Oesch, Karl Lennart

Geboortedatum:: 8 augustus 1892 (Pyhäjärvi, Finland)
Overlijdensdatum:: 28 maart 1978 (Helsinki, Finland)
Begraven op:: Finse Oorlogsbegraafplaats Helsinki-Hietaniemi
Nationaliteit:: Finse (1918-heden, Republiek)

Biografie

Karl Lennart Oesch (8 augustus 1892 in Pyhäjärvi Vpl – 28 maart 1978 in Helsinki) was een Finse generaal-luitenant tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Oesch voorzag een groot aantal van stafs- en commandoposten. Aan het einde van de Vervolgsoorlog van 1940 tot 1944 bevonden zich rond twee derde van de Finse strijdkrachten onder zijn leiding. Oesch genoot van een uitstekende militaire reputatie vanwege zijn vaardigheid het hoofd te bieden aan de moeilijkste situaties. In meerdere crisissen was hij veldmaarschalk Mannerheims laatste troef.

De Winteroorlog 1939 tot 1940 en de wapenstilstand
Toen de Winteroorlog op 30 november 1939 uitbrak, was Oesch generaalstafchef. Zijn voorbereidingen hadden geloond, het Finse leger – al was zij slecht uigerust - was er klaar voor en vocht een gevecht, waar de gehele vrije wereld van onder de indruk zou raken. Oeschs eerste uur aan het front sloeg toen het het Rode Leger in maart 1940 lukte de Finnen bij Wyborg over de dichtgevroren bocht te omzeilen en de westoever vast te zetten. Generaal-majoor Kurt Martti, die sinds drie dagen Wyborg commandeerde, stortte nerveus en door excessief alcoholgebruik in elkaar zodat Mannerheim hem op staande voet ontsloeg en hem door Oesch verving. Deze riep meteen een strijdgroep bestaande uit reservisten van de kustgarde en uit Lapland ingevoerde troepen samen. Met deze samenwerking lukte het hem de mars van het Rode Leger te verlangzamen en haar te verzwakken. De overblijfselen van de Finse luchtmacht versloeg het grootste gedeelte van de aanvallende Sovjetse troepen die over het ijs van Kronstad aanvielen. Zo lukte hem het het front uit te breiden en te behouden. De Sovjetunie willigde mede vanwege deze prestatie de wapenstilstand van 13 maart 1940 in. De maarschalk was door de vaardigheden van Oesch diep onder de indruk geraakt. Ook na de beëindiging van de Winteroorlog was Oesch nog één keer meerdere weken lang stafchef, daarna nam hij in april 1940 het tweede Finse legerkorps over.

De Vervolgoorlog 1941 tot 1944
Op 22 augustus 1941, bijna twee maanden na het uitbreken van de oorlog, ontving Oesch met zijn vierde legerkorps toestemming om aan de rechter vleugel van het Karelische front een offensief te starten. Hoewel hij tijdelijk vanwege een burn-out uitviel, maakte zijn legerkorps snelle schreden en was op 29 augustus 1941 Wyborg terug ingenomen. In de laatste dagen van augustus 1941 omsloten Oeschs krachten drie Sovjetse divisies zuidelijk van Wyborg. Hoewel een deel van de tegenstanders kon uitbreken, kwamen verschillende zware wapens in de handen van de Finnen. En op 1 september 1941 begonnen de Finnen zich over te geven. 9325 oorlogsgevangenen, waaronder commandant van de 43ste infanterie divisie, generaal-majoor Wladimir Wassiljewitsch Kirpitschnikow leidden de Finnen in hun gevangeniskamp. Daarnaast hadden zij 7500 gevallen Russische soldaten om te begraven. Aan Fins kant waren er 3000 soldaten gevallen. Het was de grootste militaire overwinning in de militaire geschiedenis van Finland.

In maart 1942 hadden de Finnen voor een stationair statische oorlog, die tot 1944 zou duren, hun strijdkrachten in drie grote verbanden georganiseerd. Oesch nam strijdgroep Olonez tussen het Onega en Ladogameer over. In de april daarop weerden de troepen van Oesch een zware Sovjetse aanval af. Aansluitend namen ze het front in en concentreerden zij zich erop deze te houden.

Het Sovjetse Grootoffensief in juni 1944
Op 9 juni 1944 brak het Rode Leger door op de Finse posities op de Kannas. Vanuit Sovjets zicht ging het hier om de operatie Wyborg-Petrosawodsker, die al in de eerste dagen van de oorlog tot een doorbreuk bij Kuuterselkä zorgden.

De redenen hiervoor waren:
De Finse stellingen waren niet intensief genoeg uitgebouwd op de Kannas;
De slechte verhouding tussen de voorhanden verbanden op Kannas en Aunus.

In het missiegebied aangekomen (in de middag van 15 juni) stelde hij vast dat Finland kort daarvoor door de Sovjetse troepen door de uitrukkende troepen was ingenomen. Het was de meest kritieke situatie wat het Finse leger ooit doormaakte. Oesch voerde meteen tegenmaatregelen in en Mannerheim, die normaalgesproken altijd het laatste woord had, gaf hem de vrije hand. Oesch had alleen een deelstaf tot zijn vervoeging – er was een tekort aan officiers. Zonder te twijfelen gingen zijn troepen over tot een operatieve terugtrekking met het doel om op een geschikt sleutelgebied een bepalende slag uit te voeren. Op 20 juni 1944 ging Wyborg verloren. Het lukte Oesch zijn troepen (tweederde van de Finse strijdkrachten) door slimme opnamestellingen, door voortdurende weerstand en door de inmenging van de divisies en brigaden uit Oost-Karelië, het front op de VKT-linie (Viipuri-Kuparsaari-Taipale) te stabiliseren en tot afweer over te gaan en het strijdinitiatief lokaal ter gunste van de Finse troepen te veranderen. In een gebied van circa 12 keer 18 kilometer vernietigde hij met tanks- en tankafweertroepen de toppen van de binnentrekkende Sovjetse strijdkrachten. Oesch had de plannen van zijn tegenstanders door en nog maals tegen het bevel van Mannerheim gehandeld. Mannerheim beval Oesch op een tegenaanval over te gaan. In plaats daarvan sloeg Oesch precies op de goede plek met genoeg artillerie-ondersteuning toe. Bepalend voor het Finse succes was de meesterlijke infanterie- en radio-ontvangst. De Finnen ervaarden van het geplande groot-offensief in de middag van 2 juli 1944 toen Sovjetse troepen over gingen op ongecodeerde radio overgingen en de uiteindelijke intentie van de invasie van Finland bekend maakten. De opening van de Finse terugslag was een complete verassing voor het Rode Leger. In de vroege ochtend van 3 juli 1944 sloegen 80 Finse en Duitse bommenwerpers precies 2 minuten voor 4:00 uur s’ochtends de ongedekte Sovjetse aanvalstop aan, waardoor het de Sovjetse troepen niet meer lukte zich te reorganiseren. Daarnaast was de Finse infanterie met nieuwe tankafweerwapens van het type Panzerfaust en Panzerschreck uitgerust, die ze met succes in wisten te zetten. De rond 250 Finse schutters vuurden met ondersteuning van een nieuw doelsysteem van artilleriechef Vilho Petter Nenonen, dat de snelle opnames van doelen mogelijk maakte. Hoewel het de Russen lukten het dorp Tali in te nemen en tijdens de vierde juli tot aan Ihantala door te stoten, ebde de aanval in de avond van 5 juli ter hoogte van de begraafplaats van Ihantala weg. Twee verdere dagen schommelden de gevechten heen en weer, maar uiteindelijk besloot de Sovjetunie haar troepen terug te trekken aangezien deze voor het terugdrijven van de Duitsers bij Leningrad nodig waren. Finland was gered en nog tijdens de slag ontving Oesch het Mannerheim-Kruis. Tali-Ihantala was een verdedigingssucces in een verloren oorlog. Door de Duitse nederlagen accepteerden de Finnen nog in ditzelfde jaar de harde Sovjetse wapenstilstandsvoorwaarden.

Twijfelachtige veroordeling als oorlogsmisdadiger
Nadat Karl Lennart Oesch nog een jaar als generaalstafchef gediend had, nam hij in september 1945 afscheid. De Sovjetunie verlangde nu zijn arrestatie als oorlogsmisdadiger. Oesch melde zich bij de politie en werd samen met andere Finse sleutelpersonen – waaronder eenmalig staatspresident Risto Ryti veroordeeld. Stalin zei aan dat maarschalk Mannerheim niet aangeklaagd hoefde te worden, terwijl Oesch voor de dood van 17 gevangen Sovjetse soldaten verantwoordelijk gemaakt werd. Hij had tijdens de Vervolgoorlog een regelement voor de omgang met oorlogsgevangenen onderschreven dat het gebruik van wapens bij ongehoorzame gevangenen toestond. "Twaalf jaar gevangenisstraf" luidde het oordeel, maar Oesch werd al na drie jaar vrijgelaten. Het oordeel werd door vakmensen als hoogst twijfelachtig beoordeeld en het weersprak de gematigde persoonlijkheid van Oesch. Het was echter voor de Finnen van levensbelang een zondebok af te leveren om de druk van de Sovjetunie enigszins te verlichten.