• Den Haag in de Tweede Wereldoorlog

Geboortedatum:

15 februari 1897 ('s-Gravenhage)

Overlijdensdatum:

5 september 1944 (Vught)

Begraven op:

Asputten Kamp Vught

Nationaliteit:

Nederlandse

Woonde in Eindhoven, Aalsterweg 230. Zoon van agent/brigadier van politie Frans Marten Elkerbout (12 januari 1871 Leiden - 12 december 1942 's-Gravenhage) en dienstbode Jakoba Johanna Christina Wilhelmina Kornmann (15 september 1870 Roermond - 11 juni 1963). Huwde op 5 februari 1920 met Geertrui Johanna Catharina Verhoog (21 december 1899 Leiden). Het echtpaar had twee kinderen). Officier-vlieger 1e klasse Marine Luchtvaart Dienst/chef-calculator/afdelingshoofd Philips Gloeilampenfabriek. Zijn veelzijdige vliegersloopbaan (chef instructeur, chef vliegdienst op marinebases en testpiloot voor onder andere Fokker) moest hij door een ernstig vliegongeval afbreken. Nederlands Hervormd. Lid verzet behorend tot de LO-Eindhoven en de Geheime Dienst Nederland (GDN). Hij was betrokken bij de oprichting van het Nationaal Comité van Verzet en het ontstaan van het Nationaal Steunfonds. Volgens Brug was Elkerbout (schuilnamen: Tante Mies en Siem) eerder al medewerker van een voorloper van het NSF, de door verzetsman Iman Jacob van den Bosch opgerichte Groep Tromp, die met het daarmee verbonden Tromp Fonds geld inzamelde voor gezinnen van marinepersoneel dat in geallieerde dienst voer. Daarnaast was hij actief bij hulp aan onderduikers, onder meer door het aanwerven van onderduikadressen. Sinds begin 1943 verrichtte hij spionageactiviteiten. Daarvoor werd hij medio december 1949 postuum onderscheiden met de Bronzen Leeuw. Op inlichtingengebied heeft hij 'baanbrekend werk' gedaan, aldus de motivering van deze hoge onderscheiding. Dankzij Elkerbout konden spionageberichten worden gefotografeerd en langs een koerierslijn worden verzonden. Hij was een belangrijke verbindingsman tussen het verzet en de regering in Londen. In verband met zijn spionagewerkzaamheden is hij in het voorjaar van 1944 aangehouden op zijn werk bij Philips in Eindhoven. De biografie op de site van het Nationaal Monument Kamp Vught vermeldt twee mogelijke redenen voor zijn arrestatie. De eerste is het doorslaan van een gedropte marconist die bij een controle van persoonsbewijzen zou zijn opgepakt. Een andere mogelijkheid is dat een in Spanje gevangen genomen verzetsman in een onderschepte brief aan verzetscollega's de naam van Elkerbout heeft genoemd. In eerste instantie werd hij opgesloten in de Polizeigefängnis und Untersuchungs Gefängnis Haaren. Daarna is hij overgebracht naar Kamp Vught. Tevergeefs zijn pogingen ondernomen om hem vrij te kopen. Op 5 september 1944 werd hij met een kleine zestig medegedetineerden door een vuurpeloton gefusilleerd. In de verzetsheldenbuurt in Acht (stadsdeel Woensel in Eindhoven) is de Marten Frans Elkerboutlaan naar hem vernoemd. Zijn naam staat op een monument op de fusilladeplaats en de herdenkingswand in Nationaal Monument Kamp Vught.

Elkerbout is gecremeerd in het concentratiekamp Vught.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

• - OGS Gedenkboek 36 - Amersfoort, Vught, Westerbork, Oorlogsgravenstichting.
  Nationaal Monument Kamp Vught; W.A. Brug, Hun naam leeft voort...!; Marten Frans Elkerbout, site acht.nl; LO/LKP, Het Grote Gebod; site dapperheidsonderscheidingen (onderscheidingen.nl); wiewaswie.nl (w.o. overlijdensakte 165/1946 gemeente Vught); Regionaal Archief Alkmaar; Digitale Stamboom (Gemeentearchief Den Haag); Erfgoed Leiden en omstreken; stamboom van de familie Elkerbout, site at16home.demon.nl/ELKERBOUT.htm; site mijnstambomen.nl/leiden/elkerbout.htm; site graftombe.nl; Sterbebuch Kamp Vught; Oorlogsgravenstichting;

Helaas geen map gevonden.