• Nederlandse Waffen-SS

Geboortedatum:

31 oktober 1903 (Utrecht)

Overlijdensdatum:

6 april 1944 (Zwartemeer, gemeente Emmen)

Nationaliteit:

Nederlandse

Woonde in Haarlem. Zoon van Wouter Adriaan van Zijst en Catharina Froger. Gescheiden van Maria Johanna Antonia Verjans. Van Zijst vertrok op 6 september 1941 als oorlogscorrespondent naar het Oostfront. Hij werd ingedeeld bij de propagandacompagnie van het Vrijwilligerslegioen Nederland in de rang van SS-Schütze. Aangekomen in Rusland voelde hij zich bedonderd, want in plaats van verslag te doen moest hij actief deelnemen aan de strijd tegen de Russen. Op last van de Gestapo is Van Zijst naar Nederland terug vervoerd en opgesloten in de gevangenis van Scheveningen. In november 1942 werd hij als SS Panzer Grenadier weer teruggezonden naar het Oostfront. Daar raakte hij gewond en liep bevroren voeten op. In maart 1944 keerde Van Zijst niet terug van ziekteverlof. Als deserteur zocht hij een schuilplaats bij een Zwolse kennis met wie hij ooit een reis naar Rusland had gemaakt. Vervolgens kreeg hij een onderkomen bij de toenmalige provincie-ambtenaar en latere predikant dr. Johan Sjouke Postma, een zwager van de oorlogsmisdadiger Jacob Luitjens. Toen Postma inkwartiering kreeg van Duitse militairen, moest Van Zijst naar een andere plek. Postma's zeer pro-Duitse zuster Froukje bracht hem onder bij de wijkverpleegster Jacoba Niesten in Zwartemeer. Daar wilde hij zich aansluiten bij het verzet, maar Van Zijst werd gewantrouwd vanwege zijn omstreden verleden. Tijdens een scherp verhoor door leden van de ondergrondse beweging werd het wantrouwen sterker, vooral toen bij fouillering een lidmaatschapskaart van de SS boven water kwam met de aantekening dat hij had deelgenomen aan gevechtsactiviteiten aan het Oostfront. Men verdacht Van Zijst ervan een infiltrant te zijn. Zijn lot werd in handen gelegd van de hervormde predikant dr. Oppenheimer uit Nieuw-Dordrecht. Deze besliste dat hij moest worden geëlimineerd. Twee als politiemensen verklede verzetslieden ontvoerden Van Zijst uit de woning van de wijkverpleegster, waarna hij kort daarop is doodgeschoten. Na de oorlog bleek dat zijn dood onnodig is geweest. Van verraad was geen sprake.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• Archief Jack Kooistra. Collectie 1940-1945 van de commissaris van de koningin in Drenthe. Gemeentearchief Emmen. Geboorteakte 2910 d.d. 2 november 1903 gemeente Utrecht. .Overlijdensakte 229 d. d. 5 juni 1947 gemeente Emmen en B190 d.d. 19 oktober 1947 gemeente Haarlem (extract gemeente Emmen).