TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Stolpersteine Waterhuizerweg 26

Deze kleine, koperen gedenkplaten (stolpersteine of struikelstenen) herdenken de familie Wolff:

- Hermann Wolff, geboren 1893, geïnterneerd 1942 Westerbork, gedeporteerd januari 1944 Theresienstadt, gedeporteerd september 1944 Auschwitz, vermoord januari 1945 in Buchenwald.
- Janette Wolff-Wolff, geboren 1899, geïnterneerd 1942 Westerbork, gedeporteerd januari 1944 Theresienstadt, gedeporteerd oktober 1944 Auschwitz, vermoord.
- Adolf Wolff, geboren 1920, geïnterneerd 1942 Westerbork, gedeporteerd januari 1944 Theresienstadt, gedeporteerd sept 1944 Auschwitz, vermoord.
- Siegbert Wolff, geboren 1921, geïnterneerd 1942 Westerbork, gedeporteerd sept 1944 Theresienstadt, gedeporteerd Auschwitz, vermoord.
- Werner Wolff, geboren 1924, geïnterneerd 1942 Westerbork, gedeporteerd sept 1944 Theresienstadt, gedeporteerd Auschwitz, vermoord 13 februari 1945, Buchenwald.
- Louis Wolff, geboren 1929, geïnterneerd 1942 Westerbork, gedeporteerd jan. 1944 Theresienstadt, gedeporteerd oktober 1944 Auschwitz, vermoord.
- Ewald Wolff, geboren 1931, geïnterneerd 1942 Westerbork, gedeporteerd jan. 1944 Theresienstadt, gedeporteerd oktober 1944 Auschwitz, vermoord.

Hermann Wolff, een veehandelaar, en Janette Wolff trouwden in 1920. Ze woonden in Aurich, Duitsland, en kregen daar vijf zonen - de oudste (Adolf) werd geboren in 1920 en de jongste (Ewald) in 1931. Toen Ewald twee was jaar oud ging het gezin naar Nederland. In Haren werkte Hermann als veekoper voor een slager, maar in maart 1942 werd hij gearresteerd en enkele dagen gevangen gezet wegens het illegaal slachten van vee. In juli 1942 gaven de zonen Siegbert (schoenmaker) en Werner (timmerman) gehoor aan een oproep voor arbeiders in Westerbork. Vervolgens ging Hermann op 16 juli vrijwillig naar Westerbork om zich bij zijn zonen te voegen.

Op 27 november 1942 kreeg de joodse gemeenschap in Haren te horen dat iedereen naar kamp Westerbork moest vertrekken. De rest van de Wolff-familie arriveerde daar de volgende dag en bleef tot januari 1944. De tijd dat ze samen in het doorgangskamp konden blijven, kan te wijten zijn aan het IJzeren Kruis van Hermann uit de Eerste Wereldoorlog. Op 18 januari, Hermann, Janette, Adolf, Louis, Ewald werden naar Theresienstadt gedeporteerd. Siegbert en Werner hadden in die tijd roodvonk; hun deportatie werd uitgesteld tot 4 september 1944. Drie maanden voor hun aankomst trouwde een rabbijn in Theresienstadt met Adolf Wolff en Hilde Pander, die met haar gezin op de St. Louis Duitsland had proberen te ontvluchten en in Nederland, Westerbork, belandde. en Theresiënstadt.

Hermann Wolff, zijn zonen Adolf, Siegbert en Werner werden op 28 september 1944 vanuit Theresienstadt naar Auschwitz gedeporteerd. Hermann en Werner werden vervolgens op 23 januari 1945 van Auschwitz naar Buchenwald gebracht, waar Hermann zes dagen later op 51-jarige leeftijd werd vermoord. Werner werd vermoord daar half februari; hij was 20 jaar oud. Adolf Wolff, 24 jaar oud, en Siegbert Wolff, 23 jaar oud, werden op een onbekende datum vermoord in Auschwitz, maar uiterlijk op 28 februari 1945. Moeder Janette en haar jongste zonen Louis en Ewald werden op 4 oktober 1944, een week na de anderen. Bij aankomst op 6 oktober werden Louis Wolff, 15, en Ewald Wolff, 13, vermoord in de gaskamer. Het lot van hun moeder is onbekend: Janette Wolff-Wolff wordt als vermist opgegeven. Ze is waarschijnlijk ook vermoord in de gaskamer. Adolfs vrouw, Hilde Pander, overleefde het en legde een getuigenis af aan Yad Vashem over de familie Wolff.

Stolpersteine voor de familie Wolff zijn ook in Aurich, Duitsland, thuis op Langer Kamp 26.

"Stolpersteine" is een kunstproject voor Europa van Gunter Demnig om de slachtoffers van het nationaal-socialisme (nazisme) te herdenken. Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine koperen plaquettes van 10x10 cm die in de stoep zijn geplaatst voor de laatste vrijwillige woning van (meestal joodse) slachtoffers die door de nazi's zijn vermoord. Elke plaquette is gegraveerd met de naam van het slachtoffer, de geboortedatum en de plaats (meestal een concentratiekamp) en de datum van overlijden. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam is vergeten."

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)