Oude Universiteit Marburg

De in 1527 opgerichte Philipps Universiteit was de eerste protestantse universiteit ter wereld. De aan de universiteit verbonden medicus professor Emil von Behring werd in 1901 vanwege zijn ontdekking van een serum tegen difterie en tetanus onderscheiden met de Nobelprijs voor Medicijnen.

Hitlers machtsovername werd op de universiteit door velen toegejuicht. Vanaf januari 1933 werden hier vaak lezingen gegeven waarin het nationaalsocialistische gedachtengoed werd aangeprezen. De nationaalsocialistische studentenbond (NSDStB) telde in de zomer van 1934 256 leden en was daarmee de grootste studentenorganisatie. Nazistudenten organiseerden in het voorjaar van 1933 net als elders in het land boekverbrandingen, waarbij literatuur van linkse, pacifistische en Joodse schrijvers in de vlammen werd geworpen.

Van de meeste professoren hoefden studenten geen kritische opstelling ten opzichte van het nationaalsocialisme te verwachten. Sommigen waren zelf uitgesproken nazi’s, zoals Wilhelm Pfannenstiel, een gerenommeerde professor in de hygiëne die aan de universiteit van Marburg leiding gaf aan het Hygiëne Instituut.

Een afdeling op de universiteit die de nazi’s niet in hun greep kregen, was de faculteit theologie. Deze wees op 19 september 1933 de invoering van de Ariërparagraaf af, die behelsde dat bekeerde Joden binnen de kerk geen officiële functies mochten bekleden. Van de 130 theologiestudenten behoorde of sympathiseerde 90% met de oppositionele Bekennende Kirche. Ze hielden zich onder meer bezig met de verspreiding van geschriften over de kerkenstrijd.

Op 17 juni 1934 werd op de universiteit een toespraak gehouden waarin de politiek van de nationaalsocialisten werd bekritiseerd. De spreker was nota bene vicekanselier Franz von Papen, de architect van het kabinet Hitler. In het grote audiotorium van de universiteit sprak hij zich vooraleerst uit tegen de republiek en prees hij de “eenheid van geest” in het nieuwe Rijk. Hij liet echter weten dat hij vond dat de nazi’s hun revolutie te ver wilden doorvoeren. De nazileiding was niet blij met de toespraak, die op de radio werd uitgezonden. Propagandaminister Joseph Goebbels verbood verdere verspreiding.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Kevin Prenger
• Foto's: Coen Prenger
• Kevin Prenger, 'De bruine stad'.