Stolpersteine Bahnhofstrasse 23
Deze kleine messing plaquettes (Stolpersteine of struikelstenen) herdenken 6 leden van de familie Grünbaum:
* Hugo Grünbaum, geb. 1868, "beschermende hechtenis" 1928 Buchenwald, gedeporteerd 1942, Theresienstadt, vermoord 24.10.1942.
* Klara Grünbaum geb. Schloss, 1873, gedeporteerd Theresienstadt 1942, vermoord 25.11.1942.
* Else Neuhaus geb. Grünbaum, 1905, gedeporteerd 1942 Belzyce, vermoord .
* Arthur Neuhaus, geb. 1901, gedeporteerd 1942 Belzyce, vermoord .
* Inge Neuhaus, geb. 1937, gedeporteerd 1942 Belzyce, vermoord .
* Hans Grünbaum, geb. 1916, vluchtte 1934 Palestina.
Achtergrond
Hugo Grünbaum had een textielbedrijf en was prominent aanwezig in de joodse gemeenschap van Themar. Hij en Klara Schloss trouwden in 1897. Ze kregen vier kinderen: een doodgeboren in 1901, Mira geboren in 1903, Else geboren in 1905 en Hans geboren in 1916.
Toen de nazi's in 1933 aan de macht kwamen, ging Hans Grünbaum naar Palestina en werd staatsburger.
Else Grünbaum trouwde in september 1935 met Arthur Neuhaus. Arthur werkte in het bedrijf van zijn schoonvader in Themar. Ze kregen een kind, Ingeborg (genaamd Inge). Ze bleven in Duitsland.
Mira Grünbaum trouwde met Arno Sommer en ze gingen in 1936 naar Italië met hun zoon Siegfried en Arno's moeder, Hedwig Sommer. Ze hebben de oorlog overleefd.
In de Reichspogromnacht (9/10 november 1938) werden 18 van de 21 joodse mannen in Themar gearresteerd en naar Buchenwald gebracht. Hugo Grünbaum werd meegenomen, maar om de een of andere reden niet Arthur Neuhaus. In 1939 werden de families gedwongen hun huis aan de Bahnhofstrasse te verlaten. Anders gingen Arthur en Inge Neuhaus naar een huis aan de S.A. Strasse 20 (tegenwoordig Leninstrasse 20). Vanaf september 1939 werd Arthur op meer dan één locatie naar dwangarbeid gestuurd.
Uit een klein dossier uit oktober 1941 blijkt dat Hugo Grünbaum werd gemeld omdat hij zonder zijn gele ster in een slagerij was.
Op 10 mei 1942 werden Else, Arthur en de 5-jarige Inge Neuhaus vanuit Weimar gedeporteerd naar het getto van Belzyce bij Lublin. De data waarop ze werden vermoord is onbekend, maar van de 1.000-1.200 personen op dat transport melden bronnen dat er slechts drie of vijf zijn die het hebben overleefd.
Uiteindelijk werden Hugo en Klara in het najaar – op 19 september – gedeporteerd naar Theresienstadt. Hugo Grünbaum werd daar een maand later (24 oktober 1942) vermoord en Klara Grünbaum een maand en een dag na hem (25 november 1942). Hij was 73, zij was 69.
Voor meer informatie en foto's kunt u "Juden in Themar: Die Familie Hugo u. Klara (geb. Schloss) Grünbaum" (in het Duits) bezoeken.
"Stolpersteine" is een kunstproject in Europa van Gunter Demnig ter herdenking van slachtoffers van het Nationaal-Socialisme (nazisme). Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine, 10x10cm messing plaquettes geplaatst in de stoep voor de laatste vrijwillige residentie van (meestal Joodse) slachtoffers die zijn vermoord door de nazi's. Elke plaquette is gegraveerd met de naam van het slachtoffer, de geboortedatum en de plaats (meestal een concentratiekamp) en de datum van overlijden. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam wordt vergeten."
Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!
Gebruikte bron(nen)
Op zoek naar objectieve informatie of actualiteiten over WOII? Wil je je eigen battlefieldtour maken naar de locaties van oorlogen uit het verleden? Of ben je geïnteresseerd in oorlogsonderscheidingen en hun ontvangers? TracesOfWar.nl vertelt u meer!
© STIWOT, 1999-2024. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring, cookies, disclaimer en copyright