TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

De duinen der gefusilleerden

Titel:De duinen der gefusilleerden - Hoe de nazi's in het geheim tweehonderd slachtoffers begroeven in Hechtel
Schrijver:Thysen, Maurice
Uitgever:Mammoet (imprint van uitgeverij EPO)
Uitgebracht:2021
Pagina's:309
Taal:Nederlands
ISBN:9789462672727
Omschrijving:

Het militaire Kamp van Beverlo (Belgisch Limburg) werd in 1842 in gebruik genomen als kazerne en opleidingsplaats voor de Belgische strijdkrachten. Na de capitulatie van België in mei 1940 nam de Duitse bezetter het in gebruik als opleidingscentrum voor rekruten en bovendien verbleven er SS-troepen. Daar bleef het niet bij, want het Duitse gezag nam daar vanaf januari 1942 zowel een gevangenis als een executieterrein en een begraafplaats in gebruik. Het was de bedoeling dat daar vooral verzetsstrijders, weerstanders, geëxecuteerd en begraven moesten worden. Om te voorkomen dat deze begraafplaats in het Gemeentebos van Hechtel een soort bedevaartsplaats zou worden, bepaalde de bezetter dat het geheim moest blijven en dat er geen plaats was voor grafstenen met informatie over wie er in de graven lagen. Nabestaanden werden ook niet geïnformeerd over waar hun familielid begraven lag. Op elk graf werd wel een paaltje met een nummer geplaatst.

Op 24 januari 1941 werd de begraafplaats in gebruik genomen. Er werden toen drie op het executieterrein van Hechtel gefusilleerde weerstanders begraven. Op 15 juli 1944 werden de laatste lichamen begraven. Overigens is het niet zo dat alle gefusilleerde weerstanders daar op het executieterrein voor het vuurpeloton stonden. Een aantal werd namelijk elders geëxecuteerd waarna het lichaam in Hechtel werd begraven.

Na de bevrijding werden 204 graven ontdekt en liefst 202 lichamen werden opgegraven. De identificatiedienst slaagde erin om 182 lichamen te identificeren, maar bij 20 lichamen lukte dat niet. De lichamen zonder naam werden anoniem herbegraven. Datzelfde gebeurde met twee opgegraven bemanningsleden van de RAF. Van de 182 geïdentificeerde lichamen zijn er 168 door de Duitsers gefusilleerd. De overige 14 slachtoffers zijn niet gestorven voor een vuurpeloton, maar bezweken aan verwondingen die ze bij hun arrestatie of tijdens hun gevangenschap hadden opgelopen. Na de oorlog werden 129 personen erkend als verzetsstrijder.Van 12 personen is het duidelijk dat zij geëxecuteerd werden op grond van misdaden waar de Duitsers de doodstraf voor gaven, maar die niets van doen hadden met verzetsactiviteiten. Gezien het grote aantal doden wordt de begraafplaats ook wel ‘de duinen der gefusilleerden’ genoemd.

Wie zijn de mensen die anoniem en in het geheim in Hechtel werden begraven? Waarom werden ze door de Duitsers vermoord? Dat zijn de twee vragen die Maurice Thysen in ‘De duinen der gefusilleerden’ wil beantwoorden. Hij beperkt zich tot de groep van weerstanders. In zijn boek portretteert hij meer dan honderd leden van verzetsgroepen die in Hechtel werden begraven. Door middel van zijn beschrijvingen en duidingen wil Thysen de lezer een beeld geven ‘van de weerstand tegen de bezetter in ons land’.

Thysen heeft ervoor gekozen om zoveel mogelijk slachtoffers van de groep weerstanders te portretteren. Daardoor is het een lijvig boek geworden, maar wel met weinig diepgang. De meeste portretten zijn beknopt en tamelijk oppervlakkig. Op zijn best zijn het met enkele grove penseelstreken geschilderde aanzetten voor portretten. De door Thysen gekozen benadering heeft niet alleen tot gevolg dat het boek zich moeizaam laat lezen, maar ook dat er een te grote afstand blijft tussen de lezer en de personen die Thysen beschrijft. De vele door Thysen besproken slachtoffers komen door de fragmentarische invulling niet tot leven en dat is bijzonder jammer. Wellicht zou het beter zijn geweest als Thysen wat minder slachtoffers had behandeld, zodat er meer ruimte zou zijn voor meer gedetailleerde portretten. Een ander minpunt is dat Thysen nauwelijks iets zegt over onderwerpen als: de gevangenis ter plekke, de Kriegsgerichten, het kerkhof, de samenstelling van de vuurpelotons en de gevangenis ter plekke. Ronduit storend is de afwezigheid van een register. Het boek bevat allerlei bijlagen, maar een register ontbreekt. Even snel iets opzoeken is niet mogelijk terwijl dat nou juist zo handig zou zijn bij dit boek.

Thysen heeft geen slecht boek geschreven, maar er is te veel ruimte voor verbetering om het boek van Thysen het predicaat ‘goed’ toe te kennen. De kwaliteit van het boek laat zich in vijf woorden omschrijven: te weinig van te veel.

Beoordeling: Redelijk

Informatie

Artikel door:
Paul van de Water
Geplaatst op:
24-03-2021
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen