Mitsubishi Ki-57

Toen in 1938 de Zware-bommenwerper Mitsubishi Ki-21 in dienst kwam, zag de Japanse civiele firma Dai Nippon Kökü Kabushiki Kaisha (Keizerlijke Japanse Luchtvaartmaatschappij) mogelijkheden tot inzet van het type als transport- of passagiersvliegtuig. Als Mitsubishi Ki-57 werd een transportvliegtuig ontwikkeld dat zowel voor civiele als voor militaire doeleinden kon worden ingezet. Als Leger Type 100 Transport, ook wel Mitsubishi Ki-57 kwam het in dienst van de Japanse Legerluchtmacht en als Mitsubishi L4M1 bij de Keizerlijke marine. De civiele aanduiding van het type werd Mitsubishi MC-20. Er werden twee versies geproduceerd en de uiteindelijke productie werd in januari 1945 afgesloten met 507 toestellen totaal.

MC-20-I, J-BAAP Asagumo, Asahi Shimbun Bron: Wilco Vermeer collection

De Mitsubishi Ki-57 werd in 1939, primair voor de civiele markt, ontwikkeld uit de Zware-bommenwerper Ki-21-I. De specificaties waren opgesteld door het Japanse leger op aandringen van de civiele luchtvaartmaatschappij Dai Nippon Kökü Kabushiki Kaisha (Keizerlijke Japanse Luchtvaartmaatschappij). De legerleiding wilde zowel een civiel als een militair inzetbaar toestel voor een lading van 1.300 kg en een bereik van 2.012 km. Van de Ki-21 werden uit het ontwerp de vleugels, staartsectie, landingsgestel en cockpitsectie overgenomen. Tevens werden de twee 950 pk (708 kW) Nakajima Ha-5 KAI motoren behouden. De rest van de romp werd volledig herzien om voor de nieuwe taak geschikt te worden gemaakt. Het toestel kon 11 passagiers vervoeren. In tegenstelling tot zoals deze bij de Ki-21 waren gemonteerd, werden de vleugels lager in de romp geplaatst.^[1][2]

In augustus 1940 vloog het prototype voor de eerste keer en direct na een korte testperiode werd de productie opgestart. Uiteindelijk werden twee versies van het toestel geproduceerd, de Mitsubishi Ki-57-I en Mitsubishi Ki-57-II, waarbij de latere versie vooral werd gekenmerkt door het gebruik van andere, sterkere motoren. Het toestel werd ingezet voor transport, als liaison- of communicatievliegtuig en voor het vervoeren en droppen van parachutisten bij zowel de Japanse Legerluchtmacht als Keizerlijke Marine.^[3]

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het toestel ingezet door de Japanse Legerluchtmacht en de Keizerlijke Marine en ook door Keizerlijke Luchtmacht van Mantsjoerije. Civiel werd het toestel ingezet door Japanse luchtvaartmaatschappijen en de Nationale luchtvaartmaatschappij van Mantsjoerije. Zowel het Wang Jingwei regime in China en 2e Filipijnse Republiek, beiden met Japan verbonden regimes, gebruikten een civiel toestel als presidentieel transportvliegtuig. De Geallieerden duidden alle typen aan met de codenaam "Topsy".^[4]

Na de Tweede Wereldoorlog gebruikte China tot 1957 een aantal toestellen voor opleidingsdoeleinden. Tot oktober 1945 bleef de Japanse Keizerlijke Luchtvaartmaatschappij met het toestel vliegen en ook de Militaire Luchtvaart KNIL gebruikte een aantal in Nederlands-Indië achtergebleven toestellen voor de RAPWI ("Rescue of Allied prisoners of War and Internees").

Ki-57-I Bron: Public Domain (onbekend)

Eind 1940 startte de productie van de Ki-57-I ofwel MC-20-I onder de legertypering Leger type 100 Transport Model 1. Tussen 1940 en 1942 werden 101 exemplaren afgeleverd, waarvan een aantal voor de marine als L4M1 of Marine Type 0 Transport Model 11. In de beginfase van de Tweede Wereldoorlog werd dit toestel de belangrijkste vervoerder van parachutisten en stafmedewerkers.^[5][6][7]

L5M1 Bron: Public Domain (onbekend)

MC-20-II Bron: Public Domain (onbekend)

In mei 1942 werd de productie van de Ki-57-I vervangen door de verbeterde Ki-57-II. Deze Leger Type 100 Transport Model 2 kreeg twee Mitsubishi Ha-102 (Leger type 100) motoren met een vermogen van 1080 pk. Tot januari 1945 werden er 406 exemplaren geproduceerd. De civiele aanduiding voor dit toestel werd Mitsubishi MC-20-II.^[8][9]

Ki-57-II Bron: Wilco Vermeer collection

Noten

1. Allaz, 2005, pag. 162
2. Francillon, 1979, pag. 182-183
3. Francillon, 1979, pag. 182-184
4. Skaarup, 2006, pag. 35
5. Skaarup, 2006, pag. 35
6. Francillon, 1979, pag. 183-184
7. Tucker, 2016, pag. 66
8. Francillon, 1979, pag. 183-184
9. Tucker, 2016, pag. 66