Concentratiekamp Gross-Rosen

Concentratiekamp Gross-Rosen

Inleiding
Voor het einde van de Tweede Wereldoorlog was Wroclaw het Duitse "Breslau". Na de conferentie van Potsdam werd besloten om de westgrens zo te verschuiven zodat de stad in Polen terecht zou komen. Zo’n 50 km ten zuiden van de stad ligt het voormalige concentratiekamp "Gross RoBen" in Rogoznica.

Geschiedenis
Albert Speer zou in 1940 z’n nieuwe concentratiekamp uitzoeken vlakbij de steengroeve in "Neder-Silezie". Ironisch werd het kamp liefkozend "Gross Rosen" genoemd. Het graniet zou gebruikt worden voor de bouw van de nieuwe hoofdstad van het Groot Duitse Rijk "Germania". Op 2 Augustus werd het kamp "GroB RoBen" geopend, toen nog subkamp van "Sachsenhausen". Werden de eerste twee jaren voornamelijk Joden gestationeerd in het kamp, in 1942 werd het een "nacht-und-nebel" kamp. Het kamp had geen gaskamers, wel een klein crematorium.

Politieke gevangenen (ook uit Nederland) werden hier naartoe gestuurd zonder dat iemand wist dat ze hier waren. Degenen die te zwak waren om te werken, maar nog te lang in leven dreigden te blijven, werden met zogenaamde Invalidentransporten naar kamp Dachau afgevoerd, waar de gevangenen zowel bij gevangenen als SS-bewaking grote verbijstering wekten door hun verschijning. Door deze transporten hebben enkele Nederlanders deze periode in dit kamp overleefd.

1944
Aan het eind van de oorlog kwamen er gevangenen uit andere geëvacueerde kampen, zoals Joden uit Auschwitz, in Groß-Rosen. Ondanks het korte verblijf was dit voor velen de meest dramatische periode van hun gevangenschap. De steengroeve was het zwaarste om te werken – vaak leefde de "slaaf" niet langer dan gemiddeld vijf weken.

De Duitse strategie veranderde gaandeweg in de oorlog toen de nazi’s beseften dat het allemaal langer ging duren en ze de gevangenen nodig hadden als dwangarbeider in de oorlogsindustrie. In de tweede helft van 1944 verschenen in het kamp werkplaatsen voor het bedrijf Siemens und Halske uit Berlijn.

Bevrijding
Het kamp bestond op den duur in feite uit zo'n zestig subkampen, verspreid over Neder-Silezië in toenmalig oostelijk Duitsland en het nabijgelegen Sudetenland. In totaal werden bijna 125.000 mensen in Groß-Rosen gevangen gehouden. Door de zware lichamelijke arbeid in de steengroeve en de slechte behandeling qua voeding en gezondheidszorg stierven 40.000 van hen, voor het Rode Leger het concentratiekamp op 14 februari 1945 bevrijdde.

Heden
Je kunt het voormalige kamp bezoeken. De indrukwekkende toegangspoort staat er nog als herinnering. In de voormalige kantineruimte wordt een film van circa 30 minuten laten zien over de geschiedenis van Gross-Rosen. Hier is ook een interessante expositie te zien. Er staat een nagebouwde barak, een wachttoren en je kunt nog een indruk krijgen van de badruimtes, de keuken en door de betonnen funderingen en prikkeldraad hek het eigenlijke kamp. Even verderop ligt de steengroeve gevuld met water waar je een kijkje kunt nemen.

Voor de actuele bezoekersinformatie, kunt u terecht op de website van het museum.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Cheapskatetravel
• Foto's: Koos Winkelman (1), Cheapskatetravel (2, 3, 4, 5)

< >