Dr. Koenraad Keyer zich tot een prominente speler binnen het nationaalsocialistische medisch apparaat. Als directeur-geneesheer van het Stads- en Academisch Ziekenhuis Utrecht (SAZU) én leider van het medisch front van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), liet hij zich niet alleen leiden door de zorg voor patiënten – maar ook door partij-ideologie.
Keyer, geboren op 13 maart 1903 in het Groningse Ten Boer, rondde zijn medische opleiding af aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na enkele jaren als huisarts in het Oost-Groningse Meeden-Westerlee, koos hij in de jaren dertig voor de kant van de NSB – een keuze die zijn latere carrière én reputatie zou tekenen.

Tijdens de oorlog raakte Keyer in opspraak. Een incident uit 1942, waarbij de Joodse arts Israël Levisson hem om medische hulp vroeg voor een patiënte in kamp Westerbork, eindigde in verraad. De brief van Levisson werd niet alleen genegeerd, maar ook doorgespeeld naar de Duitsers. De tekst verscheen vervolgens, in volle omvang, in het SS-propagandablad Storm. Het voorval werd symbool voor de ethische grenzen die artsen in oorlogstijd overschreden.


Na de bevrijding werd Keyer berecht tijdens de Bijzondere Rechtspleging. Hoewel hij geen lange gevangenisstraf kreeg, stond zijn naam sindsdien synoniem voor medische collaboratie. In een opmerkelijke poging tot vergiffenis verscheen op 12 juli 1947 een schuldbelijdenis in De Vrije Alkmaarder, ondertekend door Keyer en andere voormalige NSB’ers. De spijtbetuiging werd echter door velen als lauw en te laat beschouwd.

Dr. Koenraad Keyer overleed op 3 april 1977.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Foto 1: Persdienst der NSB (Public Domain)
• - Nationaal Archief

Helaas geen map gevonden.