Hoornwerk aan de Grebbe

Het Hoornwerk aan de Grebbe maakte deel uit van de Grebbelinie en had tot taak de afsluiting en verdediging van de weg tussen Wageningen en Rhenen.

Hoornwerk aan de Grebbe werd tussen 1743 en 1745 aangelegd. Er waren vier, initieel vijf, kleine bastions omgeven door een dubbele natte gracht. Het geheel is zo'n 520 meter lang en 470 meter diep.

Om de weg tussen Wageningen en Rhenen af te sluiten werden twee halve bastions aan beide kanten van de Grebbedijk aangelegd. De oorspronkelijke borstwering was bijna twee meter hoog. De dikte van de wal was bijna anderhalve meter. Aan weerszijden van de Grebbedijk lagen natte grachten. Rond deze werken was nog een derde beschermingswal aangelegd. In de hoeken daarvan kon geschut worden geplaatst. Drie bastions kwamen op de uiterwaarden, dit om te voorkomen dat de vijand bij een lage waterstand hier zou aanvallen.
In 1785 werd dit alles nog aangevuld met posities voor het geschut en de borstwering werd plaatselijk verhoogd.

De verdedigingswerken boden in de 18e eeuw ruimte aan meer dan 1200 soldaten. Zij werden deels ondergebracht bij de bewoners in de buurtschap De Grebbe. Naast 1000 infanteristen waren en zo'n 40 kanonnen die de Grebbedijk moesten beschermen in tijd van oorlog. Hier lag ook de inundatiesluis waarmee water uit de Nederrijn kon worden ingelaten om zo het terrein ten oosten van de Grebbelinie onder water te zetten.

Met het naderen van de Tweede Wereldoorlog kreeg de Grebbelinie een prominente rol in de verdediging van Nederland. In maart 1940 verhuisde de hoofdverdediging van het oostfront van de Vesting Holland van de Nieuwe Hollandse Waterlinie naar de Grebbelinie. Diverse versterkingen werden aangebracht.

De Duitse inval begon op 10 mei 1940 en op 11 mei waren de voorposten van de Grebbelinie reeds gevallen. Het hoornwerk werd de belangrijkste verdedigingslijn en Duitse patrouilles werden beschoten. Op 12 mei werd het hoornwerk met artillerie geschoten, in de middag staakten de kanonnen het vuur en opende de SS Standarte Der Führer de aanval langs de verkeersweg richting de inundatiesluis. Anderhalf uur later moesten de laatste verdedigers zich overgeven. Onder de Nederlandse soldaten waren er 16 gesneuveld.

In 1951 verviel de militaire functie van het hoornwerk.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar
• Foto's: Hans Tasma