TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Cieslar, Edward Jerzy

Geboortedatum:
12 juni 1926 (Goleszów, Polen)
Overlijdensdatum:
30 maart 1945 (Zieuwent/Gelderland, Nederland)
Begraven op:
Poolse Oorlogsbegraafplaats Breda
Nationaliteit:
Poolse

Biografie

Woonde in Wisla (P). Zoon van Jerzy Cieslar en Zanna Bujok. Het echtpaar had vijf kinderen (Edward, 12 juni 1926 Godzizzów); Ewa (29 oktober 1928 Goleszów); Stefania (overleden); Jerzy (overleden) en de in het kraambed overleden Zuzanna. Ongehuwd. Machinebankwerker. Protestant. Edward was een Poolse militair in de rang van Pionier, die gedwongen in Duitse dienst moest. Begin 1944 was Cieslar gelegen in de Kromhoukazerne in Utrecht. Op 26 mei 1944 ging hij er vandoor met zijn even oude Tsjechische collega Matous Lorenzini, die in 2009 op 83-jarige leeftijd overleed. Beiden deserteerden in uniform met medeneming van vuurwapens en granaten. Oorspronkelijk kwam het tweetal in het Gelderse Terschuur terecht, waar ze onderdak vonden. Enkele dagen na hun desertie zijn de jonge militairen door de Nederlandse politie in de bossen bij Apeldoorn gearresteerd en overgedragen aan de Duitse militaire autoriteiten. Beiden werden door een krijgsraad in Hilversum ter dood veroordeeld. Voorafgaande aan hun executie werden ze opgesloten ineen villa. Tijdens een hevig nachtelijk onweer weten ze allebei te ontsnappen. Ondanks geweervuur en door lichtkogels verlichte omgeving blijven ze uit handen van de Duitsers. Brutaalweg kren ze terug naar de Kromhoukazerne. Hun onderdeel is inmiddels naar elders overgeplaatst, zodat ze niet hoeven te vrezen voor herkenning door hun vroegere kameraden. Uit de wapenkamer wordt schiettuig gestolen. Na deze diefstal keren ze terug naar hun eerdere onderduikersplaats in Terschuur. Daar kunnen ze echter niet meer terecht. Zwervend in de omgeving bij Voorthuizen worden ze opgemerkt door enkele overvalwagens. Al schietend weet het duo te ontkomen. Op 23 juni 1944 zijn de in gestolen burgerkleding geklede deserteurs tijdens een treinreis naar Barneveld opnieuw in het vizier gekomen van een Duitse patrouille. Een SD'er trekt aan de noodrem en houdt het tweetal onder schot. Lorenzini weet uit de trein te springen en wordt niet geraakt door de kogels van een schietende SD'er. Cieslar schopt de bewaker vanuit de geopende treindeur naar buiten en weet hem diens machinegeweer te ontfutselen. Daarna springt ook hij uit de trein. Uiteindelijk worden ze opgepikt door het verzetslieden uit Voorthuizen. Cieslar en Lorenzini stellen voor om samen met het verzet wapens te stelen in de Kromhoukazerne. Later herhaalde dit kunststuk zich. Met als resultaat honderden geweerkogels, enkele vuurwpens en ruim dertig handgranaten. Daarna hielden ze zich ook bezig met sabotage, het laten ontsnappen van in september 1944 gevangen genomen geallieerde militairen en spionage. Omdat Cieslar wat al te opzicht te werk ging en mogelijk kampte met ernsige geestelijke problemen werd hij overgebracht naar een onderduikadres in Haarlo en vervolgens op de boerderij van Jan Holkenboer in Achter-Zieuwent. Terwijl sommige verzetslieden hem omschreven als ,onhandelbaar, naar en vervelend' had Holkenboer hem goed in zijn greep. Vermoedelijk door verraad vallen de Duitsers op Goede Vrijdag 30 maart 1945 de boerderij binnen. In totaal worden zes onderduikers, onder wie Cieslar, uit de gierkelder geplukt. Alle gevangenen moeten op hun buik op het erf gaan liggen. Eddie doet dat niet, wandelt doodleuk weg en negeert iedere sommatie om halt te houden. Daarna wordt hij doodgeschoten. Een zelf gekozen door, omdat hij liever dood dan levend in handen van de Duitsers viel. Ruim 68 jaar rustte Cieslak als onbekende in Nederlandse bodem. Op zijn grafsteen in Breda stond Nieszwany Zolnierz (Onbekende soldaat). Dank zij jarenlange inspanningen van historicus Jos van Alphen uit het Brabantse Dorst en de heemkundige Jan Oonk uit het Gelderse Zelhem kreeg de onbekende een naam. Bovendien is de tekst Holenderski Ruch Oporu (Nederlands Verzet) op zijn grafsteen aangebracht. Uw auteur mocht dankbaar gebruik maken van zijn belangeloos verstrekte gegevens.

Heeft u zelf meer informatie over deze persoon? Lever het aan!

Bronnen

Foto