Geboortedatum:

22 januari 1918 (Munhall/Allegheny County, Pennsylvania, de Verenigde Staten van Amerika)

Overlijdensdatum:

20 september 1944 (Nijmegen/Gelderland, Nederland)

Dienstnummer:

33710365

Nationaliteit:

Amerikaanse

Private (PVT) Paul Joseph Katonik werd geboren op 22 januari 1918 in Munhall, Allegheny County, Pennsylvania, de Verenigde Staten van Amerika (VS). Hij was de jongste zoon van het Tsjechische emigrantenpaar Michael Paul Katonik en Julia Tkacs en had nog een oudere broer en zus. Na zijn middelbare school opleiding aan de St. Michael’s School ging Paul werken als arbeider bij de Edgar Thomas Steel Works in het nabij geleden Homestead. Op 23 juli 1940 huwde Paul zijn geliefde, Stella Marie Kalinowski. Het stel ging op zichzelf wonen in het vlakbij gelegen Braddock. Begin november 1942 werd hun dochter Patricia Elaine geboren.

Paul had zich in 1940 laten registreren voor militaire dienst. Hij zou pas op 2 december 1943 opkomen bij het Amerikaanse leger, in Pittsburgh, Pennsylvania. Vermoedelijk is hij in begin 1944 begonnen aan zijn parachutisten opleiding. Hij werd in de zomer van 1944 naar Engeland verscheept en op 13 augustus 1944 geplaatst bij de HQ Company, 3rd Battalion, 504th Parachute Infantry Regiment (PIR), 82nd Airborne Division “All American”. Hij maakte deel uit van de vervangers die de hoge personele verliezen van het regiment moesten compenseren zodat die eenheid weer inzetbaar zou worden. Daarna volgde voor Paul nog een maand trainen ter voorbereiding op de komende actie: operatie Market Garden.

Op 17 september 1944 sprong Paul boven Nederland en landde met zijn eenheid bij Overasselt. 504 PIR zou vervolgens de bruggen over de Maas en het Maas-Waal kanaal veroveren. Het 3rd Battalion, met Paul, moest de westflank beveiligen, terwijl het 2nd Battalion de brug van Grave en het 1st Battalion de bruggen over het Maas-Waalkanaal moesten veroveren. Dit lukte binnen 24 uur na de landing. In de middag van de 19 september werd het 3rd Battalion de divisiereserve van de 82nd Airborne Division. Paul verplaatste met zijn collega paratroopers van het 3e bataljon via brug nummer 7 (bij Heumen) naar de zuidelijke buitenwijken van Nijmegen. ’s Avonds sloegen ze hun kamp op in het Jonkerbosch. Die avond kreeg de commandant van het 3e bataljon, Major Julian Aaron Cook, van de commandant van 82nd Airborne Division, Generaal Gavin, de opdracht dat zijn bataljon de volgende dag met bootjes een rivieroversteek moest gaan maken. Het bataljon moest de noordelijke opritten van de twee bruggen over de Waal bij Nijmegen veroveren. Paul verplaatste zich, met de troopers van het 3e bataljon, in de ochtend van 20 september, naar zuidoever van de Waal ter hoogte van de Nijmeegse energiecentrale op het NYMA terrein. Daar moesten zij wachten op de canvas bootjes die vanuit een opslagplaats in België naar Nijmegen moesten worden getransporteerd. Paul moest met de bataljonsstaf van het 3rd Battalion in de eerste wave de Waal oversteken.

Om 15.00u startte de actie met een inleidend bombardement en om 15:15u spurtten de mannen van HQ, H en I Company met hun bootjes naar de Waal om vervolgens de rivier over te roeien. De bootjes werden al snel door de Duitsers hevig beschoten met mortieren, machinegeweren (MG) en antiluchtdoelgeschut (FLAK). Paul zat rechts naast Staff Sergeant (SSgt) Tallon in een van de bootjes, toen hij vol in zijn borst werd getroffen door vermoedelijk een 20mm kaliber kogel. Hij viel links op de schoot van Tallon. Paul was op slag dood.

PVT Paul Joseph Katonik was 26 jaar oud toen hij op 20 september 1944 sneuvelde op de Waal bij Nijmegen. Hij werd tijdelijk begraven in Molenhoek en in begin 1949 naar de VS gerepatrieerd en herbegraven op de All Saints Catholic Cemetery, nabij Pittsburgh, Allegheny County, Pennsylvania.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Foto 1: Findagrave.com by Stanley Tykarski
• - LUNTEREN, F. VAN, The Battle of the Bridges, Casemate, 2017.
  - STEENBERGER, D. e.a., De Oversteek, De Gelderlander, Nijmegen, 2013.
  - https://www.uswarmemorials.org/html/people_details.php?PeopleID=31583
  - https://www.oorlogsdodennijmegen.nl/persoon/katonik/62cf41f4-a614-4c3c-a74a-76bb9d7ce34a
  - https://www.findagrave.com/memorial/78258909/paul-joseph-katonik
  - https://www.ancestry.com/search/?name=paul+joseph_katonik
  - https://www.honorstates.org/profiles/420417/
  - https://www.usmilitariaforum.com/forums/index.php?/topic/87546-66-years-ago-today-operation-market-garden/#comment-640609
  

Helaas geen map gevonden.