• Lijst Oorlogsslachtoffers Mei 1940 - Militair

Geboortedatum:

21 juli 1917 (Dieren)

Overlijdensdatum:

12 mei 1940 (Doorn)

Begraven op:

Nederlands Oorlogsgraf Dieren
Vak: BG. Graf: 124.

Nationaliteit:

Nederlandse

Woonde in Dieren (gemeente Rheden). Sergeant-capitulant. Woonde in Dieren. Zoon van Dirk Meijer (fietsenmaker) en Hendrika Pieper. Ongehuwd. Machinebankwerker. Nederlands Hervormd. Behoorde tot II-8e Regiment Infanterie Pantserafweergeschut. Door een vonnis van de krijgsraad te velde en op uitdrukkelijk bevel van de generaal-majoor en commandant van het IIe legerkorps Jacob Harberts is Meijer wegens vermeende desertie gefusilleerd. Meijer nam de verantwoordelijkheid op zich door de terugtrekking van negen minderen in rang van de volgens hem uitzichtloze gevechtssituatie op de Grebbeberg bij Rhenen. Op zijn grafsteen staat de tekst: 'Den Vaderlandt Ghetrouwe'. Legerautoriteiten hebben de ouders nooit verteld dat hun zoon is gefusilleerd. 'Gevallen op het veld van eer', zoals dat destijds werd uitgedrukt. Uit een reconstructie blijkt dat Meijer vanuit zijn post in het voorterrein zag dat verdere tegenstand tegen tot de tanden bewapende Duitse SS'ers zinloos was. Overeenkomstig de instructies trok Meijer zijn manschappen en het geschut terug in de richting van de onnneembaar geachte Hollandse Waterlinie. Dit kwam Harberts ter ore, die woedend reageerde. Deze bevelhebber noemde Meijer c.s. 'een stelletje klungels, die zich door een troepje kwajongens uit Duitsland van de Grebbeberg af laat gooien'. Op weg naar zijn nieuwe positie werd Meijer gearresteerd. De in allerijl in het leven geroepen krijgsraad te velde onder presidium van majoor G. Geel en de leden kapitein J. Greter en reserve eerste luitenant H. Witt velde een doodvonnis met als conclusie: 'Hier is wegens desertie en ernstig militair plichtsverzuim slechts de doodstraf op zijn plaats.' Bij de behandeling van zijn zaak kreeg Meijer geen jurist ter verdediging aangeboden. Wel iemand met 'enige juridische kennis'. Binnen een half uur was Meijers lot bepaald. Per vrachtauto werd hij naar de executieplaats in Doorn vervoerd. Een uit vijf man bestaand vuurpeloton joeg een serie dodelijke kogels in zijn lichaam. Een blinddoek had hij geweigerd. Harberts, de over zijn toeren geraakte generaal, kreeg zijn afschrikwekkende voorbeeld dat hij meende nodig te hebben om het behoorlijk ingedeukte moreel op te vijzelen. Twee dagen na de executie is Harberts namens de generale staf door commandant Veldleger Godfried van Voorst tot Voorst van zijn commando ontheven wegens onbekwaamheid. Meijers naam komt niet voor op het oorlogsmonument van de gemeente Rheden, waartoe Dieren behoort. Evenmin erkent de Oorlogsgravenstichting in Den Haag Meijer als oorlogsslachtoffer. In de afgelopen decennia belichtten de Nederlandse media herhaaldelijk 'de zaak Meijer', die evenwel nooit leidde tot rehabilitatie van Meijer. Deze kwestie bleef onderwerp van discussie. Sinds 1854 was het de eerste executie die plaatsvond en is uitgevoerd met voorbijgaan van alle rechtsregels. Zo is bijvoorbeeld geen twee dagen gewacht alvorens de executie na het vonnis werd uitgevoerd, zoals de toenmalige krijgstuchtreglementen voorschreven, maar slechts twee uren. Generaal Harberts heeft nimmer enige spijt over zijn beslissing getoond. De executie noemde hij 'het landsbelang'. Letterlijk zei hij: 'Dat gaat boven alles en op zo'n moment lap ik voorschriften aan mijn laars. Ze smeerden 'm en dan is het mijn plicht een voorbeeld te stellen.' Uit militaire verslagen is duidelijk geworden dat de generaal allesbehalve een stabiele factor is geweest in de eerste oorlogsdagen van mei 1940. Voor zover is na te gaan is bij Meijer in de zin van weglopen met het doel zich blijvend aan enigerlei militaire dienstuitoefening of opdracht te onttrekken geen sprake geweest. Zijn naam is in 1948 van het oorlogsmonument van de gemeente Rheden verwijderd na een anonieme tip, terwijl op dat moment de 'zaak Meijer' bij het publiek nog onbekend was. In kringen van voormalige Grebbeliniestrijders is gesuggereerd dat deze hint mogelijk afkomstig zou zijn geweest van generaal Jacob Harberts. Pas in 1967 kreeg deze zaak ruchtbaarheid naar aanleiding van twee artikelen in het Nederlands Juristenblad, kort na openbaring door Het Parooljournalist J. F. A. Boer in de affaire rondom Meijer voor de samenstelling van een boek. Vlak voor publicatie in april 1970 overleed Boer. Aan de hand van zijn interviews en aantekeningen voltooide zijn dochter het werk en bracht het boek onder de titel 'De zaak van sergeant Meijer' op de markt. In Dieren is voor hem een monument opgericht.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Archief Jack Kooistra. Wikipedia. Overlijdensakte 28 d.d.19 juni 1940 gemeente Doorn.

Helaas geen map gevonden.