Nederlandse Onderzeeboot Hr. Ms. K XIV

De Hr. Ms. K XIV was de naamgever van de K XIV-klasse en werd in juli 1933 in dienst genomen. Het schip werd ingedeeld in de Onderzeeboot Divisie III. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in de Pacific werd het schip ondergebracht bij Onderzeeboot Divisie V. Eind 1942 tot eind 1943 lag het schip voor reparaties en modernisering in achtereenvolgens de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Hierna opereerde het schip vanuit Australië. De K XIV overleefde de Tweede Wereldoorlog en werd op 23 april 1946 uit dienst genomen.

De Hr. Ms. K XIV vertrok op 7 februari 1934 naar Nederlands-Indië, waar het schip op 12 april arriveerde. Na het uitbreken van de oorlog in Nederland, kreeg het als operatiegebied de Zuid Chinese Zee en het westelijk deel van de Javazee. Vanwege de oorlogsdreiging werden de Hr. Ms. K XIV, Hr. Ms. K XV en de Hr. Ms. K XVI als Onderzeeboot Divisie III vanaf november 1941 gestationeerd in Tarakan, Borneo. Op 8 december 1941 werd de Divisie erop uitgestuurd om de aanvaarroutes naar Tarakan te beschermen tegen een mogelijke invasie. Al die tijd werd gezocht naar vijandelijke schepen, maar werd iedere keer door de Hr. Ms. K XIV geen contact gemaakt met de vijand. Op 23 december 1941 volgde het eerste contact met een vijandelijk konvooi, waarop een aanval werd uitgevoerd. Er werden geen slachtoffers gemaakt. Uiteindelijk wist men laat in de avond een eerste Japans transportschip tot zinken te brengen, even later gevolgd door een tweede.^[1]

K XIV in aanbouw Bron: NIMH 2158_005755

Bij een reorganisatie binnen de onderzeebootdivisies werden op 6 januari 1942 de Hr. Ms. K XIV, Hr. Ms. K XV en de Hr. Ms. K XVII ondergebracht in Onderzeeboot Divisie V. De weken die hierop volgen werden diverse aanvallen uitgevoerd, zonder noemenswaardig resultaat. De Hr. Ms. K XIV werd vervolgens op 3 maart naar Colombo gedirigeerd, waar het op 13 maart arriveerde. Door de oorlogsacties was het schip nodig aan reparaties toe en vanaf november 1942 werd het schip pas weer ingezet, ditmaal voor de West-Afrikaanse kust.^[2]

Vanaf december 1942 tot december 1943 volgde een periode van verbouwingen, reparaties en training, achtereenvolgens in de Verenigde Staten en in Groot-Brittannië. Het oorlogsjaar 1944 bracht het schip weer in de Pacific. De rest van de oorlog werden operaties uitgevoerd vanuit Fremantle, Australië. Hierbij is de Hr. Ms. K XIV diverse malen ingezet om kleine eenheden geheime agenten af te zetten en te bevoorraden. Op 23 april 1946 werd het schip in Soerabaja uit dienst genomen en op 1 juni afgevoerd.^[3]

K XIV bij het getrimd dieselen Bron: NIMH 2158_005756

Noten

1. Bezemer, 1964
2. Mark, 1997
3. Gogin, 2021, pag. 99